Heima er bezt - 01.06.1951, Page 21

Nr. 4
Heim'a er beizt
117
Faðir og sonur
Eftir Björn J. Blöndal
Á síðastliðnu hausti kom út bókin „Hamingjudagar —
Úr dagbókum veiðimanns“, eftir Björn J. Blöndal. Er þetta
hin fegursta bók, í henni er fjöldi ágætra frásagna um
veiðimennsku, dýr og náttúruna. Var bókinni vel tekið og
munu fœrri hafa fengið hana en vildu og því ekki úr vegi
að endurprenta hana. HEIMA er bezt birtir hér á eftir gull-
fallegan og athyglisverðan kafla úr bókinni, og er það gert
til þess að gefa þeim hugmynd um efni hennar, sem ekki
hafa getað fengið hana til lestrar. Kaflann nefnir höfund-
urinn „Faðir og sonur“ og er hann birtur með leyfi höf., dá-
litið styttur.
SEINT Á HAUSTI 1919 eru
tveir menn á ferð við Hvítá í
Borgarfirði. Annar maðurinn er
rúmlega miðaldra, hinn er ung-
ur að árum. Báðir bera þeir svip
sömu ættar, enda eru þarna
feðgar á ferð.
Snjór er á jörðu, svo að segja
má, að jörð sé alhvít. En snjór-
inn er að bráðna fyrir hlýjum
sunnanvindi og geislum haust-
sólarinnar. Stráin, sem standa
upp úr snjónum, eru fölnuð.
Blómskrúðið er horfið. Fræin
sofa í moldinni og bíða næsta
vors. Jörð og himinn boða, að
vetur sé nærri. En enginn mað-
ur vissi þó, að sá vetur yrði
mesta snjóaveturinn, sem enn
hefur komið á þessari öld um
þessar slóðir.
Litlu fyrir hádegi þennan dag
voru tveir hestar sóttir út í hag-
ann, en drengurinn, sem sótti
þá, vissi ekki, til hvers þeir
skyldu hafðir. Undrandi varð
hann, þegar faðir hans kom út
með veiðistöngina sína og sagði:
„Nú förum við á veiðar, dreng-
leiðslu óskólagenginna blaðamanna og
smekklausra þýðenda, auk skerfs af andlegri
spekt fégráðugra kvikmyndaokrara og
tungumjúkra hermanna. Reykvíkingur dags-
ins í dag er barn rótlausrar styrjaldar og
vonbrigðaríkra eftirstríðstíma. Á slíkum
berangri er næðingasamt. Sjálfstæði heilla
þjóða getur týnzt. En um einn hlut ættum
við allir að geta sameinazt, án stjórnmála-
legs ágreinings, — þann — að varðveita
málið. Og þar hvílir mikil ábyrgð á herðum
hvers Reykvíkings. Elías Mar.
urinn minn.“ Nú var enginn
veiðitími, það vissi drengur-
inn vel. En það var eitt-
hvað í svfp föður hans, alvar-
legt, en þó milt, sem drengur-
inn undraðist mest. Og nú létu
þeir hestana rölta fót fyrir fót
á bökkum Hvítár. Áin var tær
og blá, en ofurlitlir vindgárar
þutu yfir hana, eins og skuggar
á bláu tjaldi. Komu og fóru.
Enginn vissi hvert. Það var lík-
ast því, að þeir drukknuðu í
geislum haustsólarinnar. Faðir-
inn var þögull, og drengurinn
spurði einskis. Hvítur fugl kom
og sveif með miklum hraða eftir
miðri ánni, sveigði svo til suðurs
og settist skammt frá þeim.
Faðirinn sagði: „Þetta er hvít-
ur fálki. Konungur allra veiði-
fálka. Fugl, sem var svo eftir-
sóttur, að hann átti þátt í því að
afstýra styrjöldum landa á milli,
að því að sagt er. Taktu vel eft-
ir honum.“ Það mátti segja, að
hann væri alhvítur. Á höfði
mátti þó greina nokkur svört
strik og nokkra dökka díla á
baki og vængjum. Fálkinn flaug
með ánni, dálítinn spöl í einu,
og settist svo aftur. Svona flaug
hann á undan þeim alla leið að
veiðistaðnum, Svarthöfða. En
þangað var ferðinni heitið. Á
leiðinni fékk hinn ungi sveinn
fræðslu um, hvernig fálkar væru
tamdir og um hina fornu íþrótt
margra þjóða, veiðar með tömd-
um fálkum eða haukum.
Þegar að Svarthöfða kom,
flaug fálkinn í átt til fjalla.
Hann stefndi til austurs, þangað
sem sólin kemur upp á vorin.
Hröð vængjaslög báru hann í
átt til hvítra fjalla. Faðirinn
setti stöngina saman og útbjó
önnur veiðarfæri. En drengur-
inn teymdi hestana dálítið frá
ánni. Svo gekk hann til föður
síns, sem var byrjaður að veiða
í efsta veiðistaðnum.
Síðastliðin tíu ár höfðu þeir
verið mikið saman á veiðum, en
þó minnst í sumar. Tæpra sjö
ára hafði drengurinn fyrst kom-
ið með föður sínum hingað.
Nokkuð hafði hann lært um
veiðar, og margt var ólært enn.
Hann hafði lært að hafa ekki
hátt við veiðistaðina, láta ekki
skuggann sinn falla á ána þeg-
ar logn var, og hann kunni að
kasta færi sæmilega vel. En
fluguveiðin var honum að mestu
leyndardómur, og svo var um
margt fleira af þeirri vandlærðu
íþrótt, sem stangarveiðin er.
Það var vani þeirra á veiðum að
tala ekki saman nema það
minnsta meðan á veiðum stóð.
En nú brá faðirinn af þessari
venju sinni og talaði við dreng-
inn sinn um heima og geima,
mest þó um grös og fugla, líf
þeirra og háttu. Allt í einu spurði
faðirinn: „Hvað langar þig mest
að læra?“ Drengurinn svaraði
eftir stundarkorn: „Náttúru-
fræði eða læknisfræði, helzt
hvort tveggja."
Lengi veiddi faðirinn þögull.
Hann hafði veitt yfir allt veiði-
svæðið og nú gengu þeir upp
með ánni. Þeir komu að fornum
haug, rétt við Haugsstaðavað.
Þá var þar einn bezti veiðistað-
urinn, og höfðu stórir laxar
legið þar um mörg sumur. Þar
námu þeir staðar, og faðirinn
festi spón á færi sitt.
Svo rétti hann syni sínum
stöngina og sagði: „Ég ætla að
kenna þér að veiða á spón. Þetta
er í síðasta sinn, sem við veið-
um saman. Áður en næsta vor
kemur verð ég dáinn“. En nú
var hinum unga manni öllum
lokið. Góða stund grét hann við
brjóst föður síns. Faðirinn
reyndi að hugga hann og benti
honum á, að þetta væri leið allra
og alls sem lifir. Hann bað hann
að treysta guði og ráðlagði hon-
um að horfa út í stjörnubjarta
vornóttina, ef vantrúin ætlaði