Heima er bezt - 01.05.1954, Blaðsíða 25

Nr. 5
Heima er bezt
153
hennar, og eigur þeirra gengu
brátt til þurrðar. Hrefna tók þá
að sér hjúkrunarstörf og annað-
ist j afnframt um eiginmann sinn
sjúkan. Vikum saman barðist
hún við óttann örmagna af
þreytu. Aldrei hafði einmana-
kenndin gripið hana eins föst-
um tökum. Lífið hafði hlegið við
henni, síðan hún kynntist
Kurtz. Hamingjan hafði loksins
opnað henni allar dyr. Átti nú
að svipta hana öllu því, sem hún
unni, átti að svipta hana því
eina, sem hún hafði úr býtum
borið eftir runnið langt þrauta-
skeið? Svarið kom eftir fjögurra
-fimm mánaða sjúkdómslegu
Kurtz, — og var játandi.
Lengi á eftir var hún yfirkom-
in af harmi. Hún ætlaði ekki að
vilja trúa því, að hún væri orð-
in ekkja, svo ung að árum, að
allt, sem lífið hafði gefið henni,
væri aftur frá henni tekið. En
veruleikinn hafði kvatt dyra hjá
henni og leyfði henni ekki einu
sinni að una við dapurlega
drauma: Hún varð að fara að
vinna, því að aleiga hennar var
aðeins nokkrir tugir dala.
Nokkru síðar fór hún til hins
kunna heilsuhælis í Battle
Creek í Michigan til þess að full-
komna sig í hjúkrunarfræðum
og gerðist þar hjúkrunarkona um
skeið. Þarna kynntist hún sér til
mikillar undrunar kvenlækni, og
varð það til þess, að hún fór
sjálf að hugsa um að nema lækn-
isfræði. Henni var og bent á, að
læknisstarfið kostaði mikla
sjálfsafneitun og sjálfsfórn og
stæði að því leyti ekki að baki
trúboðsstörfum. Við þetta bætt-
ist svo, að Kurtz hafði ætlað að
verða læknir, og afi hennar og
amma höfðu stundað lækning-
ar. Átti hún nú ekki að feta í
fótspor hans og gera þann
starfa, sem honum entist ekki
aldur til að stunda, að lífsstarfi
sínu?
Hún var að vísu félaus, en það
hafði hún raunar alltaf verið, en
þó jafnan lagzt eitthvað til. Hún
hafði brotizt í því að ljúka námi
í hjúkrunarfræðum; að vísu
hafði það kostað hana mikla
sjálfsafneitun og erfiðleika, en
hví skyldi hún okki eins geta
klifið þrítugan hamarinn og
numið læknisfræði?
„Ég hef hlotið ýmsa viður-
kenningu um dagana,“ segir frú
Hrefna, „en mest gladdi mig
skjalið, sem ég fékk hjá honum
Peter A. Downy, yfirumsjónar-
manni skólanna í Chicago, en þar
heimilar hann mér aðgang að
öllum læknaskólum, sem veita
kvenstúdentum viðtöku."
Þegar Hrefna hafði verið í
þann mund að hefja hjúkrunar-
námið, taldi yfirhjúkrunarkon-
an, sem á móti henni tók, að
hana skorti bæði þekkingu og
þrek til að hjúkra sjúkum. Síð-
ar varð Hrefna þó yfirboðari
þess, er á hendi hafði forstöðu
sjúkrahússins og einu sinni
hafði boðizt til að styrkja hana
til læknanáms. En því tilboði
neitaði Hrefna. Hún kaus held-
ur að brjóta sér brautina af eig-
in rammleik, treysta á sjálfa sig,
en ekki aðra.
Hrefna hófst þegar handa um
læknisnámið, vann fyrir sér með
hjúkrun, nuddlækningum og
blaðasölu og hverju öðru, er til
féll og henni mátti að gagni
koma. Siðasta skólaár sitt hafði
hún eigin nuddlækningastofu,
aðallega fyrir kvenfólk, og tók
þar á móti sjúklingum, er lækn-
ar sendu til hennar.
Árið 1907 var langþráðu marki
náð, 7. maí það ár lýkur hún
læknisprófi frá Bennett Medi-
cal College, og ári síðar öðru
prófi frá Loyola University, og
varð hún fyrst íslenzkra kvenna
til að ljúka námi í læknisfræði.1)
Þegar hún hafði lokið lækn-
isprófi, opnaði hún lækninga-
stofu í Chicago. Var hún ærið fá-
tækleg, enda fékk Hrefna engan
sjúklinginn, og lá við borð, að sú
tilraun kostaði hana lífið Fór
hún þá til Lincoln, en þar bjó
systir hennar ein. Þar fékk
Hrefna fimmtíu dala bankalán,
en systir hennar gekk í ábyrgð
fyrir hana, en peningana notaði
hún til að kaupa sér lækninga-
leyfi í Nebraska og leigja sér
lækningastofu. Einn kunningi
hennar lánaði henni einn stól,
annar kom með bekk. Þetta voru
einu húsgögnin, en á bekknum
svaf hún um nætur.
Allt sat við sama og áður. Hún
l) Þetta hef ég frá Hrefnu lækni sjálfri,
og Sigurður Júlíus Jóhannesson, læknir í
Winnipeg, kveðst ekki vita betur en
þctta sé rétt.
fékk sama og ekkert að gera, alls-
leysið fældi alla sjúklinga frá að
leita hennar. Kvíðinn og um-
komuleysið settist enn að henni
og var nær búið að buga hana.
Hún bað guð að gefa sér styrk
í þessum raunum. Hún hafði með
fáheyrðu þreki og dugnaði yfir-
stigið alla erfiðleika og náð settu
marki: prófi í læknisfræði, en
þá hafði hún vænzt þess, að líf-
ið mundi brosa við henni. Hún
var ung, menntuð og full af
starfsáhuga, en það var eins og
það væri ekki nóg. Fólk leitaði
til þeirra lækna, sem efni höfðu
til að búa sér smekklegan sama-
stað, en til þess skorti hana fé.
Svo var það einn daginn, að
maður henni kunnugur vindur
sér inn til hennar, réttir henni
hundrað dali -og segir henni að
verja þeim til að fá sér betri
húsmuni og gera herbergið vist-
legra, svo að það líktist lækn-
ingastofu, en þá sé ekki að efa,
að sjúklingarnir muni líta inn
til hennar. Hann sagði henni að
hafa ekki áhyggjur út af þess-
um peningum, hún gæti greitt
lánið, er hún hefði til þess efnin.
Og með það fór maðurinn.
Hrefnu varð svo mikið um
þessa heimsókn, að hún hló og
grét í senn. Oft hafði í álinn
syrt, en altaf hafði henni lagzt
eitthvað til. Eftir þetta hlaut
framtíðin að brosa við henni.
Hún fékk sér lækningastofu
á öðrum og betri stað í bænum
og bjó hana viðunanlegum hús-
gögnum, og skipti þá alveg um.
Sjúklingax fóru þegar að tínast
til hennar, og áður en langt
um leið, hafði hún vaxið svo í
áliti, að hún hafði yfrið nóg að
gera og ágætar tekjur. Þegar.
hér var komið málum, fer
Hrefna1) fyrir alvöru að hugsa
til framhaldsnáms í læknisfræði,
því að sérfræðingur vildi hún
verða, en fyrst þurfti hún að
tryggja sig vel fjárhagslega og
heilsan var hvergi góð, svo að
hún varð að bíða átekta.
Framh. næsta blaði.
l) Dr. Hrefna mun snemma á árum
sínum hafa tekið sér nafnið Harriet, því
að enskumælandi menn gátu ekki borið
fram nafn hennar. En við Islendinga
notaði hún Hrefnunafnið í ræðu og
riti.