Heima er bezt - 01.04.1955, Blaðsíða 27

Nr. 4
Heima er bezt
123
Sigurd Kvále:
Gamli maðurinn og drengurinn
Norsk saga
Hann kom í sveitina haustdag
einn fyrir mörgum árum síðan.
Enginn vissi hvaðan hann kom.
Sumir héldu, að hann væri gam-
all flakkari, sem væri ojrðinn
þreyttur á flakkinu og langaði
til þess að njóta ellidaganna í ró
og næði. En enginn vissi það, því
að sjálfur minntist hann aldrei
á fortíð sína. Hann var yfirhöf-
uð fremur þegjandalegur, og fólk
hugsaði og gat sér til og fann
upp ótrúlegar sögur um hann. —
Hann nefndi sig Vébjörn, og
sumir í sveitinni kölluðu hann
Vébjörn fant, til þess að hefna
sín á honum fyrir, að það fékk
ekkert að vita um hann. — í
fyrstunni bjó hann til leigu hjá
gömlum hj ónum, sem aldrei lok-
uðu dyrum sínum fyrir neinum,
hvorki föntum né glöðum gest-
um. En dag nokkurn mætti Vé-
björn við uppboð og keypti þar
kotið hans Jóns, Gljúfurhaug,
en Jón hafði dáið í fyrra. Fólk
hló, þegar Vébjörn fór að bjóða,
en varð aftur alvarlegt, er hon-
um var slegið kotið og sáu, að
hann greiddi kaupverðið — .1200
krónur — út í hönd.
Eftir þetta var eins og fólk
færi að bera ofurlitla virðingu
fyrir Vébirni. Kannske var hann
gamall ríkisbubbi! Kannske var
hann góður maður! Það var að-
eins einstaka maður, sem lét sér
til hugar koma, að hann væri ef
til vill þjófur! —
En hvort sem hann var nú það
eða eitthvað allt annað, þá var
að minnsta kosti ekki til í sveit-
inni sá maður, sem gæti sagt
eitthvað illt um hann. Hann lifði
aleinn og friðsamlega í stofunni
á Gljúfurhaug. Hann sást sjald-
an, nema helzt á laugardögum.
Þá kom hann alltaf með töskuna
sína til kaupmannsins til að
kaupa vörur fyrir vikuna. Hann
borgaði í hvert skipti. Já, stund-
um þurfti hann að býtta stórum
periingaseðlum, svo að það leit
meira að segja út fyrir, að hann
ætti nóg af slíku í fórum sínum.
Svo var það einn laugardag
að hann kom úr búðinni með ó-
venjulega stóra byrði á bakinu,
taskan yar úttroðin, en auk
hennar bar hann fullan poka.
Vébjörn var orðinn gamall og
honum gekk erfiðlega að kom-
ast upp brekkurnar — fólk hélt
að hann væri að minnsta kosti
sjötíu og fimm ára að aldri. —
Hann varð að hvíla sig oft. En
þrátt fyrir það miðaði honum
áfram.
Þrír smádrengir urðu á vegi
hans. Þeir hlógu og bentu á hann
og skemmtu sér fyrir, hve skrít-
inn hann var undir byrði sinni.
Og svo kom einn þeirra og lædd-
ist á bak honum og kippti í pok-
ann svo að Vébjörn gamli féll
aftur yfir sig á veginn. Hann lá
þar góða stund, en loks staulað-
ist hann þó á fæturna aftur.
Hann sagði ekkert við drengina,
sem höfðu raunar fært sig dálít-
ið frá honum. Hann tók upp
töskuna og pokann og setti á bak
sér og hélt áfram en drengirnir
eltu hann. Þeir hlógu og fannst
þetta vera skemmtilegt. Og nú
gerðist það! Pokinn datt í annað
sinn! En gamli maðurinn datt
ekki. Hann hafði víst búist við
þecsu og hafði sleppt strax. —
Aftur tók hann á sig byrði sína
og hélt enn áfram. En nú gátu
drengirnir ekki hætt. Þeir nálg-
uðust hann, spýttu að honum og
kölluðu hann fant og þjóf.
Þá stanzaði gamli maðurinn:
— Hvað sögðu þeir?
— Vébjörn fantur! Vébjörn
þjófur! æptu þeir af öllum
mætti.
— Vébjörn þjófur, sagði hann
ofur rólega. En röddin skalf ör-
lítið. — Ennþá hefur enginn
kallað mig þjóf, sagði hann, og
það var eins og sorgarský liði
yfir andlit hans.
En drengirnir hættu ekki. Þeir
þröngdu sér að honum og endur-
tóku orðið þjófur, svo að undir
tók í hlíðunum. Hann gekk á
höm, svo að hann gæti betur séð,
hverju þeir kynnu að finna upp
á. En einmitt þess vegna gætti
hann sín ekki og hrasaði um
stein á veginum, svo að hann féll
endilangur á veginn. Drengjun-
um fannst þetta ákaflega
skemmtilegt, þeir hlóu og skríktu
og færðu sig nær honum. En í
þetta skipti stóð hann ekki á
fætur. Hann gerði tilraun til
þess, en það hlaut að vera eitt-
hvað að fætinum á honum, því
að hann þoldi ekki að standa í
hann. Pokinn og taskan lágu
skammt frá honum. Strákarnir
komu, og einn þeirra dró pokann
á burt og annar greip töskuna,
en þegar hann ætlaði að fara að
opna hana, gerðist dálítið ó-
vænt: Lítill drenghnokki kom á
harða stökki niður hlíðina. Hann
kallaði til óróaseggjanna, að
þeir skyldu hypja sig burt. Þeir
námu staðar eins og til að ráða
ráðum sínum. Svo sögðu þeir
einum rómi: — Þetta er hann
„Bangsi“ í Hvítakoti! — Þeir
hlupu burt í dauðans ofboði
eins og ólmt naut væri á hælun-
um á þeim.
„Bangsi“ gekk til gamla
mannsins og hjálpaði honum á
fæturna. Hann skar til grein í
staf handa honum og svo haltr-
aði Vébjörn af stað aftur.
Drengurinn tók pokann og
töskuna og þeir urðu samferða
upp að Gljúfurhaugi. Lítið varð
af samræðum milli þeirra, því að
Vébirni var svo illt í fætinum, að
það var með naumindum að
hann þoldi að hreyfa sig.
„Bangsi" gekk dálítinn spöl á
undan honum, en sneri sér við
öðru hverju til þess að sjá
hvernig gamla manninum gengi.
Loksins komust þeir heim að
Gljúfurhaugi. „Bangsi“ setti frá
sér byrði sína og ætlaði heim
aftur strax, en Vébjörn bauð
honum inn til sín. Litlu síðar
sátu þeir við borðið í stofunni.
Þar var matur af ýmsu tagi, þeir
borðuðu með góðri lyst og voru
ánægðir. Vébjörn spurði dreng-
inn að nafni og aldri.
— Ég er þrettán ára og heiti
Björn, sagði drengurinn, — en
þeir kalla mig „Bangsa“, af því