Heima er bezt - 01.12.1994, Blaðsíða 28

Þegar Ásgeir vaknaði á morgnana,
var hún stundum búin að grafa sig
gegnum hörundið og sjúga blóð, svo
að bólgið var umhverfis.
í Knarrarnesi var útfiri alls staðar
nema að norðanverðu við Hjörseyj-
arflóann. Þar var víða hægt að lenda
hvernig sem stóð á sjó, en óhægt
vegna vegalengda frá bænum.
Heimajörðin er nú eyja, en eins og
nafnið ber með sér var hún landföst,
þegar Skalla-Grímur lenti þar knerri
sínum, kominn af hafi um langan
veg. Nú er allbreitt sund milli lands
og eyjar, sem ekki er fært nema þeg-
ar lágsjávað er. Við reiðgötuna var
stór steinn á þessum árum, og við
hann var miðað, hvort sundið væri
reitt, eins og kallað var. Á aðfalli
þurfti að hafa alla gát á því, að ekki
væri orðið ófært, áður en komið var
yfir. Það dýpkaði fljótt, því að að-
fallsaldan fór ótrúlega hratt yfir á
grynningunum.
Grynningar, sem féll út af, voru
allar vaxnar marhálmi; fallegri sí-
grænni sjávarjurt í löngum stráum.
Nú er allur marhálmur horfinn, að
því er virðist af einhverri pest, sem í
hann hefur hlaupið. Marhálmurinn
óx á leirbotni, en á milli voru djúp
lón, sem náðu niður í sand.
Þar hélt sig bæði koli og hrogn-
kelsi yfir fjöruna, og það var
skemmtun unglinganna á bænum að
vaða um grynningamar og stinga
kola og hremma rauðmaga. „Við
höfðum fötur með okkur og komum
oft heim með dágóða veiði,“ sagði
Ásgeir. „En aðgæslu þurfti að hafa,
þegar flóðaldan nálgaðist, og djúpt
var stundum orðið á okkur, áður en
við komum upp í fjöru.“
Sundkunnátta Ásgeirs hefur komið
sér vel í slíkum veiðiferðum.
En mesta ánægju kvaðst hann hafa
haft af því að fara á sjó með hús-
bóndanum, en Ásgeir bóndi var
mesta veiðikló. Hann hafði verið for-
maður á yngri árum, bæði á Niður-
Mýrum, áður en fiskveiðar lögðust
þar niður fyrir ágang togaranna, og
einnig á vetrarvertíð á Suðurnesjum.
Hann þekkti Flóann flestum öðrum
Asgeir Asgeirsson, forseti Islands
árin 1952 til 1968.
betur, og ekki var vitað til að honum
hlekktist nokkru sinni á, þótt alls
staðar sé skerjótt þar vestur frá og
sæta þurfi sjávarföllum. Mannskaðar
við Flóann voru tíðir, en Ásgeir
bóndi í Knarrarnesi kemur þar hvergi
við sögu.
Ásgeir minntist margra ferða sem
hann fór á sjóinn með húsbónda sín-
um og velgjörðarmanni. Oftast fóru
þeir á skektu, sem kölluð var Marfló-
in. Það var hin liprasta fleyta, og öll
forsjá og stjórn Knarrarnesbóndans
með miklum ágætum.
Á selveiðum kaus hann helst að
hafa með sér einn ungling, og Ásgeir
varð oft fyrir valinu. Stundum var
farið í útsker, og eitt sinn alla leið út
í Mjóasker.
Það er aðferð bónda að fara upp í
stærsta skerið, þar sem útselurinn
liggur gjarnan. Hann stingur sér að
sjálfsögðu allur í sjóinn, þegar skekt-
an nálgast, en um leið og karl vippar
sér upp á skerið, segir hann við að-
stoðarmann sinn:
„Leggstu niður í kjölsog og láttu
ekki á þér kræla, nafni!“
Að svo mæltu ýtir hann skektunni
frá.
Ásgeir yngri vaggar á lognöldum
og horfir til himins; gægist þó öðru
hvoru upp fyrir borðstokkinn og sér
hvar selirnir stinga upp höfðinu hver
af öðrum alllangt frá og skima í allar
áttir.
Innan stundar heyrist gól, óþekkj-
anlegt frá vcnjulegu selsgóli, en þar
er húsbóndinn sjálfur að verki. Sel-
urinn rennur á gólið, og ef einhver
kemur í færi, heyrist skothvellur frá
skerinu.
Selaskytterí er ekki fyrir viðvan-
inga. Það má ekki skjóta, fyrr en sel-
urinn er búinn að fylla lungun af
lofti, og helst þarf hausinn að liggja
svo við, að kúlan renni ekki aftur af
hálum hárunum.
Alls ríða þrjú skot af, þar til bóndi
kallar á strák og biður hann að koma
í logandi hvelli með bátinn; tveir
dauðir selir sjást á floti og þarf að
hafa hraðan á til að á þeim, áður en
þeir sökkva.
Mörg handtök eru við að fanga seli
og koma þeim í bát og naumast á
eins manns færi að gera það. Reipi er
tekið, silinn festur við nibbu og reip-
töglunum brugðið undir selinn að
framan og aftan. Síðan er dregið í
töglin og selnum velt upp á þurrt.
Vel valin aflíðandi klöpp er nauðsyn-
leg til þess að koma stórum og þung-
um útsel í land. Loks er skektunni
lagt að klöppinni og selurinn látinn
velta til baka ofan í bátinn.
Þetta tvítaka þeir nafnar að þessu
sinni, og þá er Marflóin fullhlaðin.
Þeir hafa erindi sem erfiði, því að
mikill munur er á því að hafa selina
innbyrta eða þurfa að róa með þá í
eftirdragi langa leið til lands.
í lendingu er skektunni brýnt og
krakan fest við stein. Að svo búnu
rölta þeir í hægðum sínum heim á
bæ, stórbóndinn og unglingurinn,
skjólstæðingur hans. Það er sólskin
og blíðviðri og þægileg tilfinning að
koma úr veiðiferð með góðan feng.
Þeir taka til matar síns hjá Ragn-
heiði húsmóður. Hún spyr um veið-
ina, og þegar nefndir eru tveir selir,
verður henni að orði:
„Nú, hvað er þetta? Eg heyrði þrjú
skot!“
Hún er því vönust, að skot bónda
hennar geigi ekki.
420 Heima er best