Æskan - 15.12.1938, Blaðsíða 13

1938
Jólabók Æskunnar
11
]apan — land sólaruppkomunnar
Aáalsteinn Sigmundsson tók saman
Japan cr meðal þeirra landa lieims, sem oftast eru
nefnd manna á meðal og í fréttum í blöðum og út-
varpi. Það er eina stórveldið í Austurálfu, og þó er
þaA hvorki stærsta né fjölmennasta land þar. Það,
sem einkum beinir athygli manna að Japan, er
dugnaður þjóðarinnar, sem landið byggir, harka
bennar og hermennska. Nú sem stendur eiga Japanir
í striði við nágranna sina og frændur, Kínverja;
er þeirra oft getið i þvi sambandi, og ekki alltaf að
góðu. En þar sem lesendur Æskunnar lieyra lands
þessa svo oft getið, má ætla, að þeim þyki gaman
að lesa dálítið um það.
Japan er stundum nefnt Land sólaruppkomunnar,
vegna þess, að það er austasta landið i Austurálfu
heims, og sól livers nýs dags kemur þar 1'\tsI upp.
Klukkan ‘í Japan er 11 að kvöldi, þegar liún er 12 á
liádcgi í Reykjavík. Landið er keisaradæmi, og nær
yfir margar eyjar, stórar og litlar, austan við meg-
inland Asíu, og Kóreuskagann, sem teygir sig aust-
ur úr meginlandinu. Sameinuð stærð alls landsins
er 679 þúsund ferkílómetrar, eða nokkru minna en
sjöföld stærð íslands. Á þessu landi búa 94,6 milj-
ónir manna, og má af því marka, að þar er „setinn
Svarfaðardalur“. Koma 140 rnenn á bvern ferkíló-
metra lands, en 1 maður á sönm landstærð hér á
landi. Mundi íslenskum bændurn þykja „þröngt
fyrir dyrum“ með slíku þéttbýli. Enda finnst Jap-
önum þröngt um sig, og af því stafar vafalaust mikið
sókn þeirra til lands og valda í Kína.
mannsins, er hafði leikið undir. Eg var ákaflega
sæl og hreykin.
Og ennþá lireyknari varð eg ])ó, þegar hljómleik-
unum var lokið og þjónn einn kom til mín og sagði,
að fiðluleikarinn vildi tala við mig á eflir.
Þegar fagnaðarópin loks vóru þögnuð, og fólkið
fór að tinast út úr salnum, varð eg að fara til hans
og þakka honum fyrir mig.
Og þá sagðist hann ætla að biðja föður minn að
lofa mér að læra að leika á fiðlu.
„Svo mikil ást og aðdáun á liljómlist, sem þín,
hlýtur að liafa einhvern tilgang,“ sagði hann. „Og
við, sem hlotið höfum gjöf sönggyðjunnar, erum í
heiminn borin til þess að gera mennina betri og far-
Síðuslu áratugina, eða síðan Mútsu-IJito kom til
valda 1868, liafa orðið meiri og stórstígari framfarir
i Japan, en dæmi ern til annarstaðar í veröldinni.
Áður var þar fullkomið miðaldaástand í hvívetna.
Þjóðin liafði lokað landi sínu fyrir Evrópumönnum
og öllum álirifum frá þeim og menningu þeirra. En
ofangreint ár var opnað upp á gátt, og allt gert, sem
unnt var, til að tileinka sér menningu og tækni Ev-
rópn sem rækilegast og sem skjótast. Fjöldi ungra
manna var sendur til Vesturlanda, til ahskonar náms,
í vísindum og tækni, iðnaði og hernaði, og þeir
fluttu kunnáttuna lieim lil Japan. Skólar voru settir
á stofn, stóriðju lirundið af stað og her þjóðarinnar
búinn eins og best gerðist með vestrænum þjóðum.
Árangur af öllu þessu var sá, að Japan gerðist stór-
veldi, sem allur heimurinn varð að taka með í reikn-
inginn, hvort sem um var að ræða framleiðslusam-
keppni eða herstyrk.
Enginn skyldi ætla, að Jaþanir liafi tekið upp að
fullu liætti og siði Vesturálfuþjóða, þó að þeir lærðu
margt af þeim í Visindum og tækni. Japanir eru mon-
gólar að ætterni, gulir á liörund og harla ólíkir Ev-
rópuþjóðum, bæði að útliti og innræti. Siðir þeirra
og lifnaðarbætlir eru líka ólíkir því, sem gerist með
oss, eins og nótt er ólík degi. Ef við kæmum til
Japan, mundum við liætta að hlæja að stráknum,
sem hélt, að allt hlyti að standa á liöfði liinum meg-
in á jörðinni. Margir siðir eru þar að minnsta kosti
þveröfugir við það, sem liér gerist.
sælli.“ Þetta liafði mér sjálfri fundist, þó að eg hefði
ekki getað komið þannig orðum að því.
Daginn eftir talaði Macslro Fratelli við pabba,
og það kom honum svo óvart, að hann játaði sam-
stundis.
Eg fæ nú kennslu í fiðluleik hjá besla kennara
bæjarins, „og svo sér maður, hvað setur“, segir
pabbi.
En hvernig sem fer, og þó að eg viti vel, að eg
vcrð aldrei neinn Fratelh, ekki einu sinni lítið
brot af lionum, vona eg samt, að eg á minn liátt
— og í allri auðmýkt, eigi eftir ag flytja mönnun-
unum örlítið af birtu og gleði með fiðluleik
mínum.