Rödd fólksins - Vestmannaeyjum - 28.01.1938, Blaðsíða 3

RÖDD FÖLKSINS
Hvernig hefir vinstri
samvinna reynst al-
þýöu Eyjanna?
Janfliliða því, sem ihaldið reyn-
ir nú að fJeyga í sundur samfylk-
ingu alþýðunnar í hinni nýbyrjuðu
kosningaharáttu með því að stagl-
ast á undangengnum erjum verka-
iýðsflokkanna, eða á þvi, að ann-
ar flokkurinn liafi kúgað hinn —-
reynir það að telja fólki trú um,
að enda þótt samfylkingin haldist,
muni hún ekki stoða neitt — al-
þýðan muni bíða ósigur — ihaldið
sigra. —
Enguni alþýðumanni ætti að
koma þessi baráttuaðferð á óvart.
— 1 hvert sinn, sem samvinna hef-
ir tekist á milli verkalýðsflokk-
anna ujn einliver einstök mál, lief-
ir íhaldið gólað upp á þennan hátt
i von um sundrunarárangra, en
án þeirra. Þeir liafa vonað að
gela á þennan hátt vakið tortrygni
innan verkalýðsflokkanna hvors i
annars garð — eða á milli ein-
stakra manna — en þessum til-
raunum hafa flokkarnir — og al-
þýðan yfirleitt — sífelt svarað með
ákveðnari og aukinni samvinnu, og
svo mun verða enn.
Viðvíkjandi því, að vinstrisam-
vinnan stoði ekki, þá segir það sig
sjálft, að allur bæxlagangur
íhaldsins gegn henni kemur af
engu öðru en ótla þess við hana,
enda gefur reynsla undanfarinna
ára íhaldinu fullkomna ástæðu til
slíks ótta.
Frá þvi að samvinna hófst á ný
milli verkalýðsflokkanna um
verkalýðsmál, hefir það sýnt sig,
að liún hefir ætíð fært verkalýðn-
um sigra, þvi meiri, sem samvinn-
an hefir verið ákveðnari og víð-
tækari.
Nú síðast i liaust og vetur sann-
aðist þetta mjög áþreifanlega. Eins
og að undanförnu hugðist bæjar-
stjórnarmeirihlutinn að láta sem
vind um eyrun þjóta áskoranir og
kröfur alþýðunnar um vinnu —
en alþýðan tók til sinna ráða —
og þau voru samfylking. Og sem
fyr varð árangurinn sá, að eftir
að hin samfylkta alþýða liafði far-
ið kröfugöngu niður á skrifstofur
bæjarins, fylt þar skrifstofu bæj-
arstjóra og alla ganga — þá létu
andstæðingarnir undan — vinnan
hófst.
Slík liefir reynslan verið, og
hún er ólýgnust.
Sú samvinna, sem nú á sér stað
í milli verklýðsflokkanna vegna
hæjarstjórnarkosninganna hefir
Á hæjarmálafundi þeim, sem
vinstri flokkarnir liéldu með
þeim Eysteini fjármálaráðherra
og Jónasi frá Hriflu, sagði Isleif-
ur Högnason, að mjög skorti á það
að Vestmannaeyingar nytu jafn-
réttis við aðra íbúa landsins, livað
snerti framlög ríkissjóðs til vega-
mála. Á fjárlögum fyrir árið 1938
væri áætlað 1 'l/> miljón lu-óna til
vegagerða víðsvegar um landið,
en af fé þessu, sem tekið er af í-
búum landsins með tollum og
sköttum, sem Vestmannaeyingar
greiða eins og aðrir fer ekki einn
eyrir til Vestmannaeyja. Kvað
hann það sanngjarna jafnréttis-
kröfu Vestmannaeyinga til Al-
þingis, að ríkissjóður legði fram
tekist giftusamlega það sem af er.
Samning hinnar sameiginlegu
stefnuskrár og uppstilling listans
gekk fyrir sig greitt og deilulaust,
og her það vott um allt annað en
að um þvingun eða kúgun annars-
hvors aðilans hafi verið að ræða
(íhaldið, sem orðið liefir að rífast
innbyrðis vikum saman um sinn
lista og gert sig að athlægi með
prófkosningu, getur stungið þessu
lijá sér).
En alþýðan mun ekki láta sér
nægja að fara efnilega af stað.
Hún veit, að sú samvinna, sem
mynduð hefir verið er samvinna
um aukið starf — aukna baráttu.
Þessvegna mun hún svara liverri
sundrunartilraun, sem gerð kann
að verða, með auknu starfi fyrir
lista sinn, A-listann, og afla hon-
um meirihluta atkvæða.
Vinstri samvinna liefir reynst
alþýðu Eyjanna afl- og sigurgjafi
— og svo mun verða enn 30. jan.
n. k. Kjósandi.
lé til verklegra framlcvæmda í
Vestmannaeyjum að réttri tiltölu
við íbúa Eyjanna, af fé, sem ár-
lega er ætlað til vegamála á fjár-
lögum og spurði fjármálaráðherr-
ann livaða afstöðu liann og lians
flokkur tæki til þessa máls.
í svarræðu sinni sagði Eysteinn,
og byrsti sig, að ísleifur Högnason
vildi aðeins heimta og heimta, en
slík stjórnmálastefna væri eigi
boðleg, og að engu liafandi, enda
þekkti hann það af reynslunni frá
Eskifirði(!!!), livaða árangur slík
heimtufrekja liefði. Greip fsleifur
þá fram í fyrir honum og kvaðst
hafa heimtað jafnrétti fyrir Vest-
mannaeyinga í framlagi ríkissjóðs
lil vegamála og bað hann að svara
[ystein oo jatoréttiskrotii
64 km. og sæstrcngur til Vest-
inannaeyja 13 km., á Suðvestur-
landuppdrættinum (1: 250000).
Til grundvallar ágiskun vorri
um kostnað línunnar er lagt það
km.-verð, sem fæst úr áætlunum
rafmagnseftirlitsins um raforku-
veitur út frá Sogsvirkjuninni. •—
Það verð er breytilegt eftir stað-
háttum, en hér er eigi liægt að
taka tillit til þess. Kostnaður inn-
anbæjarkerfis Veslmannaeyja er
á sama liátt fundinn með ágisk-
unum eftir samanburði við áætl-
unarverð innanbæjarkerfis í öðr-
um kausptöðum og gert ráð fyr-
ir að núverandi kerfi sé ekki
nýlilegt.
Með framangreindum forsend-
um má giska á, að kostnaðurinn
verði sem hér segir:
Loftlína á tréstólp-
um með 3x35 mm.2
eirlaugum fyrir 20
kV.................kr. 330000.00
Sæstrengur, 3x25
mm2 eir fyrir 20 kV. — 260000.00
Samtals kr. 590000.00
Innanbæjarkerfi
Vestmannaeyja ... kr. 136000.00
Hér er miðað við verðlag haust-
ið 1936, en nú má gera ráð fyr-
ir að verðið muni vera um 15%
hærra.
Samkvæmt lauslegum samau-
burði d kostnaði þessarar línu
og annara orkuveita frá Sogs-
virkjun, má telja að útlit sé fyr-
ir, að hún muni geta orðið fjáir-
lmgslega sjálfstætt fyrirtæki.*)
7. apríl 1937.
Rafmagnseftirlit ríkisins.
Jakob Gíslason.“
Eins og fram kemur af bréfi
Rafmagnseftirlitsins, er talið, að
rafveita frá Soginu til Vesl-
mannaeyja geti orðið fjárliags-
lega trygt fyrirtæki.
Eg hefi haft tækifæri til að
bera þessa áætlun Rafmagnseft-
irlitsins saman við áætlun um
virkjun Laxár í Suður-Þingeyj-
arsýslu fyrir Akureyri, en svo
sem kunnugt er, á nú að fara að
byrja á þeirri virkjun.
Nákvæm áætlun hefir verið
gerð um það mannvirki og virð-
ist í fljótu bragði, að raforku-
veila fyrir Vestmannaeyjar frá
Soginu muni verða kostnaðar-
minni en Akureyrarveitan, mið-
*) Leturbr. hér.
að við hestafl. I Akureyraráætl-
uninni er gert ráð fyrir, að raf-
orka til ljósa verði seld á 45 aura
kílóvattstundin og orka til iðn-
aðar á 3% eyri kílóvattstundin,
en til suðu á ca. 7 aura kílóvatt-
stundin, eða sem svarar 10 krón-
um á ihúa í bænum. Ástæða er
til að ætla, að raforku frá Sog-
inu verði þvi hægt að selja í Vest-
mannaeyjum við ekki hærra
verði en Akureyraráætlunin ger-
ir ráð fyrir.
Athugi maður þetta verðlag og
beri það saman við það verð,
sem almenningur verður nú að
greiða í Vestmannaeyjum, hvort
heldur er til ljósa eða iðnaðar.
íbúar Vestmannaeyja þekkja
livernig ljósakerfi bæjarins er, og
virðist svo sem það muni alveg
á næstunni þurfa gagngerða end-
urnýjun. Ástæður virðast því all-
ar ganga í sömu átt, að liraða
beri því sem mest að fullkomin
áætlun verði gerð um raforku-
veituna til Vestmannaeyja frá
Soginu. Elcki er kunnugt um, að
bæjarstjórnin liafi i þessu máli,
frekar en öðrum, sýnt röggsemi
sina í því, að óska eftir þessari
athugun. Meira að segja hefir
bæjarstjórnin ekki vaknað af
RÖDD FÓLKSINS
Málgagn vinstrimanna í Vest-
mannaeyjum.
Ritstjórar: Páll Þorbjörnsson
og Jón Rafnsson.
FÉLAGSPRENTSMIÐJAN
fyrirspurninni.
Vafðist þá Eysteini tunga um
tönn og sagði, að Isleifur hefði
aldrei minnst á jafnrétti, hætti að
lala um Eskifjörð og lét fyrir-
spurninni ósvarað.
Fyrir alla Vestmannaeyinga er
atriði sem þetta mjög mikilsvarð-
andi. Að réttu lagi ætti ríkissjóð-
ur að leggja árlega til vegamála
i lilutfalli við aðra landsliluta 40
til 50 þúsund krónur á ári hverju,
en það þýddi atvinnuaukningu
sem nemur 200 krónum lianda
200 verkamönnum i Eyjum.
Afstaða ráðherrans i þessu máli
táknar neikvæða afstöðu Fram-
sóknarflokksins til jafnréttismála
Vestmannaeyinga. Ef til vill er af-
staðan mótuð af umhyggju for-
ingjanna fyrir hagsmunum stór-
bændanna, sem óska að sem mest
atvinnuleysi sé i verstöðvunum á
sumrin, til þess að þeim veitist
auðveldara að fá ódýrt vinnuafl
við heyskapinn.
En hvað sem þvi liður, sýndi
framsóknarforinginn lireinan lit
1 gagnvart jafnréttiskröfum Eyja-
1 búa, sem minnir lieldur kaldrana-
1 lega á afstöðu Jóh. Jós., og naz-
istanna til liins sama máls á þing-
málafundinum í Nýja Bíó í liaust,
og gefur ljósan grun um, hvað
koma skal, ef klofningslisti Jón-
asar kæmi ætlunarverki sínu í
framkvæmd við kosningarnar 30.
jan. n. k.
blundi sínum, þótt eg flytti mál
þetta inn á þingið.
Vestmanneyingar verða að
kaupa kol liærra verði en þekk-
ist í nokkrum öðrum hæ og er
það enn ein ástæða til að gera
4311811 rafmagnsmálsins : enn
hrýnni.
Bæjarstjórnin hefir sofið á
þessu máli, eins og flestum menn-
ingarmálum. Kolakaupmennirnir
geta ekki meint, að þeir að þeir
græði neitt á ódýru rafmagni.
I liönd farandi kosningum
verður kosið um mörg mál, með-
al þeirra er þetta.
Lausn rafmagnsmálsins veltur
á úrslitum kosninganna. Ef A-
listinn sigrar, verður ótrautt har-
ist fyrir lausn málsins, fyrir ó-
dýru rafmagni til Eyjanna, fyr-
ir þvi, að nýtt menningar- og at-
hafnalíf geti færst yfir þær.
Þeir, sem kjósa ihaldslistann,
stuðla að því að rafmagnsmálið
sitji í sama farinu, stuðla að því
að myrkur sé yfir þessum bæ á
fárra mínútna fresti, ef eittlivað
blæs.
Strengið þess lieit, að senda 5
vinstrimenn inn i bæjarstjórn-
ina!
Kjósið öll A-listann!