Heimilisblaðið - 01.10.1912, Blaðsíða 1

Heimilisblaðið.
I argðngur.
HyrarSaÉÉa, otífótíer 1912.
10. Íölu6lað.
Stutt hugleiðing.
Litir lifsins.
(Þýtt úr dönsku).
Litskrúð alt lífið ber.
Ljósgrcen ]>ar vonin er.
ólund er ávalt grá.
TJnun er himinb lá.
Staðfesta stálbrún telst,
stoðar í raunum helst.
Höfum því hugarró:
Herrann oss forlóg bjó.
fíul er, sem gylling, flœrd
Gull samt ei þar úr færð.’
Fjólulit fegurstan
föst hefir vináttan.
Sakleysið snjóhvítt skín. —
Seraf með helgilín. —
Út faðan oft þó hrekst
ástin, sem rósrauð tekst.
Dauðans er dókkur blcer,
dregur hvern alveg fjœr.
Litskrúði lífsins þá
lokar manns augum frá.
;@r. J. )>$ddi.
*
*
Hjátrú og hleypidómar eru mannkynsins
eiginlega erfðasynd. Hver ein kynslóð sem
lifað hefir, hefir eftirlátið niðjunum mikið af
sliku, og yngri kynslóðin tekur við arfinum í
krafti uppeldisins og valdtrúarinnar (Autoritets-
troen) og spyr eigi skynsemina ráða. Hún
getur og eigi spurt skynsemina ráða, því arf-
urinn tœmist henni þegar, meðan hún er milli
vita og leiðir afvega skynsemina jafnótt og
hún vaknar. Framför heimsins er íólgin í
því, að hjátrú (o: öll ósönn trú) og hleypi*
dómar minki smám saman, fólgin í því, að
hver kynslóð eyði nokkru af arflnum og fái
niðjunum í hendur minna, en hún tók við af
feðrunum. Hlutfallið er því öfugt við það,
er gildir um allan góðan arf; þar er kostur
að græða, hér að sóa. Ríki og vald hleypi-
dómanna sýnir, að mannleg skynsemi á erflða
framfaraleið. Maðurinn ræðir og ritar um
meðferð á skepnum: nautum, sauðum og
hestum, fiiðar fuglinn og flskinn, en — hugs*
ar sárlítið að tiltölu um manninn. Skólar eru
þó settir á stofn gegn valdi hjátrúarinnar og
hleypidómanna; þeir eiga að auðga skynsemina
að sannleika, því að hann einn getur gert
manninn frjálsan, hann einn leysir af mann-
inum fjötra þá, er standa honum mest fyrir
þrifum, fjötra hjátrúarinnar og hleypidómanna.
Hví anda margir þá kalt að skólunum ? Sumir
af því, að þar heflr hleypidómurinu kúffylt
mæli sinn og náð hæsta stigi, er þeir vefengja
gagnsemi uppfrœðingar; en aðrir af því, að þeir
vantreysta skólanum sem stofnun að ná augna-