Heimilisblaðið - 01.10.1937, Blaðsíða 5

HEIMILISBLAÐIÐ
149
bak, kaffi og te. Og það er áreiðanlega tó-
bakið, sem vinnur mest að því að eyða
æskufjörinu og valda elli fyrir aldur fram,
eins og það er áreiðanlegt að þess er lang-
mest neytt. Með tilraunum á dýrum hefir
það komið \ ljós, að það veldur fljótlega
æóakölkun. Og næg reynsla er fengin fyr-
ir því, að það hefir svipuð áhrif á menn.
Vínandi veldur víst eigi jafnmikið æða-
kölkun, eins og kaffi, te og tóbak, en hann
hefir bein og mjög skaðvæn áhrif á lifr-
ina og nýrun og taugakerfið og stuðlar
mjög að því að veikla, líffærin og gjöra
menn óeðlilega fljótt gamla.
Og daglegt viðurværi varðar líka næsta
miklu, vilji menn varðveita æskufjör sitt.
Það er ómögulegt að halda eðlilegu starfs-
þreki og lífslöngun, lifi menn á óhollri og
ónógri fæðu.
Þá eru það hinir smitandi sjúkdómar.
Þeir eru líka óvinir æskufjörsins. Viljí
m.enn því varðveitast ungir í anda, þá
verða þeir að gera, það, sem þeir geta til að
forðast smitandi sjúkdóma.
Eins og kunnugt er, þá eru það ekki
svo mjög sjálfar sóttkveikjurnar, sem
valda ýmsum sjúkdómum, eins og efna-
skiptaframleiðsla þeirra, sú sem altekur
líffærin og skemmir þau. Svo er því hátt-
að um alvarlega sjúkdóma, eins og tauga-
veiki, barnaveiki, skarlatssótt, o. s. frv.;
en hið sama er líka að segja um inflúensu
og algengt kvef, sem menn gefa að jafn-
aði engar. gaum. En áríðandi er að halda
öllu þessu svo langt frá. sér, sem mögulegt
er, og það gjöra menn sumpart með því,
að auka mótstöðukraftinn og sumpart með
því að fylgja skynsamlegum heilbrigðis-
reglurn. Það er næsta mikilsvert að halda
blóðinu hreinu íneð því að eta hollan mat
og með því að herða líkamann daglega með
köldu vatni.
Loks vil ég nefna sýkjandi rotnun í
þörmunum; það er mikilvæg orsök þess, að
menn verða snemma gamlir. Það er því
miður mjög algengur kvilli á vorum dög-
um; margir þjást af hægðaleysi eða hafa
mjög tregar hægðir; liggur saurinn þá alt.
of lengi í endaþarminum og rotnar þar af
völdum gerla og sýkla, og eiturefnin, sem
myndast við þetta, fara út í blóðið og ber-
ast með því um allan líkamann og hafa
skaðleg áhrif á líffærin, og starfsemi
þeirra. Það er því næsta áríðandi að halda
hægðunum í góou lagi.
Sé það rétt, sem, oft er sagt: Ha,nn er
útslit.inn«, »já, hún er búin að slíta sér út
sjálf«, o. þvíuml., þá, gætum, við hæglega
skilið það svo, að stritvinna sé einna skæð-
ust í því að gjöra menn gamla, fyrir aldur
fram. En það er sjaldnast erfiðinu einu
að kenna. Með þyí að gjörskoða lifnaðar-
háttu gamla fólksi,ns, þá verður það ofan
á, að flestir hafa lifað starfsömu og at-
orkusömu lífi.
Sé unnið um of, þá hefir það auðvitao
skaðleg áhrif, einkum. ef menn unna sér
ekki neinnar hvíldar. En vér fullyrðum
hinsvegar að starfsampr menn og iðnir lifi
lengst og lifi best..
Að vinna er að lifa og reglubundin hóf-
leg störf auka heilbrigði manna. Strit-
vinna er uppbyggilegri í heilbrigðislegu
tilliti en iðjuleysi; en samtímis verður að
sjá fyrir reglubundinni hvíld og upplyft-
ingu.
Nóg eru þess dæm.i í sögunni, að menn
hafi getað yarðveitt æskuþróttinn fram á
elliár, en hitt er líka jafnvíst, að menn
geta orðið gamlir, þótt þeir séu ekki nema
40—50 ára, og sumir taka jafnvel að ger-
ast gamlir á þrítugsaldri, því ellimörkin
get,a þá þegar farið að gera vart við sig:
minkandi vinnuþrek, þreyta, veiklunartii-
finning, mæði, minnissljóleiki, æðakölkun
o. s. frv. — ef menn brjóta heilbrigðislög-
málið. Svo segja læknarnir, og þeim er
málið kunnugast.