Tákn tímanna - 01.03.1920, Blaðsíða 5

TÁKN TÍMANNA
45
góma? Þráir hann ekki með afbrýði
andann, sem hann gaf bústað í oss?«
Afbrýðisemi er það, að gela ekki unt
öðrum lofstír þess eða gæða þeirra, sem
maður sjálfur gæti átt kost á, eða jafn-
vel á heimting á, að þola ekki að sjá
það, sem maður á tilkall til, lenda hjá
öðrum.
Það er sagt að Guð sé afbrýðisamur,
og mér íinst ég vel geta gert mér grein
fyrir hans réttmælu afbrýðisemi, og við
getum bezt gert okkur grein fyrir henni
með einföldum dæmum úr daglega lífinu.
Hugsum okkur móðir og son. Móðir-
inni hefur tekist að ala son sinn upp á
dygðanna vegi, og innræla honum þær
tegurstu og göfugustu hugsjónir, sem
miðað gætu meir en nokkuð annað til
að marka stefnu sveinsins og þroska
hjá honum alla mannlega kosli og
gjörfugleiki. Það mælli þá segja að
máttur móðurelskunnar hefði megnað
að framleiða þarna hreina fyrirmynd
— niann með þá bezlu hæfileika, sem
rót s|ina geta átt að rekja lil réttilegs
uppeldis, mann með eldheitan áhuga,
áræði, þreklyndi, þekkingu, varkárni —
í stultu máli með öllum ákjósanlegum
staifshæfileikum og dygðarinnar ein-
kennum. Mundi henni ekki taka það
sárt, að sjá þessa krafta og hæfileika,
sem hún nú ætli heimtingu á að not-
aðir yrðu henni til sæmdar og gleði,
verða herfang þess, sem hún hefði við-
bjóð á. Mundi henni ekki svíða það,
að sjá son sinn nota krafla sína, og
beita áhuga sinum og öllum þeim góðu
starfshæfileikum til að framkvæma það
sem henni var ógeðfelt. Er hún þó ekki
i tvöfaldri merkingu móðir mannkosta
lians, bæði hvað arf og uppeldi áhrærir?
Hefur hún ekki ástæðu til þess að þrá,
að þeir falli henni í vil? Það verður
sannarleg afbrýðisemi.
Kristi er víða líkt við brúðguma og
söfnuðinum við brúði, svo ekki er held-
ur úr vegi að nota það dæmi. Hugsum
okkur þá ungan mann, sem fyrir kurt-
eisa og aðlaðandi framkomu, fyrir gjörfug-
leika og marga eftirsóknarverða og áber-
andi mannkosti, hefur kveikt ást í lijarta
ungrar meyjar og laðað hana að sér, og
orðið þess valdandi, að neistinn, sem
fyrst lifnaði í hjarta hennar, hefur þrosk-
ast og náð því að verða máttugur kær-
leiki. Á hann þá ekki tilkall lil hans?
Er það ekki einmilt hann, sem með
sínum eiginleikum og kostum hefur
kveikt kærleikann og þroskað? Mundi
honum þá ekki sviða það sárt, að sjá
þessa sömu snúa sér að óvini hans og
keppinaut, og tileinka honum allan mált
elsku sinnar? Jú, vissulega, og þetta er
kallað afbrýðisemi.
í orði Droltins mætir okkar andlega
auga fullkomin mynd, aðlaðandi, og
eftirsóknarverð í alla staði. Þar sjáum
við þann, sem hefur svo yfirgnæfanlega
mikla yfirburði yfir alt, gagntakandi og
gjörsigrandi kosti og gæði, þann, sem í
alla staði er elskulegur. Hve litil gaum-
gæfni sem honum er gefin, getur ekki
liafl nema að eins eina afleiðingu. Þessa,
að sá, sem veitir honum athygli, ósjálf-
rátt verður frá sér numin. Þar mætir
honum eitthvað svo aðlaðandi, eftir-
sóknarvert, hyllandi og töfrandi. Ylur
elskunnar, sem andar á móti honum,
hlýtur að vekja ástarneistann, jafnvel í
hinu ófrjófgasta og kaldasta hjarta. Það
er órjúfanlegt lögmál, að kærleiki skap-
ar kærleika, og hver hefur elskað eins
og Guð, hann, sem er sjálfur kærleik-
inn. Elska hans getur þvi ekki opin-