Syrpa - 01.03.1920, Blaðsíða 27

SYRi^A
89
vitaS er þaÖ, aS í hinum vísindalegu og hærri greinum íSnaSarins
eru próf fyrirskipuÖ sem skilyrSi fyrir stöSu í þessum deildum, en
þar af leiÖir ekki, aS pólitísk áhrif geti ekki komiS til greina. MeS
öSrum orÖum: Menn, sem ekkert þektu til námastarfs, menn,
sem ef til vill voru þjónar í matvörubúSum, rakarar, búSarsveinar,
vinnumenn viS ferming og aíferming skipa, o. s. frv., voru óneit-
anlega teknir til starfa viS stjórnar- eöa þjóÖeignar-námana og
þeim borgaS hátt kaup. Er þaS undailegt, þegar þessa er gætt,
aS hver einasta þjóÖeignar'náma hefir algerlega mishepnast sem
starf s-fyrirtæki ?
Námarnir í NorSur-Queenslandi veittu eitt sinn mörgum þús-
undum manna arösama atvinnu. Þetta þýddi þaS, aS landiS á
þeim svæSum varS aSgengiiegt til byggingart járnbrautir lagSar,
bændur tóku sér þar bólfestu, allskonar fraimfarir áttu sér staS og
fólksfjö'ldinn í þessum víÖlendu héruSum óx ár frá ári. ÞjóS-
eignar-tilraunir hafa ekki, hvar sem er í Ástralíu, fært neinu hér-
aSi velmegun og framfarir, hafa ekki lengt járnbrautirnar um einn
einasta þumlung, en fólksfjö'.dinn 'hefir, eins og t. d. í NorÖur-
Queenslandi, minkaS svo þúsundum skiftir á ári sökum verzlunar-
deyfSar.
Enn, sem komiS er, c-ru þjóÖeignar-sögunarmylnurnar, tigul-
steinsgerSar-húsin og brauögerSarhúsin í sömu vandræSunum.
ÞjóSeign í Ástralíu þýSir, aS ‘‘þaS sem aflir eiga aS annast, ann-
ast enginn’’ (What is everybody’s business is nobody’s business),
og nú, eftir aS IþjóSeignar-fyrirkomulagiS hefir veriö sanngjam-
lega reynt í mörg ár, hefir þaS^ síifelt rekiS áfram af miskunnar-
lausum verkamanna-félagsskap, orSiS fyrir fjárhagslegu skipbroti.
— Hátt kaup, stuttur vinnutími, vinnudund og tóm fjárhirzla, eru
fyrirrennarar imögulegs iSnaÖarlegs sjálfsmorSs í Ástralíu. -
ForsætisráSgjafi ríkjasarnbandsins í Ástralíu er nú aS minna
fólkiS á, aS einungis hörS áreynsla, ströng regla viS iSnaS, spar-
semi og einstaklinga-atorka geti komiS á framförum, eöa endur-
vakiS þær í landinu.
Mishepnan þjóSeignar'fyrirkomulagsins í Ástralíu sannar
ekki, aS þjóSeignar-starfræksla hljóti aS mishepnast undir öllum
kringumstæSum. KringumstæSurnar í Ástralíu hafa orsakaS ó"
iSlilegt ástand. Eins miklar og hinar náttúrlegu auSsuppsprettur
landsins eru, hdfir lánsfé, sem ekki var réttilega notaS til aS gera
auÖs-uppspretturnar arSberandi, gert verkamanna-félögunum
mögulegt aS safna miklum auS og þannig setja hörS skiljrrSi, til