Verði ljós - 01.03.1897, Page 13

45
vera, er jeg segi, að trú og kristindómur haíi iegið í þagnargildi
hjá oss Islendingum við háskólann, þegar jeg undanskil þá, er lásu
guðfræði. Það er ætlun mín, og jafnvel sannfæring, að sjera Tóm-
asi hafi verið fullkunnugt, að það myndi engin áhrif hafa á sam-
verkamenn sína, lvonráð og Jónas, þótt hann færi að minnast á
guð og guðlega hluti við þá. En um Jónas er það að segja, að
þegar hann sýktist og gjörði-t þunglyndur á árunum 1839—1841,
þá fór trúin að lifna í hjarta hans. Og við lát sjera Tómasar, er
jeg ætla hans bezta vin, snerist hugarfar Jónasar algjörlega til
trúar og guðsótta. En þessi breyting á hugarfari Jónasar hygg
jeg, að aldrei hafi orðið sjera Tómasi kunnug.
Rvík 15. febr. 1897.
Páll Melsteð.
-------■£>—---------
Kristsmeim — krossmeim.
m.
Sjera Jón lærði í Möðrufelli.
Eptir Bjama Símonarson.
IV. [Niöurlag].
Meðal hinna fyrstu ritstarfa sjera Jóns voru þau, er snertu
Sálmabókina. Það var næsta eðlilegt, að hann tæki þá til máls.
Hann stóð betur að vígi en flestir aðrir á þeim tímum, að því er
snerti málofni það, er um var að ræða. Sjálfur var hann nokkuð
skáldmæltur og var fyrir þá sök færari en ella til þess að líta á
þá hlið sálmabókarinnar, eða meta skáldlegt gildi hennar. En það,
sem mest var um vert, var það, að kristindómurinn var honum
fyrir öllu, og þætti honum í nokkru þessu sínu hjartans inálefni
misboðið, taldi hann sjer skylt varnarstarfið, hverju svo sem þá
væri að mæta. Honum var það vel ljóst, hver er þýðing almennr-
ar sálmabókar fyrir kirkjulíf hverrar þjóðar og þá var honum ekki
síður ljóst, hversu aldamótabókin var athugaverð að ýmsu leyti,
sem einhver helzta andlega fæðan, er þjóð vor átti að neyta um
lengra eða skemra tímabil. Hann ritaði því langar og ítarlegar
athugasemdir um hina nýprentuðu sálmabók og tók auðvitað skýrt
og skorinort fram þá galla, er voru á bókinni, frá hans sjónarmiði,
frá sjónarmiði evangeliskrar lífsskoðunar. Eigi var ritdómur þessi
prentaður, en nokkru síðar var honum svarað af sóknarprestinum
að Melum, Bjarna Arngrímssyni, er samsinnir þó athugasemdum
sjera Jóns að ýmsu leyti. Þessari vörn sjera Bjarna svaraði Jón
prestur, er hann kom því við. Eigi var ritdeilunni út af sálma-
bókinni þar með lokið. Nokkru síðar var safnað til viðbætis við
bókina og oru þar prontaðir 2 sálmar eptir sjera Jón; hefir annar
þeirra þetta harla einkennilega upphaf: „Guð þig að elska, góði minn“.