Verði ljós - 01.02.1898, Side 9

25
lieimi. Meiri fjarstæða en þetta kvæði getur varla liugsazt. Hjer rang-
hvolfir höf. öllu i ofstæki síuu. Kristindómuriun, fagnaðarhoðskapur
hinua fátæku og bágstöddu, er hjer gjörður að manimons-dýrkun. Það
er rjett eins og slcáldið sje búið að liafa endaskipti á dæmisögunni um
Lazarus og rika manninn. En jeg veit ekki til, að slík breyting sje
samþykt enn eða muni nokkurn tíma verða samþykt af nokkrum kristn-
um manni. Slik lýsing verðskuldar eiginlega að eins eitt uafn, semsje:
ósanuindi.
Þá eru hin kvæðin, sem aðallega ráðast á kirkjuna og kristindóm-
inn. Sum þeirra í’ara nú svo langt, að þau ganga guðlasti næst og
hljóta að særa tilfinningar livers einasta kristins manus. Eu að nokkur mað-
ur, sem heftr snefil af fegurðarsmekk í sjálfum sjer, skuli geta feugið af
sjer að yrkja aðrar eins vísur og þær tvær, er hann kallar „Guðsmyna-
ina“, — það sætir furðu. Þá kemur hatur og rangsýni höf. ekki. síður
í ljós í kvæðiuu „Bæn Earíseans“; eu þessi tvö kvæði eru varla þess
verð, að þeirra sje minzt.
„Orlög gtiðannalí birta oss glöggast skoðun skáldsius á kristindóm-
inum; það er vert að skoða hugsunina i þessu kvæði, þótt ekki sje til
aunars en að sanufærast um, hve afar-þröngsýnn og ranglátor höf. er í
dómum sinum. Hjer lýsir hann i stuttu máli sigurfór kristindómsius
yfir Norðurálfuna, alt sunnan af Grikklandi og uorður til Islands. Krist-
indómurinn ej'ðir eigi að eins hinum gamla átrúnaði Suðurlaudabúauua,
lieldur rekur frelsi þjóðanna í burtu, saurgar og' svívirðir hin fögru
heiðnu musteri og útrýmir með öllu liinni frægu grisku list. Þaðan
berst kristindómurinn til norrænu þjóðanna, með „uauðung og þraut“
eru þær kúgaðar til að veita houum viðtöku; þetta skrýmsli, þessi ó-
vættur (svo nefnir hann Krist) veður upp á löndin, og boðendur hans
láta svipurnar og morðvopuin ganga á landsfólkinu. Ólafi konungi
Tryggvasyni, er milda, gangskör gjörði að þvi, að kristna bæði Noreg
og ísland, er lýst sem níðiugi, sem hafi banað frelsiuu, „lainið og kúgað
sveit eptir sveit“ og boðað kristni til þess að láta fólkið „æpa og engj-
ast af kvöl til uuunar guðunum sínum“ ! ! Höf. fyrirverður sig jafnvel
eldvi fyrir að iýsa kristindóminum sem fjölgyðistrú, og talar um að.
M ai'ia mey hafi verið tignuð sem gyðja; nú sje lum að vísu hrakiu úr
hásæti guðanna (sjálfsagt við siðabótiua), en Kristur og Jehóva sjeu þó
eptir enn; en í lok kvæðisins sogir höf. skýlaust, að sá dagurinn muni
koma, að dómurinn gangi einnig yfir þá. Öllum konungum og guðum
Verði um síðir varpað í sjóiun.
Svo mjög liatar hann kristindóminn, að liann sjer ekki í neinu yfir-]
kurði hans yfir annan átrúuað; og í boðuu kristindómsins land úr landi
sJer hann ekki anuað on níðingsverk; allir pislarvottarnir hverfa, í staðþeirra
er að eins talað um liarðsnúna og grimma konunga, sem nota liina
kristnu trú til þess að kúga þjóðirnar undir sig. Það, sejn hingað til