Templar - 16.01.1906, Blaðsíða 4

T EMPLA R.
9
Templar
keniur út annanhvern Priöjudag, alls 20 blöð. Verð
árgangsins 2 krónur er borgist fyrír 1. Júlí. Uppsögn
skrilleg fyrir 1. Okt. og pvi að eins gild að kaupandi
sé pá skuldlaus.
Afgreiðslimiaður blaðsins er br. Jólia/nn Kristj-
ánsson, Austurstræti 3 í Reykjavik, og i>er að senda
honum alt er viðkeimu- afgreiðslunni. Hann annast
og auglýsíngar að öllu leyti.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: IPótm* Zójiliónías-
son, Box 32 A, Reykjavík.
fínar tilfinningar fyrir sannfæringu ann-
ara til þess.
Hjartsýni H. kom greinilegast fram í
pólilík. Hann var luigrakkur og áreið-
anlegur skoðanabróðir. Fylgi hans að
málum var fýlgi, sem aldrei hrást. Slefn-
an var ávalt hin sama. Stefna iians
var svo bjartsýn, sem hún orðið gat
vegna tröllalrúarinnar sem hann hafði
á framtíð íslands. I’eirri trú gat ekkert
bifað. Eiginliagsmunir voru þýðingar-
lausir. Ef stefnunni og þeim lenli saman,
því þá var hagsmunu nuni kastað fyrir borð.
Þegar H. skrifaði um ísland einhverju
sinni, sagði hann að í Geysisdalnum (Ar-
ness- og Rangárvallasýslumjgætulifað 800
þúsund manns og á öllu Islandi mundu 5
miljónir manna geta fæðst og klæðst og
mestrar gleði fékk það honum, að þessi
ritgerð var lögð út á þýsku og þýðing-
in þrentuð í tímariti þar. Auðvitað mun
H. í þessum útreikningum sínum hafa
flogið einna hæst. Hann lét sér ekki
síður ant um andlegu framfarirnar en
hinar. Meira ljós vfir landið vildi liann
og el' hann hel'ði verið j)css um kominn,
þá hefði hann gerl kral’taverkið, sem
skáldið biður Guð um að gera i einu af
þjóðhátíðarkvæðunum, og
»lvft vorri ])jóðsál um J)úsund ár
upp mót sólu«.
Það er furða, hve lílið liggur eft-
ir H. svo sjáanlegt sé. Það bar
margt til j)ess. Honum fanst alt mann-
legt hugnæmt og það dreiíir kröftunum.
I pólitík er sá sterkastur, sem ekki berst
fyrir fleiri málum, en einu í senn. H.
var svo bjartsýnn, að inönnum mun
liafa fundist að hann væii ekki hygginn
í skoðunum og að þess vegna væri
ekki ráðlegt að gera hans skoð-
anir að sínum. Að síðustu skorti H.
fegurð á vöxl, í limahurði og í látbragði,
þótt hann væri liáttprúður, að hann
naut sín ekki innan um ókunnuga fyrir
því, og J>að ætla eg haíi mest hamlað
honum frá þeirri forustu meðal manna,
sem liæfilegleikar hans og þekking liel'ðu
átt að leggja honum i skaut. Þegar
menn fóru að þekkja H. livarl' þessi ytri
fegurðarskortur og ])á fann liver maður
brátt að H. liafði fagra sál, sem þyrsti
eftir fegurð í útliti, listuin og hugsjón-
um.
1. E.
Nýar bækur.
Southworth, E. D. E. N.:
Kapitola. Kostnaðarm.
Jóh. Jóliannesson. Rvík
1905. 814 bls. 8vo.
Saga j)essi hefir áður verið gelin út í
Vesturheimi og kom þá nokkuð af henni
hingað, en það þó fremur Htið eins og
venja er um þær bæk'ur. Sagan lielir því
altaf verið sjaldgæf hér. Kapitolaer það,
sem kallað er wframúrskarandi spenn-
andi saga«, og það er engum efa undir-
orpið, að tlestir er sögur lesa, munu
vera svo gerðir, að J)eir vilja ekki hætta
við liana í miðju kaíi og kasta bókinni,
haldur lesa af kappi þar til sögunnierlokið.
Allar þær sögur, sem svo eru, eru venju-
lega að eins lil ánægju á meðan á lestr-
inum stendur, en ilytja cngar liáíleygar
kenningar um lífið eða lilgang ])ess, sið-
IVæði eða annað þess háttar, sem nú er
efst á baugi í skáldsagnaheiminum. Að-
alsöguhetjan, stúlka að nafni Kapítóla,
er svo dugleg, áræðin, snarráð og ein-
beitt, að lesarinn dáist að henni. Það
er litlum efa vafið, að saga þessi hlýtur
að seljast vel, og ílestir ef ekki allir, er
hana lesa, hafa ánægju af lestrinum.
Cobb, Sylvanus: Vaídi-
mar munkur. Kostn-
aðarm.: Jóh, Jóhannes-
son. Rvík 1905, 272 hls.
8vo.
Um sögu þessa er hið sama að segja
og hina lyrnefndu, að hún heíir áður
verið áður prentuð í Vesturheimi, og
þótti einliver besta sagan þar, en það
segir eigi svo lítið, því svo mikið orð
hafa þær Lögbergs og Heimskringlusög-
ur á sér. Höfundur sögu |)essarar hefir
ritað fjölda af skáldsögum og eru þær
allar ætlaðar lil þess, að leggja ekki
bókina frá sér fyr en hún er lesin spjalda
á milli. Þetta tekst honum líka altaf
og ekki hvað sísl í jVessari sögu, J)ar
sem Pétur mikli Rússakeisari er látinn
starfa sem dularklæddur munkur og
koma því til leiðar að elskendur ná
saman og lá að unnast.
Walsh, George E.: Kyn-
legur þjófur. Hættu-
leg hagnýting dáleiðsl-
unnar. Þýtt af M. IJ.
Kostnaðarm., Jóh. Jó-
hannesson. Rvík 1905
170 bls. 8vo.
Saga J)essi er eins og hinar »s])enn-
andi saga«, en hún er jafnvel talsvert
meira. Hún getur gerl talsvert til ])ess
að vekja eftirtekt manna, bæði á dá-
leiðslu, hættum þeim sem gela stafað af
henni, og á J)vi, hve gott það sé að vera
gætinn og eftirtektasamur. Sagan skýr-
ir frá lækni, er dáleiðir mann og lætur
liann meðan hann er dáleiddur stela
fyrir sig. Jalnframt þessu er valið inn
í söguna ástmáli og nauðsynlegum spæ-
urum, og gerir það að verkum, að sagan
örfar lesandann til lestursins.
Málið á bókinni er fremur gotl, en
J)að er meir en hægt er að segja um
fýrri sögurnar.
Hinn óttalegi leyndar-
dómur eða brúðkaups-
kveldið sem enginn
skyldi. Saga frá Ame-
ríku, Koslnaðarm. Jóh.
Jóhannesson. Rvík 1905
223 bls. 8vo.
Hún er af sama sauðahúsinu og hin-
ar þessi saga, en þó lalsverl ólík þeim;
maigir viðburðirnir í henni eru svo ótrú-
lega lýgilegir að stór furða er. Sögu-
hetjurnar »fara í eld og brenna ekki,
fara fyrir björg og brolna ekki og fara
í sjó og sökkva ekki«. Meira að segja
þó þær séu lagðar með rýting og síðan
kastað i sjóinn, J)á Iifa þær sainl besla lífi;
J)urfa raunar nokkurn tíma lil þess að
ná sér, en þó fremur stuttan, sem ekki
er undravert. Samt munu ýmsir hafa
gaman af sögun’ni.
Fjórblaðaði smárinn.
Pýtt úr dönsku. Útg.:
Jóh. Jóhannesson. Rv.
1905. 15 bls. 8vo.
Smásaga þessi skýrir frá smádreng,
sem með sérstakri ásl getur komið miklu
góðu til leiðar. Sagan er óhikað góð
handa unglíngum.
Bawr. Blindi maður-
inn. Frönsk saga.
Kostnaðarm. Jóh. Jó-
hannesson. Rvík 1904.
48 bls. 8vo.
Saga J)essi lýsir dreng, sem af ein-
skærri meðaumkvun og góðvild stvður
og hjálpar gömlum og blindum inanni.
Við hjálp drengsins kemst á fót hin
tryggasta og besta vinátta milli drengs-
ins og mannsins. er verður síðar dreng-
nuin til hins hesta. Það er hið sama að
segja um þessa sögu, eíns og Fjórblað-
aða smárann, að luin er einkum ætluð
lýrir unglinga, enda hlýtur liún að hafa
góð áhrif á ])á.
Allar þessar hækur, sem hér eru tald-
ar, lieíir br. Jóhann Jóhannesson gelið
út síðastl. ár, og það erekki svo lítið, jafn-
vel mjög mikið, þegar litið er lil þess,
að þetta er fyrsta ár lians sem hókaút-
gefanda, og að liann hefir eigi úr mjög
mildu að miðla. En á komanda ári
mun hann gefa út margfalt meira, enda
hafa hækur lians selsl mætavel.
Eins og vikið er að hér lýr, hafa tvær
])essar bækur áður verið gefnar út í
Vesturheimi og liann liefir því látið ])renta
þær upp. Þetla verðum vér að álíta
að sé illa farið, og vonandi verður ráð-
in bót á þessu með rithöfundaréltarlög-
unum er öðlast gildi 23. Febrúar n. k.
Fyrir þetta mætti br. Jóh. Jóh. ofurlít-
illi mótstöðu af félagi bókaútgefenda, og
bóksölum var bannað að selja bækur
lians. Það er þvi enn meiri ástæða til
þess að dást að dugnaði br. Jóh. Jóh.
að vera búinn að selja allar bækur sín-
ar. En nokkuð virðist það vera ein-
kennilegt.að Bóksalafélagið sé stórreitt(ll)
út al' þessum gerðum br. Jóli. Jóli., því
víst er um þnð, að eigi eru öll handrit
meðlima þess svo vel fengin, að eigi
yrði eitthvað \ ið eignarréttinn að allniga
samkvæmtrithöfundarétts-lögunumvænt-
anlegu.
---— • • « — —
Bæarfulltrúa-kosningm
fór frain hér 3. |). m. Voru þar kosnir
(5 hæarfulltruar af hærri gjaldendum
bæarins. Kosningin var fremur vel sótt,
því alls kusu 280 al’ 428 er voru á kjör-
skrá, en af þessum 280 atkv. voru 3
atkv. ógild. Næst áður þegar kosið var,
var hlutfallið 188 af 293.
Það var í fyrsta skilti nú, sem kosið
var eftir hlutfallslögurium, er voru sam-
þykt á þinginu 1903, og munu flestir
hafa sannfærst mn það, að þau eiga alls
ekki við hér. Menn kunna ekki að
notfæra sér þau, og flokkaskifting sú,
sem á sér stað hér, er ekki þannig vax-
in, að á henni sé rétl að byggja slíkar
kosningar.
Ekki voru þeir færri en 8 listarnir er
kjósa átli eftir, en þó voru að eins 12