Templar - 16.01.1906, Blaðsíða 6

4
T I-: M P L A R.
l'reislinga vorra. En fyrir það eigum
vér engar þakkir skilið. Frelsi þeirra
er að þakka liinni miklu bindindisstarf-
semi, sem átt hefir sér þar stað og sem
höfðinginn Paulus Mojjeli, bróðir Már-
heslis yfirmanns þeirra, hefir staðið fyrir.
III.
Ef vér virðum Austur-Afríku fyrir oss,
þá verður fyrst fyrir oss hin sorglega
saga Madagaskar-eyarinnar —, hin á-
takanlega saga, sem presturinn H. W.
Little, sem hefir verið triiboði á eynni,
segir frá. Hann álítur, að sú saga sé
svo sorgleg og eftirtektaverð, að engin
saga í mannkynssögunni sé lík henni
að því leyti. Árið 1800 voru eyarskeggj-
ar afguðadýrkendur; nú eru þeir kristn-
ir, svo er fyrir að þakka að miklu leyti
trúboðsfélaginu í Lundúnum. Eyarbú-
ar elskuðu Englendinga; þeir nær því
tilbáðu þá, af því að þeir höfðu gert
svo mikið fyrir þá. En til allrar ógæfu
var farið að rækta sjrkur á eynni Mauri-
tius (sem er ensk nýlenda), og svo var
búið til romm úr úrganginum í sykur-
mylnunum. Hvað áttu menn að gera
með rommið ? Það var ekki nógu gott
til að selja það á mörkuðum í Norð.ur-
álfunni, og þess vegna var þessi vín-
andasori seldur íbúunum á Madagaskar.
Hinir innfæddu menn á Madagaskar
þáðu þessa bölvun í einfeldni sinni, og
það hefir orsakað hræðilega ógæfu«. Tala
glæpanna á eynni óx á einu ári með
hraða ákaflega, og talan varð svo há,
að það er of óttalegt að nefna hana«.
Hin innfædda stjórn á eynni skelfdist og
hinn duglegi og hugrakki konungur,
Radama hinn 1., borgaði tollinn, en
skipaði, að mölva sérhverja rommtunnu í
mola á ströndinni, nema þær, sem koma
áttu í forðabúr stjórnarinnar. Verslun-
armennirnir á Mauritíus kærðu þelta
fyrir ensku stjórninni þar, hinir ensku
embættismenn skárust í leikinn, og upp
frá þeim tíma hefir verslun með hinn
»bölvaða drykk« verið frjáls í Mada-
gaskar, og lýlt landið með glæj)um og
eymd. Sonur Radamas 1., Radamas 2.,
var mjög mannvænlegur maður, varð
svo mikill drykkjumaður að honum varð
ekki við hjálpandi, og í honum bjó
sterk löngun lil að vinna glæjn. og eftir
9 mánaða stjórn var hann myrtur eftir
skipun síns eigin leyndarráðs. Peir á-
líla að drylckjuskapur lieyri lil liöfðingja-
lifnaði Norðurálfumanna, og þrátl fyrir
sorg hinna innfæddu yíirvalda, er ekki
reynt að bæla þelta himinhrópandi rang-
læti, sem framið er við úlpínt fólk, og
liin mannúðlegasta og kristna þjóð í
heimi (Englendingar) gefa þessu engan
gaum. Hina sömu sögu má segja um
alla hina innfæddu ættstofna á austur-
ströndinni í Afríku með mjög litlum
breytingum í smáatriðum. Hinir hvítu
verslunarmenn hafa flutt inn til þeirra
hið ódýra Mauritius-romm, tilknúðir af
peningafýkn og ágirnd. Menn versluðu
með mannasálir fyrir peninga, og fram-
vegis er Suðurálfubúum smátt en eflaust
steypl í glötun, af þeirri þjóðinni í heim-
inum, sem fremur öðrum kennir heiðn-
um þjóðum kristna trú.
IV.
Ef' vér snúum oss lil Vestur-Afríku,
liöí'um vér fjölda af vitnisburðum um
hina hræðilegu spillingu og ógæfu, sem
vér komum til leiðar með brennivins
verslun vorri.
Presturinn H. Waller segir:
Mansöldrum saman hefir blökkumað-
urinn á Vestur-Afríku vanist við, að
það kœmi þar að landi púðurdunkar,
romm-tunnur og körfur fullar með vín-
flöskur, — það hafa verið skeljarnar á
ströndinni hans. Þessar tunnnr, dunkar
og körfur hafa verið fluttar frá Bristol,
Liverpool, Hamborg og Hollandi, og
gufuskipin og seglskipin láta þetta ber-
ast á bylgjum og boðum ujíj> á strönd-
ina,
Að drekka áfenga drykki er í augurn
innfæddra Afríkumanna óaðgreinanlegt
frá þeirri hugmynd, sem þeir gera sér
um lifnað Norðurálfumanna«.
Stórbretaland sendi árið 1884 802,328
galons eða 2,830,941 potta víns, fyrir
2,108,574 krónur.
Þýzkaland sendi sama árið, 1884,
7,136,263 gallons eða 33,540,436 potta
víns, fyrir 12,845,412 krónur.
Portúgal sendi 1882 91,524 gallons =
430,162 potta fyrir 110,988 kr.
Ameríka sendi 1884—’85, 921,412 gall-
ons = 4,330,636 polta sem kostuðu
1,024,002 krónur.
Þelta er samtals 41,132,276 pt. fyrir
10,688,976 krónur.
M.V.Biering’
O Laugaveg- 6.
Selur útlendan og innlendan
skófatnað
af ýmsum gerðum fyrir karla
og konur. Ennfremur fl. teg.
SKÓÁBURÐ góðan ogódýran o. íl.
Ilinai* ágíetustu IIAIHlÓ\í li IJ 1<
mjög ódýrar fást i
verslun
c3/ Örns Þóréarsonar.
Hinar skemtilegustu
MÍGIIIMiKIIIt
f 'ásl í
verslun
dljörns
Fjölbreytt VBFIAÐARVARA
ávallt í
verslun
clijörns Þórðarsonar.
Þ óréarsonar.
Of« ntloP/1 cr óílýrasta °B frjólslvndasta lifsábyrgðarfé-
UldlKldjlil fagið. Pað tekur allskonar tryggingar, alm.
lifsábyrgð, ellistyrk, fjárábyrgð, barnatrygg-
ingar o. fl. Umboðsm. Pétur Zópliómasson.
rítstjóri liergstaðastræti 3.
Heima 4—5,
Talsíiasanitai
er nú komið á milli bæartalsímans og
flestra deilda magasínsins.
Gerið svo vel að bringja ujjp nr. 1
eða nr. 2 í bæartalsímanum, þá fáið þér
skrifstofuna í magasíninu, sem setur yður
í samband við eftirtaldar deildir:
1. Prívatskril'stofan.
2. íbúðarliúsið.
3. Heri’afatadeildin.
4. Pakkhúsin.
5. Kjallaradeildin.
6. Gamla búðin.
7. Vefnaðarvörudeildin.
8. Dömufatadeildin.
9. Matardeildin.
Pöntunum til Nýhafnardeildarinnar
verður veitt móttaka á skrifstofunni.
Vörurnar verða sendar um hæl til
þeirra sem panta.
Talið heyrist ofurlítið daufara í dcild-
unum en í þeim talsímum sem hafa
beint samband við miðstöðina, en þó
allvel, einkum ef talað er hátt og greini-
lega.
Bæartalsímanúmer 3 er prívat og kon-
súlatsskrifstofa og bæartalsímanúmer 2
er einnig talsími fyrir Thorefélagið.
Virðingarfylst.
II. Th. A. Thomsen.
JNlic. ]3jarria5on
verslar í
cJlustursírœíi 1.
Telefón »0.
Reikninpir
ýfir tekjur Stórstúku Islands« 1. Ág. til 1.
Nóv. 1905.
1. Skattur undirstúkna .... kr. 435,20
2. Eidri skaltar................— 7,80
3. Bækur og eyðublöö .... — 16,25
4. Stufngjöld undirstúkna ... — 108,00
Kr. 567,25
Afhent sl. g. gegn kvittun kr. 567,25.
Reykjavík, 6. Nóv. 1905.
Borgpór Jósefsson, st. r.
Bindindismenn og góðtemnlarar œ“u að mun‘
a a r að líftryggja Big
í LÍFSÁBYRGÐARFÉLAGINU .,DANM, sem er eina félagið
á Norðurlöndum, er veitir bindindÍBmönnum, er tryggja líf
sitt Bératök hl unnindi, meiri bónus en öðrum. Auk
þess er „J)AN“ langódýrasta fólagið (o: iðgjöldin lægst).
Aðalumboðsmaður fyiir Suðurland:
1}. Östlund, Reykjavik,
Gjalddaíri Témplars er 1. Júlí,
þetta eru kaujiendur beðnir að athuga.
Ritatjóri og ábyrgðarmaður:
P É T U II ZÓPHÓNÍASSOá.
Prontsmiðjan Gutenberg.