Templar - 10.03.1912, Blaðsíða 3

T E M P L A R.
15
Frá útlöndum.
Frakkar veita bannhreyfingunni athygli. Blaðið
»Le Teinps« flytur greinilegt ágrip af ræðu
sem Staaff, forsætisráðherra Svía, hafði
nýlega haldið um ætlunarverk bindindis-
nefndarinnar. Sérstaklega er vakið athygli
á orðum hans um samband þess við lækkun
á tolli á frakkneskum vínum fyrir nokkrum
árum siðan. Blaðið bendir á að tolllækk-
unin hafl verið skilyrði fyrir samþykki á
65 miljóna króna láni, sem Svíar hafi feng-
ið á pcningamarkaði Parisarborgar og bætir
við: »Algert áfengisbann er eiginlega rof á
þessum samningi«. Einnig er bent á, að inn-
flutningur áfengis til Svíþjóðar nemi nálægt
9,958,000 franka og af því komi frá Frakk-
landi fyrir ei minna en 4,798,189 franka. Ef
nefndin ræður ríkisþinginu til að samþykkja
algert bann, þá er það frakkneska þjóðin,
mest líður við þá ráðstöfun.
|Hér er citt gott dæmi þess hvernig Frakk-
ar kúga þau ríki, sem eru i skuldatengslum
við þá, til þess að eyðileggja sig á áfenginu].
Bindindi á skipum. »VestcraaIske Dampskibs-
selskab«, sein rekur flutningaatvinnu á vest-
urströnd Noregs heflr frá 1. jan. þ. á. bannað
öllum skipverjum á skipum sinum að neyta
áfengis.
Það verða verkmennirnir,8em útrýma áfengisfram-
leiðslunni, sagði danski rikisþingsmaðurinn
Sabroe í ræðu, sem liann hélt nýlega uin
nýja danskaáfengissölulagalrumvarpið. Ilann
réðst mjög á frumvarpið af þvi það væri
ekki nándar nærri nógu viðtækt. »Ég er
ekki spámannlega vaxinn«, sagði hr. Sabroe,
»en segi að eins það, að árangur liinnar
nýju alþýðuhreyflngar Norðurlanda verður
sá, að innan 10 ára verður lialdinn fundur
af verkmannafulltrúum frá Finnlandi, Sví-
þjóö, Noregi og Danmörku til þess að vinna
bug á áfengissýkinni með samciginlegri lög-
gjöf fyrir öll Norðurlönd«.
I. 0. G. T. Neutral í Austurriki, sem starfar
undir naininu »Nephalia, austurriska félagið
gegn drykkjusiðunuin«, stofnaði i desember
siðastl. í Linz 14. stukuna »Donau\vacht«
með 18 félögum, þar af eru 4 kennarar.
Bindindishreyfingin í Austurriki er i hægri
en vissri framför.
Riki88jóðs8tyrkur til bindindi3málsins i Serbiu. —
Eftir skýrslu frá próf. Forel í blaðinu »Der
AlkohoIgegner« hefir serbneska ríkisþingið
veitt I.O.G.T. Neutral 1000 dinara (715 kr.).
Bindindisfélag rússneskra lækna var nýlega
stofnað með 35 meðl., segir »Ref.«. Form.
er dr. Alcxander ídendelsohn og skrifari dr.
U. Tutolmin.
f sambandi við þelta má geta þess að bind-
indisfélag svissneskra lækna hefir 113 félaga
og austurriska lélagið 54.
Áfengisnautnin eykst stöðugt í Frakklandi. Heims-
blaðið »Times« skýrir frá þvi að áfengistekj-
ur Frakka í fyrra hafi aukist um röskar 2
milj. sterlingspunda (36 mllj. kr.).
Pað er óþarfi að óska Frökkum til ham-
ingja með þcssa tekjuaukningu, segir »Re-
fonnatorn«. Um mörg ár hafa Frakkar ver-
ið mesta áfengisncyzluþjóð heimsins. Og á-
fengissýking þjóðarinnar liefir nú á siðari
árum dregið að sér athygli löggjafanna, þótt
hinar ytri pólitisku ástæður hafi enn þá
mátt sin meira.
Er Mars bygður?
Eftir Otlo Asmussen.
(Pýlt úr »Gads Danskc Magasin«).
(Niðurl.).
Nú eigum vér að eins eftir að hugsa
oss hvernig hinar skynsemi gæddu verur,
Mars-mennirnir, muni koma oss fyrir sjón-
ir; verurnar, sem bjuggu til skurðina, sem
eru svo stórfeldir, að mannvirki jarðarinn-
ar verða að engu í samanburði við þá.
Hvað verður úr Súez- eða Panamaskurð-
unum við hliðina á skurðimum á Mars,
sem eru grafnir 1 beinum línum yfir 100
mílur á lengd. Það virðist svo sem þessir
Marsbyggjar hafi náð algerðum yfirráðum
á hnettinum, gert hann sór undirgefinn til
þess að ríkja á honum, koma öllu í röð
og reglu og framleiða menninguna á
mjög samstæðan hátt, eins og vér get-
um hugsað oss, að vér mennirnir munum
einhvern tíma, þegar allur ágreiningur
milli þjóða og þjóðflokka er horfinn, þegar
öfund og hatur á báða bóga á sér ekki
lengur stað, og mismunur hinna ýmsu
menningarstiga er jafnaður, gera jarðar-
hnöttinn oss undirgefinn, sem borgarar í
einu stóru sameiginlegu ríki.
Mars-mennimir hljóta — eins og menn
jarðarinnar — að vera á framþróunarskeiði,
hljóta að vera komnir af lægri dýrateg-
undum og með marga milliliði að baki sér
náð núverandi stigi í framþróuninni, sem
þó er ekki nándar nærri hámarkið. Dag
eftir dag, ár eftir ár, hafa menn jarðarinn-
ar náð á vald sitt nýjum og nýjum öfl-
um náttúrunnar. Yér höfum tekið raf-
magnið á vald vort, vér höfum notfært oss
hið bundna hreyfiafl vindsins og hinna stóru
fossa, og tíminn, sem liðinn er frá því
segulstálið fanst og þangað til firðritunin
komst á, er örstutt tímabil í framþróun-
arsögu vorri, og það getum vér notað sem
mælikvarða fyrir ókomna tímann. Mars-
byggjarnir hljóta að vera komnir miklu
lengra en við, sakir hinna miklu vitsmuna
þeirra og eldri menningu. Þegar vér ger-
um fálmandi tilraunir i óvissu um, hvort
vér erum á réttri leið eður ei, hafa þeir,
ef til vill, fyrir löngu yfirunnið allar hindr-
anir. Vér getum því hugsað oss, að Mars-
menn hafi fullkomna þekkingu á því að
notfæra sér sólarhitann til þess að hreyfa
með vélar. Hugmyndin um að safna sól-
argeislunum er ekki ný. Upprunaleg upp-
spretta alls þess afls, sem meunirnir nota,
er geislastreymi sólarinnar, og sólvél, sem
er knúð með hitaafli hennar, og þá einnig
það fyrirkomulag vélar, sem beint notar
bezt aflsuppsprettuna. Það hafa líka verið
gerðar tilraunir til að búa til slika vél,
sem beint notar aflvaka sólarinnar til að
dæla vat.ni. Myndin hér sýnir eina slíka
vél, sem ameríkumaðurinn Ericsson hefir
fundið upp og stendur hún á bersvæði
undir Sierra Madre fjöllunum í Kaliforníu.
Möndull vélarinnar liggur frá norðri til
suðurs, og hvolfið, sem safnar geislunum,
má færa frá austri til vesturs með eins-
konar sigurverki, svo það fylgi ferð sólar
á hinni daglegu braut hennar yfir himin-
inn. Innri hluti hvolfsins er samsettur af
1788 Bpeglum, sem liggja liver við annan
Sólvél í Kalii'orníu.
og eru frá 9 til 60 centimetrar að stærð.
Slík vél getur gengið alla daga árið um
kring — auðvitað þegar sólin skín — hún
byrjar l1/3 kl.tíma eftir sólaruppkomu og
hættir V* stundu fyrir sólsetur. Af því að
oft geta verið þétt ský fyrir sólu svo vik-
um skiftir, mun sólvél ekki koma að veru-
legu gagni í starfsemi jarðbyggjanna, sem
ekki þolir fárra daga stöðvun hvað þá held-
ur um lengri tíma. En á Mars geta merm
notfært sér sólvélina, þvi þar breiðast ský-
in ekki fyrir sólina. Sólvélin í Kallforníu,
sem hefir 15 hesta afl og dælir um 57
tunnum vatns á mínútu hverri, er afar-
dýrmæt fyrir hin þurrlendu héruð i ná-
lægðinni og þess vegna gæti sólvél á Mars
á sama hátt dælt vatninu úr hinum stóru
vötnum um skurðina til áveitu á hið vatns-
snauða Marsland.
Mars-iuenu.
Stórfeld hugsmíði amerisks listamanns.
Hinum ytri skyldleika Marsbyggjanna og
kynþátta manna á jörðunni verður ekki
fengist við að lýsa hér. Það er þó tæp-
lega hugsanlegt, að bygging Marsmanna sé
svo mjög ólik okkar, og að ekkert gæti
sýnt það, að vér værum íbúar á tveim ná-
búahnöttum í sama sólkeifinu.
Hvað er nú eiginlega verulegt í þessum
athugunum? Stjörnufræðin sem vísindi
viðurkennir að eins það, sem er visinda-
lega sannað og um það er ekki að tala
með tilliti til flestra hinna bygðu hnatta.
Með fullri vissu getum vér þó sagt þetta
og það er ekki unt að vefengja: Jörðin
hefir enga yfirburði yfir aðra hnetti, sem
geri hana hæfari til að vera bygð hugs-
andi verum og það væri því fjarstæða að
hugsa, að jörðin væri hinn eini byggilegi
eða bygði hnöttur í hinum mikla himin-
geim. Hafi náttúran í ómælisvidd himins-