Templar - 30.12.1918, Blaðsíða 3

TEMPLAR.
47
segir fátæki verkmaðurinn. »Ef við !
neytum ekki vins í ókóii þá gerir það j
engum manni mein«, segja efnamenn-
irnir. »Gleðin í Rússlandi er að drekka«,
segir Vladimir prins. »Engan varðar
um það og engum gerir það mein, og
við kærum okkur ekki um neinar pré-
dikanir — við erum ekki hinir fyrstu
og verðum ekki þeir siðustu«, segja
þeir kærulausu.
Pannig tala menn sér til málsbóta.
Fyrir 30—40 árum mátti bjóða mönn-
um slíkt, en nú dugir það ekki. Þá,
þegar menn böfðu enga þekkingu á bin-
um skaðvænu áhrifum áfeugis og vís-
indin höfðu ekki kveðið upp dóm sinn,
var hægt að telja mönnum trú um alt.
Menn gætu talað á likan hátt, ef ungir
menn hefðu ekki dáið hinum óttalegasta
og kvalafylsta dauða vegna áfengis-
drykkjunnar. Þeir gætu jafnvel sagt, að
að vínið sé ekki skaðvænt, ef þúsundir
kvenna og barna liðu ekki hungur af
því að menn þeirra og feður eru komn-
ir í klær drykkjufýsninnar. Ef fangels-
in væru ekki full af glæpamönnum og
Qöldi kvenna reknar á »pútnahúsin«,
þá gætu menn látið sér slík orð um
munn fara. Þeir gælu talað svo, ef
ekki væru menn hundruðum saman,
sem gátu lifað göfugu og nytsömu lífi,
en liafa drekt styrkleik sínum, skynsemi
og sálu sinni í áfengiselfunni. Pess
vegna er gersamlega rangt að halda því
fram að áfengisnautnin komi engum við
nema drykkjumanninum sjálfum.
Mannkyninu er skift i tvo flokka —
annar þeirra berst gegn ónauðsynlegri
notkun eitursins, en liinn reynir með
kenningum sinum og dæmum að vernda
þetta eitur.
Tll athugunar.
»Morgunblaðið« flutti 9. þ. m. greinar-
korn um »pestina«, og var það skýrsla
um hvernig hún hefði liagað sér í Nor-
egi. Meðal annars llutti blaðið þá um-
sögn eftir einhverjum lækni, sem það
ekki nafngreindi, að hefði nóg verið til
í landinu af konjakki og whisky, þá
hefðu menn losnað við pestina. — Eins
og áður hefur margsinnis verið tekið
fram hér í blaðinu, þá verða rnenn að
gera greinarmun á því að nota áfengi
til lækninga eða að hafa það til al-
mennrar neyzlu. — Heilbrigður maður
þarf ekki áfengi, og hefur ekkert við
það að gera; það er staðhæfing, sem
cngum sæmilega heilbrigt hugsandi
manni er ofætlun að skilja að sé á rök-
um bygð, þó ofstækisfullir ándbanning-
ar og »Morgunblaðs«-mennirnir eigi
erfitt með að viðurkenna þann sann-
leika. Osvinna væri það hin mesta, að
bera það upp á nokkurn lækni að liann
héldi því gagnstæða fram, því hann veit
vel að þá væri hann að íara með ósann-
indi.
* *
*
Ritstjóra þessa blaðs hefur borist sú
fregn, að maður sem safnar auglýsing-
um fyrir blað eitt hér í bænum, hefur
fengið neitun urn auglýsingu í blaðið
hjá ónefndum kaupmanni, og var
ástæðan sú, að blaðið væri bannlögun-
um liliðholt og hefði hvatt menn til að
halda lögin. — Ótrúlegt má það virð-
ast, að nokkur maður skuli hugsa svo,
og hvað þá heldur að halda slíku fram
í alvöru. Ofstækið er ekki lítið hjá þeim
mönnum, sem láta sér slíkt um munn
fara.
Af því að blað eitt er svo heilbrigt, að
það hvetur menn til að halda landslög,
þá neitar kaupmaðurinn að augtgsa i
þvi. Hvernig lízt mönnum á svona lag-
aöan hugsunarhátt.
Guð varðveiti þjóð vora frá því, að
eiga marga slíka borgara i framtíðinni.
* *
*
Of-trú sú hin inikla, sem borið hefur
á hér í bænum meðal andbanninga á
áfenginu, til þess að verja sig pestinni
og til þess að lækna hana, verður tekin
til athugunar í næsta blaði, ásamt áliti
merkra erlendra lækna og fræðimanna.
Frá stúkunum.
Einingin nr. 14 hélt guðsþjónustu
sunnudaginn 22. þ. m. til minningarum
þá félaga sína er látist höfðu í »pest-
inni«.
Sungnir voru sálinar tveir úr sálma-
bókinni: »Eg heyrði Jesú himneskt
orð:« og »Fögur or foldin«.
þá flutti síra Friðrik Friðriksson fagra
minningar-ræðu.
Þá var sungið : »Hugljúf ástbönd hér
nú reyra«.
Húsið var smekklega klætt sorgar-
búningi og ljósum prýtt.
Reykjavíkur-stúkiirnar tóku aftur til
starfa eftir »pestina« í byrjun þessa
mánaðar og hefur fundarsóknin glæðst
að miklum mun. Sumar stúkurnar hafa
tekið inn marga nýja félaga.
Allsherjarbræðralagið.
(Niöurl.)
Hér að framan hefur verið bent á
það, er gerst hefur meðal þjóðanna,
sem andstætt er bræðralags-hugsjóninni,
og hverjar afleiðingar það hafi haft í
för með sér. Einnig hefur það verið at-
hugað, sem gert hefur verið á undan-
förnum áratugum og árhundruðum í þá
átt að úlbreiða hana og rótfesta með
mönnunum.
Við komum þá að þeirri spurning-
unni, sem síðast verður athuguð í þessu
sambandi, og hún er:
Nær bræðralagið allslierjar yfirráðum
í hciininum?
Svarið verður játandi. — Mannkynið
nær því þroskastigi, að það liíir sam-
kvæmt kröfum bræðralagsins.
Menn segja oft, að liugsjónirnar séu
ekki annað en skýjaborgir, er aldrei
komi niður á jörðina, en það er ger-
samlegur misskilningur. Hugsjónirnar
eru í eðli sínu veruleikinn sjálfur, scm
birtist á hinum æðri sviðum tilverunn-
ar, og mun svo smátt og smátt þokast
niður á við, unz þær birtast í efnis-
heiminum, og farvegur þeirra þar eru
mennirnir, þeir þeirra, sem opnastir eru
fyrir áhrifum hugsæis-heima. Má í því
efni minna á hin ýmsu skáld og lista-
menn, sem uppi liafa verið bæði fyr og
síðar. Þeir hala með listaverkum sínum
gefið mannkyninu ýmsar hinna merk-
ustu hugsjóna, sem það annars hefði
gersamlega farið á mis við, ef þeirra
hefði ekki notið við. Enginn hlutur,
sem gerður er hér í heimi, liefur orðið
til án þess að hann fyrst hafi verið
hugsaður af þeim, sem lét gera hann,
— hann hafði fullgert hann áður i huga
sínum. Maðurinn, sem lætur byggja liús,
hefur hugsað það í öllum atriðum áður
en hann lét byrja á að hyggja það.
Húsið var fullgert í hugheimi, áður en
það varð til hér á þessu jarðnesska
sviði tilverunnar.
Eins og áður hefur verið bent á, er
bræðralagið eitt af hinum guðdómlegu
öflum, sem vinna á hinum æðri svið-
um tilverunnar. Þar birtist það sem
allsherjar-kraftur, er fellur eins og flóð-
alda í gegnum alt sólkerfið, og heldur
áfram án afláts, eins og uppspretta
vatns, sem aldrei þornar. Hvar sein
móttækileikinn er til staðar — tilfinn-
ingin fyrir hinum æðri áhrifum —
þar leitar hið mikla flóð bræðralagsins
að útrás á þessu hinu jarðneska sviði
tilverunnar. Og þeir fáu menn, sem báru
kindil þess í myrkri fornaldarinnar og
miðaldanna, voru slíkur farvegur. Og
smámsaman þroskaðist mannkynið, og
það færðist hægt og hægt áleiðis í rétta
átt, fleiri og fleiri tóku að aðhyllast
hugsjónina og lifa eftir henni, og svo
tóku hinar miklu umbóta- og endur-
bóta-hreylingar nútíðarinnar við henni
og gerðu hana að gruudvallar-atriði fyrir
tilveru sinni og starfsemi. Þessa viðleitni
inanna hefur verið reynl að benda á
liér að framan í kaflanum um útbreiðslu
bræðralagsins.
Maðurinn er venjulega mjög tviskift-
ur — hann liefur tvær hliðar, sein oft-
ast nær birtast sem andstæður. Ilann
er, eins og alment er komist að orði,
bæði góður og vondur; liann hefur
hvorttveggja að meira eða minna leyti
þroskað, og slundum svo, að það vegui
salt eða jafnar jafnvel hvað annað upp.
Þó má víst segja, að menn alment hafi
meira af því góða en hinu illa. Munur-
inn á þjóðunum og einstaklingunum er
miklu minni en menn alinent lialda, og
því er ekki að furða, þó að þetta tvent
geri einnig, og ekki síður, vart við sig
meðal heilla þjóða og kynþátta, en ein-
stakra manna.
Þrált fyrir alt það, sem unnið hefur
verið í þá átt að rótfesta bræðralagið
með núlíðarþjóðum Norðuráifunnar og