Sigurhetjan - 20.08.1912, Page 2

2
SIGUR-HETJ^AN
»Sjál£boðar erum vér ekki«, sagði
hann; »vér gerum það eitt, er vér
neyðumst til að gera«. Og hann
setti í staðinn fyrir orðið »sjálflð«
»hjálpræðislið« eða »hjálpræðisher«
(Salvation Army). — Nafnið kemur
þá fyrst, og með nafninu kemur stór-
um aukið líf og fjör í allar fram-
kvæmdirnar.
Það er svo sem ekki nýtt, að ahin
og þessi trúarfélög hafa að einhverju
leyti kent sig við her, og þarf eigi
annað en minna á riddarafélögin í
krossferðunum. — Yfirmenn ýmsra
múnkafélaga bera og »generals« nafn,
þó að vísu liggi eigi beint herforusta
í þeim heitum. En ekkert trúarfélag
hefir sem Hjálpræðisherinn komið her-
bragnum á alt sitt stjórnarfar og alla
háttsemi sína. Bænirnar eru skot-
hríðir gegn fylkingum djöfulsins;
hendur réttar til himna em steyttir
byssustingir; hólpnar sálir, er fiokk-
inn fylla, eru sigurmerki og herfang-
ar; gjafaféð í löndunum, þar sem her-
inn starfar, er herkostnaður greiddur
af herteknu landi. Starfsmennirnir,
jafnt konur sem karlar, eru dátar eða
foringjar, sem hækka stig af stigi,
með öllum þeim heitum, sem i her
tíðkast. Herreglurnar eru strangar og
nákvæmar, og snerta eigi síður heilsu
og þol líkamans en heill sálarinnar.
Og William Both var maður, sem
bæði kunni að stjórna her sínum og
æfa hann. Fáir hershöfðingjar munu
hafa haft traustari fylgd sinna manna
og verið einráðari um alt smátt og
stórt.
En það var meira en frelsun sálna
eða trúboð, sem Herinn fekst við,
því samfara var líknarstarfsemi, og
það er fyrir það starf, sem Herinn
hefir náð mestum vinsældum og gert
hann að stórveldi í heiminum. Það,
að jeisa við hina föllnu og verja aðra
falli, er fegursta og göfugasta mark-
mið Hersins, og hefir verið unnið að
því ótrauðlega og með stórkostslegum
árangri.
Nú er Hjálpræðisherinn, sem fyrir
35 árum var stofnaður í austurhluta
Lundúna af mjög fáum hræðum, út-
breiddur um allan heiminn. Jafnvel
meðal villimanna starfa nú Hjálpræð-
isherliðar. Alstaðar hefir hann orðið
að stríða, en sigurinn
komið aó lokum. Nú
eru í hernum 200,000
manna, sem eru starfs-
menn Hjálpræðishersins
og 7,000,000 manna
sækja trúboðssamkomur
hans í hverri viku, og
255,000 manns frelsast
árlega, eftir því sem
herskýrslurnar segja.
Blað Hjálpræðishers-
ins er gefið út á 25
tungumálum, og erviku-
upplag þess 1,112,597.
Fyrst þegar byrjað var
að gefa það út, var það
lesið á einu tungumáli,
ensku,og upplagið 4000;
svo mikill er vöxturinn.
Vor öld er öllum
öldum fremur líknar-
og kærleiks-öld. Lífið
er alt svo opið og bert,
að meinin dyljast ekki.
Að sjálfsögðu eru lífs-
gæðin margfalt fleiri og
margfalt almennari en
á liðnum öldum; en
væri farið að rannsaka
æfikjör hinna vesælustu
á lægstu tröppunum
fyrrum og nú, yrði nið-
urstaðan sennilega sú,
að kjör þeirra hafi farið
versnandi við alla sið-
menninguna. Því hærra
sem bygt er ofan á, því
dýpra verður að grafa
fyrir. Kristileg mann-
úðarverk fara stöðugt
vaxandi, en böl syndar
og eymdar vex eigi síður hröðum
skrefum.
Hjálpræðisherinn hefir unnið lang-
bezt allra að því að bæta mennina,
og árangurinn af starfsemi hans er
orðinn gríðarmikill. Allar greinar
mannlegrar spillingar og eyrndar heyra
undir verksvið Hersins til að linna
eða bæta. Allur heimurinn, undan-
tekningarlaust, er starfssvið Hjálpræð-
ishersins, og alstaðar er unnið og al-
staðar er árangur. Eðlilega er þó.
mest unnið í stórbæjunum, og þá
mest í hinum enska heimi.
Það yrði langt mál, að telja upp
allar greinar starfseminnar. í borg-
unum standa hús hersins opin dag
og nótt, oga til^lengri og skemri
dvalar fyrir hungraða og klæðlausa,
— fyrir götulýðinn, er ekkert fiet á
undir húsþaki; fyrir atvinnulausa; fyr-
ir ofdrykkjumenn, sem reyna að yfir-
buga löst sinn; fyrir vændiskonur,
sem vilja hafa á að betrast; fyrir af-
brotamennina, sem lokið hafa hegn-
ingarvist; — fyrir alla þessa og ann-
að úrkast mannfélagsins hefir Hjálp-
ræðisherinn vinarfaðm að bjóða og
reynir af öllum mætti, að koma
þessu fólki aftur á réttan kjöl og
gera það að nýtum mönnum í mann-
félaginn. Herinn hefir nú 115 björg-
unarheimili fyrir vændiskonur og ung-
menni, er farið hafa afvega; 17 af-
brotamannaheimili; 20 gamalmenna-
hæli; 380 greiðahús, sem veita hungr-
uðum mat og húsnæði um lengri
eða skemri tima; 42 barnaheimili og
959 hjálparstofnanir ýmiskonar, bæði
fyrir konur og karla. Auk þess hefir
Herinn 250 vinnustofur, eða verk-
stæði, þar sem alls konar handiðnir
eru kendar og reknar; allir eiga að
vinna, sem unnið geta. Eins eru
flest björgunarhælanna einnig vinnu-
stofur. Þessar byggingar hersins eru
dreifðar út um heiminn, og eru marg-
ar þeirra stórbyggingar. Starfsmenn
við þessar stofnanir, eða stjórnendur,
þar. — Svo telst til, að á hverjum
einasta degi sé um 28000 volaðra
manna, er fá skjól og hjúkrun hjá
Hernum, og af öllum þessum glataða
lýð, sem þiggur umsjá Hersins, verð-
ur fullur helmingur albata, þ. e. a. s.
verða að nýtum mönnum.
Auk allra þessara stofnana á Hjálp-
ræðisherinn 60 búgarða, sem til þess
eru ætlaðir, að kenna bæjalýðnum
sveitavinnu, og frelsa þá sem lasburða
eru, úr hinu óheilnæma bæjalofti.
Búgarðar þessir, eða nýlendur, hafa
reynst mjög vel.
Árskostnaður Hjálpræðishersins nam
árið sem leið 15 milíónum dollars,
og er það dálagleg upphæð. Mikið
af fé þessu fæst með samskotum og
talsverður gróði kemur af vinnustof-
unum. Fssteignir Hersins víðsvegar
um heiminn nema tugum miljóna.
Það, sem hér hefir verið sagt um
starfsemi Hjálpræðishersins, er og
starf William Booth; saga Hersins
fram á þennan dag er og saga hans.
Með gjörhygni sinni og dugnaði hefir
hann komið á fót og stjórnað Hern-
um, og hans er heiðurinn og þakk-
irnar.
Á síðari árum fóru stórhöfðingjar
heimsins að sýna William Booth ýms
merki þess, að þeir kynnu að meta
hið mikla og góða starf hans. Alex-
andra Bretadrotning hafðijhann oft í
boði sínu og auðsýndi honum mörg
virðingar- og vináttumerki Prinsessur
og prinsar heimsóttu oft generalinn,
og leitnðu ráða hjá honum, eða tjáðu
honum virðingu sína á honum og
starfi hans. Og þegar hann varð átt-
ræður, bárust honum heillaóskaskeyti
frá flestöllum þjóðhöfðingjum verald-
arinnar.
Þetta sýnir, að þjóðhöfðingjarnir
kunna að meta William Booth og
starfsemi hans.
Hann var gerður að heiðursborg-
ara í Lundúnum 26. okt. 1906 og
þrem vikum síðar sæmdi fæðingarborg
Jians, Notthingham, hann sama heiðri.
William Booth ferðaðist mikið, og
heimsótti flest öll þau lönd, sem Her-
inn starfar í. Til Canada kom hann
1907, og dvaldi þá þrjá daga hér í
Winnipeg.
Hann varð blindur 28. maí þ. á.
og frá þeim tíma var hann meira og
minna sjúkur, þar til hann andaðist
að kveldi þess 20. þ. m.
Með William Booth missir heimur-
inn þarfasta manninn, sem nokkuru
sinni hefir verið uppi.
Eftirmaður hans sem yfirmaður alls
Hjálpræðishersins er elzti sonur hans,
Bramwell Booth, vel mentaður maður,
sem hefir starfað í hernum alla æfi.
Eftir Heimskringlu.
I kirkjugarðinum
Abney Park.
Þegar vor gamli hershöfðingi var lagöur í hinn
síðasta hvilðarsfað við hlið konu sinnar,
þ. 28. agúst 1912.
Langt út fyrir kirkjugarðinn, þar
sem fjöldi af smá-götum sameinuð-
ust, stóð óteljandi fólksfjöldi, sem
þrengdu sér upp að húshliðunum.
Það var enginn órói meðal þessa
mikla fólksfjölda. Að eins hægur
ómur af mörgum röddum. Og fyrir
innan var kyrð og friður. Þegar eg
gekk eftir ganginum, fram hjá leg-
steinum hinna dauðu, tók eg eftir
foringjum, sem héldu vörð, og hér
og hvar höfðu konur, sem báru hinn
barðastóra hatt, tekið sér sæti bæði á
grasþöktum gröfum og flötum leg-
steinum. En þetta fólk rauf ekki
þögn hins stóra kirkjugarðs. Sólin
skein eftir rigninguna, og geislar
hennar glitruðu á hinum votu blöð-
um, fuglarnir sungu. Booth hershöfð-
ingi var á leið til hins stóra datiða-
reits og átti að leggjast til hvíldar við
hlið konu sinnar.
Gröf hans var tilbúin, djúp, þröng
gröf, og yfir hana var bygður hár
pallur. Eg stóð og horfði í gröfina,
eitt augnablik, blómin blómstruðu á
gröfinni, sem geymdi duft frú Booths,
konu hershöfðingjans.
Aðrar hendur voru önn-
um kafnar við að útbúa
pallinn sem lystihús,
með því að bera þang-
að fjölda af krönsum,
bæði frá stórhöfðingjum
heimsins og það sem
var fegurra, blómstur,
sem tínd voru í görð-
unum og gefin voru af
fátæklingunum, sem
þektu hershöfðingjann
sem vin sinn.
Biðin stóð yfir í 2
tím-i. Lfm hádegisbilið
sáum við fánana blakta
miili trjánna. Það var
framlið hins stóra hers,
sem flutti sinn liðna
höfðingja með sér. Eg
stóð uppi á pallinum
og sá hverja fylkinguna
af annari koma í Ijós
og staðnæmast fyrir
innan girðinguna, við
hina opnu gröf. Það
var ógleymanleg sjón,
ekki þó af íburðarmik-
illi dýrð. En stór lifi
andi hvöt, sem réð
þessum straum af lif-
audi verum. Margir
voru þreyttir eftir hinn
langa gang, margirhinna
eldri manna og kvenna
gátu varla náð þeim
stað, sem þeim var
ákveðinn. Þeir studdu
sig við þá yngri. Á
andlitum allra var þreyt-
an auðséð. Þessi beygðu
bök, þessi skjögrandi fjöldi, hafði haft
mikla áreynslu, en það leit út fyrir
að allir væru hugrakkir, — já, glaðir.
Hér voru ljómandi augu, sem brunnu
með andlegum eldi, hörð, ófríð andlit,
sem breyttust við gleði stundarinnar,
það leit út fyrir að það væri hátíð
en ekki greftrun. Nokkra leið yfir,
rétt við takmarkið, og voru þeir born-
ir burt og lagðir milli grafanna þar
sem þeirra var nákvæmlega gætt, þó
1
Jarðarjor hershöfðingjans: A leið Jrá Höjnðstöðvununi i Qven Victoria Street,
eru yfir 4000, en 40,000 manna gista