Alþýðublaðið - 12.06.1923, Blaðsíða 2

2
ALIÞYÐDILAÐIÐ-
Drenglyndi.
Pað er failegt orð: drenglyndi.
En því miður fer það ekki alt
at saman að sýna drenglyndi og
hafá orðið á vörunum.
Fáa menn hefi ég vitað nota
orðið oítar en Stein Emilsson
fpár' Kvíabekk í Ólafsfirði, sem
farinn er að gefa út blað hér í
bænum, það er að segja, ef dæma
má eftir biaðinu, því að svo að
segja í hverri grein þar er talað
um »drengiundaða hugsun«, »al-
úð og drenglyndk, »drenglund-
aða sanngirnir, »drengskapar-
heit< o. s. frv.
En því miður verður maður
að öðru leyti lítið var við dreng-
lyndi hjá Steini þessum.
Ein smágrein í blaði hans
heitir »Skríli<. Par er greiniiega
veizt að einum þeirra, sem héidu
ræðu i. maí við Alþýðuhúss-
grunninn, Hallgrími Jónssyni
kennara. Það má sjá, að það
er átt við hann, á því, að tekin
eru upp fyrstu orðin úr ræðu
Hallgríms: »Hamingjan er með
oss<, svo og á því, að talað er
um kennara.
Og hvað segir svo sá dreng-
iyndi Steinn um Hallgrím, mann,
sem hann getur ekki haft annað
á móti en það, að hann er jafn-
aðarmaður?
Það er réttast að setja grein-
ina hérna alla; hún hljóðar svonn:
»Skríll.
Hvað er skríli?
Það er hópur manna, er hvorki
virðir guð né födurlandið, —
»alheimsborgarar<, — sem era
latir, öfundsjúkir og siæmir feður.
Menn, sem látast vera bjartsýnir,
— en eru þó sítelt að reyna að
stofna til vandræða, — menn,
sem brjóta landslög, látast vera
saklausir og tala með mikilli
mærð um lagabrot og spiliingu
annara, menn, ' sem spiiia
vinnugleði verkamannsins og
koma af stað úifbúð og iilindum
f lándinu.
SlíJcir menn eru skríll — —
Ég sé einn þarna uppi á grjót-
hrúgunni.
Hann baðar út höndum og
hrópar:
»Hamingjan er með oss!<
AlMðiihraniÍBerMB
s©lus> hin þétt hnoðuðu og ?el bökuðu
Rúgbranð
úr hezta danska rúgmjölintt, sem hingað flyzf, enða ern
þaa vlðurkend af neytendum sem framúrskarandi gúð.
Hjálparstðð Hjúkrunarfélags-
ins »Líknar< er opin:
Mánudaga ... . kl. n—12 f. h.
Þriðjudagá ... — 5—6 e. --
Miðvikudaga . . — 3—4 e. --
Föstudaga ... — 5—6 e. --
Laugardaga . . — 3—4 e. ~
— Nei, — óheill fylgir starfi
þínu, vondi kennari! Ég gæti
ekki trúað þér fyrir barni mínu.<
Svona hljóðar grein dreng-
lynda maqnsins.
Það er drengíyndi Steins að
bregða Hallgrími, sem hann víst
aldrei hefir talað við. um, að
hann virði hvorki »guð né föð-“
urlandið.< Það er drenglyndi
Steins Emilssonar að bregða
honum um, að hann sé latur,
að hann sé öfundsjukur, að hann
sé slœmur faðir, og að hann sé
vondur kennari.
Það er drenglyndi að bregða
mönnum, sem menn þekkja
ekki, um, að þeir brjóti lands-
lög, um, að þeir spilii vinnu-
gleði verkamannsins, um, að þeir
komi af stað »úlfbúð< (mun eiga
að vera »úlfúð<, ef Steinn hetði
getað skrifað það rétt).
Já, mikið er drenglyndið!
Nú skal ég segja yður nokk-
uð, hérra Steinn Emilsson, Hall-
grímur er einn bezti kennarinn
hér í Reykjavík. Hallgiímur er
vel þektur hér, — vel þektur að
því að hafa al!a hæfileika til að
bera gagnstœða því, sem þér hafið
lýst.
En þér, hr. St^inn Emilsson,
eruð enn þá litið þektur hér.
En samt held ég, að ráðlegra
væri fyrir yður að nota fram-
vegis minna orðið »drenglyndi<,'
Því ,menn fara nú orðið að
þekkja yður úr þessu og »dreng-
lyndið< yðar.
0.
Greiðsla vimlauna.
Fyrir mörgum árum, þegár
daglaunavinna hófst f sjávar-
plássum og áður en almenn
bankaviðskifti hófust, var sá al-
kunni siður að greiða verka-
mönnum vinnu sina f vörum eða
innskrilt. Þau viðskifti eru mörg-
um mönnum svo í minni enn þá,
að óþarfi er að segja þá sögu á
ný. Breyting varð 4 þessu víðast
hvar með aukning seðiaútgáfu
og peningaviðskiíta í landinu.
Lög voru líka sett, er áttu að
tryggja það, að verkamenn gætu
fengið laun sín greidd í pening-
um, ef þeir óskuðu.
En nú á síðustu tímum virðast
lög þessi vera virt að vettugi á
nokkrum stöðum á landinu; má
þar til nefna sérstaklega Vest-
firði.
Kaupmenn á allflestum fjörð-
um, sem oft og einatt þurfa að
Iáta inna af hendi ýmsa vinnu
og bera því nafnið atvinnurek-
endur, munu margir nota sér
neyð verkamanna sinna og skuld-
binda þá til að taká vörur út á
vinnu sína með því verði, sem
þeim þóknast að setja á hana.
Þurfi maður að greiða opin-
ber gjöid eða borga bók eða
blöð, þá er það ekki hægt nema
í gegnum vétzlun kaupmannsins,
og veltur þá oft á miklu, hver
bókin er eða blaðið.
Flestir munu nú sjá, hversu
heppileg viðskifti þetta muni
vera fyrir fátæka verkamenn,
sem eiga svo undir högg að
sækja hjá þessum kaupmönnum
með atvinnu. Hér er í raun og
veru gamla kaúpmannaeinokunin
komin í sitt gamla horf. Stór
nauðsyn er að ráða bót á þess-
ari kúgunaraðferð. Gætu ekki
»verðir laganna<, aýslumenn og
bæjarfógetar, gengið á skrifstoL
1