Ægir - 01.07.1913, Blaðsíða 12

80
ÆGIR
auðvelt að minsta kosti þann tíma ársins,
er nótt er eigi kolsvört. Og þótt vélar-
bátar gæti eigi tekið botnvörpunga, gæti
þeir þó hjáipað til, að þeir yrði hand-
samaðir, ef þeir færi að ólöglegum veiðum,
með því að ná númerum þeirra. Ætli að
vera vel kleift að lialda úti 2 slíkum bát-
um, ef auk landsstyrks fengi ríílegt fé frá
hlutaðeigandi héruðum. Kostnaður við
hvern gæslubát yrði nokkrar þúsundir kr.
Hagstofan.
Eins og kunnugt er, liggur nú íyrir AI-
þingi frumvarp um stofnun »hagslofu«
fyrir landið.
Mótspyrnan, sem þetta mál hefir fengið
i þinginu, þólt mikils megi hún sín varla,
sannar hið mesta hugsunarleysi um hag
landsins og framtiðarhorfur.
Hvað er hagstofa?
Menn haía svarað að það væri skrif-
slofa lil þess að hirða skýrslur þær
sem hingað til hefir verið safnað á 3.
skriístofu sljórnarráðsins og geta þær úl.
Að það væru aðeins ný hálaunuð embælli
til þess að gera sama verkið og stjórnar-
ráðið hefir gert hingað til, og komisl vel
yfir.
Það er rétt að hagslofan á að safna
skýrslum. En hún á lika að vinna iir
þeim.
Hingað til helir verið lítil þörf á þessu,
því að hér hefir verið líLið um landsbú-
skap í orðsins eiginlegu merkingu.
Alt hefir snúist um það eilt að skifta
upp tekjum landssjóðs rétt einhvern vegin
eftir því sem hinir og þessir kölluðu eftir
fénu í hann og svo að leggja hara nýja
skalta og tolla á þegar vantaði. Svo hefir
reyndar verið lögð lalsverð áhersla á það
að bæla alvinnuvegina, framleiða einlægl
meira og meira og bæta vöruna og það er
auðvitað gott og blessað.
En allur hagur landsins, öll nylin, allur
arðurinn hefir samt fengið að renna af
landi burt eftir lilbúnum skurði án þess
að nokkur hefði viðleilni eða tilburði til
þess að hefta þá rás. — Og hvers vegna?
Af því að þekkinguna liefir vantað. Af
því að ekki voru nægilega skýr gögn í
höndum lil þess að sýna áslandið eins og
það er, áreiðanlega og rétt.
Þetta á nú einmitt hagslofan að gera.
Hún á ekki einungis að safna skýrslum,
heldur á hún að raða þeim í það form
að þær séu aðgengilegar fyrir þá, sem vilja
vila eitthvað um hag landsins. — Og
þella er mikið verk. Það vita allir, sem
eillhvað liafa komið nærri slíku, að marg-
ar hliðar og mörg alriði koma þar til
greina, sem áríðandi er að séu skýr og
ljós.
Við þurfum að fá skýrslur um atvinnu-
vegina, landbnnaðinn og sjávariúveginn og
sjá allar hræringar í þeim til og frá. —
Við þurfum að fá skýrslur um verslun og
viðski/li þannig að við getum séð þau frá
öllum hliðum, smáa drætti og stóra eftir
vild og gert þá samanburði sein vér ósk-
um, og séð hvernig viðskiftin haga sér,
hvaðan þau liverfa, hvert þau færast og
hvernig þau ganga yfirleitt. Við vcrðum
að fá að vila um öll ábgrgðarfélög sem
hér slarfa, lifsáhyrgða- eldsvoðaábyrgða-
og skipaáhyrgðafélög og hvað margir tryggja
hjá þeim og fyrir livað mikið fé. Við
þurfum að fá að vita um tölu og vöxi
þjöðarinnar og heilbrigðisásland hennar m.
m. Og yíirleilt verður að vera svo skýrt
yfirlit yfir allan hag hennar sem nútima-
liagfræði kann að semja og koma í ábyggi-
legl form.
Er þetta slærra verk en svo, að nokkur
hætla sé á því að ekki verði starfið nóg
fyrir eina 3 menn og jafnvel þótt íleiri