Ægir - 01.04.1920, Blaðsíða 10

42
ÆGÍft
og græðandi. Séu þau ekki við hendina
er gott að leggja við sárið sótthreinsaðar
umbúðir eins og við venjuleg sár. Ef
þær eru heldur ekki við hendina má
sótthreinsa vasaklúta í sjóðandi vatni,
vinda úr þeim ogl leggja yfir brunann
þar til næst í annað betra. Forðast skal
að þvo bruna upp úr nokkrum sótthreins-
unarlegi, þar eð það veldur sviða og
gerir ekkert gagn. Brunablöðrur skal
ekki opna. Brunasár eru því alvarlegri
sem þau eru opnari þar eð sóttkveikjur
hafa fyrir það greiðari götu að þeim.
Þá eru upptaldir þeir hlutir sem eg
vildi að útvegaðir yrðu i lyfjakistilinn.
Enn vil eg þó gera þá athugasemd
við hin fyrri lyf, sem þar eru fyrir, að
af þeim held eg, að enskur liepli plástur
mætti gjarnan missa sig. Hann gerir
sjaldan nokkuð gagn. Því ef um litlar
skeinur er að^ ræða gróa þær jafnvel
plásturslausar. en meiri og dýpri sár
þurfa vandlegri hirðingar en svo að ldest
sé yfir þau plástri. Reynslan er venju-
lega sú, að plásturinn hindrar vessa úr
sárinu og fyrir það vill fremur grafa i
því. Vegna þessara reynslu hafa llestir
læknar alveg hætt við að nota enskan
hepti plástur. Hins vegar notum við
margir aðra tegund hepti blásturs (collem-
plastrum adhæsivum og leukoplast) sem
fæst ýmist í stórum blöðum eða i mjó-
um ræmum undinn upp á kefli. En
þennan plástur leggum við ekki beint á
sárið, heldur notum hann til að festa
sáralín eða grisjuklút yfir það í stað
þess að nota bindi. Þetta er mjög hand-
hægt og oft þægilegra fyrir sjúklinginn
að losna við bindisvaf.
Það verður aldrei nógu brýnt fyrir
öllum sem við sáralækningar fást, að við-
hafa hið ýtrasta hreinlæti. Ef sá er sóði
sem fer með sár, getur hann valdið
mönnum ígerðum og blóðeitrun með því
að smitta sárið með óhreinum höndum
sínnm. Því á höndum óþvegnum getur
úð og gi’úð af allskonar eitursýklum.
Þess vegna er fyrsta boðorðið það, að
snerta sem allra minst við sárunum,
jafnvel þó hendur hafi verið þvegnar á
undan. En sjálfsagt er að þvo sér fyrst
og það vandlega, helzt úr volgu sápu-
vatni, skafa undan nöglum og klippa
þær, bursta hendurnar með handbursta,
og þar á eftir þvo sér og bursta úr kar-
bólvatni (þá kemur karbólið i góðar
þarfir). Þurfi maður fyrst að draga ó-
hrein klæði af sjúklingnum, er auðvitað
þýðingarlítið að þvo sér vandlega áður
en því er lokið.
Blóðrás verður að stöðva áður en
bundið er um. Venjulega tekst það með
því að reisa liminn hátt, sem blæðir úr
og þrýsta um stund að sárinu með sótt-
hreinsaðri sárabómull eða sótthreinsaðri
grisju. Á meðan getur maður með hinni
hendinni þvegið hörundið kringum sárið.
Þurkað það síðan með þurri sárabómull
og penslað þar á eftir með joði að sár-
börmunum. En ef blóðið spýtist út úr
sárinu úr slagæð, þá verður að reira
(með klút, trefii eða axlaböndnm) fast
utan um liminn, nokkuð ofan við sárið,
eða ef sárið er annarstaðar á líkaman-
um, þá að styðja fast á holdið þeim
megin sársins, sem nær er hjartanu svo
að útæðin þrýstist saman, og vefja síðan
umbúðunum fast að sárinu.
Sótthreinsuðu umbúðabögglarnir eru
tvivafðir í pappir. Er það til þess, að
maður með óþvegnum höndum geti los-
að um ytri pappírsumbúðirnar án þess
að snerta innri umbúðirnar. Þær réttir
hann ósnertar að þeim sem hefir þvegn-
ar hendur, og getur hann opnað þær og
lagt yfir sárið. — Á nýtízkuböglum eins
og notaðir hafa verið í hernaðinum, er
þó svo umbúið að hægt sé að opna