Ægir - 01.03.1954, Page 7

Æ G I R
37
Síldarsölíun um borð í veiðiskipum.
Snemma á 15. öld tóku Hollendingar, ein
helzta fiskveiðiþjóð heimsins, upp þá ný-
breytni að salta síhlina, sem þeir veiddu
fjarri heimamiðum, um borð í veiðiskipun-
um. Síðan hafa margar þjóðir tekið upp
sama hátt og nú síðast bæði Færeyingar
og íslendingar. Síðastliðið haust munu nær
30 íslenzk skip hafa stundað rtknetjaveiðar
og saltað um borð, aðallega á veiðisvæði,
sem við nefnum Austurdjúp.
Þessi atvinnuvegur ætti að geta orðið
okkur íslendingum mikilsverður, ekki síð-
ur en öðrum þjóðum, ef vel er á haldið.
Ber því að vanda til framleiðslunnar eins
og mögulegt er, svo að hún verði auðseljan-
legri.
Þegar íslenzk skip stunda síldveiðar aust-
ur í hafi, liggur að sjálfsögðu beinast við
að skipa þeirri veiði á land á Austfjörðum.
Það er því ekki hvað sízt hagsmunamál
okkar hér eystra, að vel takist til og áfram-
hald geti orðið á þessum veiðiskap. Sjálf-
um finnst mér anda heldur köldu úr ýms-
um áttum í garð þessa atvinnuvegar, og ég
óttast, að þær raddir ráði niðurlögum hans.
Þjóðhollara væri þó að gera tilraun til að
bæta úr þeim byrjunarörðugleikum, sem á
þessu kunna að vera, áður en dauðadómur-
inn er uppkveðinn.
Nokkrir hafa spurt mig álits um að bæta
verkun þessarar úthafssíldar. Sem þátttak-
andi í veiðunum og eins vegna þess, að ég
hefi nú undanfarið athugað talsvert inagn
slíkrar síldar, mun ég nú gefa þau svör, er
ég tel réttust á þessu stigi.
S. 1. haust hættu flest islenzku skipin
veiðum í lolc septembermánaðar, sumpart
fyrir ógæftir og eins að því er sagt var,
hve Síldarútvegsnefnd taldi söluhorfur
slæmar. Og nokkuð er það, síldin liggur
hér ÖIl enn. Um sölutregðuna vil ég annars
segja þetta:
Veiðin í reknet í Austurdjúpi er eflaust
tekin af sama stofni og gengur fyrir Norð-
urland um sumartímann og Norðmenn eru
nú teknir til við heima hjá sér. Nú hættum
við veiðum í septemberlok eins og fyrr
segir, ekki sízt fyrir það, hvað síldan var
„komin langt á Ieið“ — hrogn og svil orð-
inn verulegur liluti af þunga hennar og
síldin því ekki eins boðleg verzlunarvara.
Hrogn og svil í síld veiddri í Austurdjúpi
seint í september s. 1. reyndist vera um 60
grömm í stórsíldunum fullsöltuðum. Þess
vegna er varla við því að búast, að hægt
sé að selja haustsíldina á sama verði og
hina (sumarveiddu síld) miðað við sama
þunga í tunnu. Rétt er þó að geta þess hér,
að það fer mjög eftir árferði, hve kyn-
þroska síldarinnar er langt á veg komið
t. d. 1. olct ár hvert. Norðmenn veiða nú
(í janúar og fehrúar) stórsíld, sem komin
er fast að hrygningu og selja hana víðs
vegar ferska, frysta og saltaða.
Um síld saltaða á skipsfjöl vil ég segja,
að þar komist ekkert hráefni í samjöfnuð
annað en „lásasíld“ (síld veidd í landnót,
sem látin er standa 2—3 daga áður en hún
er tekin til söltunar og þá orðin átulaus).
Þessi síld á að geta komizt fersk og stinn
i tunnurnar og því orðið fyrsta flokks vara.
Þar sem eitthvað annað á sér stað, er or-
sökin slæmur útbúnaður skipanna og kunn-
áttuleysi skipverja, enda sjálfsagt að hafa
eftirlitsmenn um borð, eins og á söltunar-
stöðvum í landi, og láta reglur gilda um
útbúnað skipanna.
Helzta vandamálið, sem komið hefur í
Ijós nú í haust, varðandi söltun um borð í
skipum, er hættan við þráaskemmdir. Þeg-
ar síld er söltuð í landi, er lögð á það rík
áherzla af nauðsyn, að pælda. Fullpæklað
er við tilslátt, aftur þegar tunnan er komin
á geymslustað og enn eftir tvo daga. Lítið
af þessu er hægt að gera um borð í skip-
unum. Þar er aðeins hægt að pækla við til-