Ægir - 01.03.1954, Page 13

Æ G I R
43
unni á Garðskaga og Miðnessjó, og lýsa
þannig upp snjóinn i hlíðunum.
Áhrif hávaðans á síldina.
Enn fremur ætti að athuga vísindalega
áhrif hins mikla hávaða, sem mótorskellir
(hljóðbylgjur) valda, og svo hávaða frá
skrúfum bátanna.
Það vill svo vel til, að til er hér á landi
hljómmynd (litkvikmynd), sem er eign
Gideon-félagsskaparins, sem ég tel athyglis-
verðustu mynd, sem ég hef séð. Af mynd
þessari geta útgerðarmenn sannfært sig um
hávaða þann, sem skip þeirra koma af stað,
og einnig um hljóð fiskanna, sem menn
hafa til skamms tíma haldið að engin væru.
Ólafur Ólafsson kristniboði er reiðubúinn
til þess að sýna þessa mynd t. d. á vegum
Fiskifélagsins eða L. í. Ú. og vona ég að
bráðlega verði úr þeirri sýningu.
Áður var það svo, að nótabassar gættu
þess vandlega, að skrúfa veiðiskipanna væri
ekki í gangi nálægt síldartorfunni, þegar
kasta átti, þvi þó að skipin renndu með
ganglausri skrúfunni í áttina að torfunni,
en aðeins kipptu afturá með skrúfunni,
þá stakk síldin sér, þegar skrúfan var sett
í gang, ef þau höfðu nálgast hana um of.
Geta menn því vart búizt við þvi, að
sildin ókyrrist ekki á mjög þröngum veiði-
svæðum, eins og til dæmis í Kollafirði,
þegar 40 mótorbátar með 1 og 2 nótabáta
hver, sem einnig eru með mótorum eða um
100 mótorar í gangi og þar að auki skrúfurn-
ar að einhverju leyti. Enn frernur höfðu
sumir nótabassar það mikla varkárni áður
fyrr, að þeir aðgættu að mennirnir í nóta-
hátunum skelltu ekki árunum í ræðin við
róðurinn, og klæddu þau jafnvel gúmmíi.
til þess að árarnar gerðu sem minnstan
hávaða.
Af dvöl síldarinnar milli Hvaleyrar og
Kataness getur maður nú dregið þá ályktun,
að síldin hafi áður einmitt valið þennan
stað til dvalar. Bendir nafnið Hvaleyri til
þess, því að ekki er ósennilegt, að hvalir
hafi fylgt síldartorfunum eins og þeirra er
l^venja, en nú fælzt vegna veiðiskipanna.
Líklegt er, að hvalirnir hafi hlaupið á land,
eða flætt undan þeim á Hvaleyrinni. Það er
heldur ekki ósennilegt, að á þeim tima, sem
eyrin fékk þetta nafn, þá hafi menn alls
ekki orðið varir við síldargöngurnar, sem
lokkuðu hvalina inn í fjörðinn.
Stefnubreyting síldarinnar frá strikinu
Garðskagi—Kollafjörður til Hvaleyranniðs-
ins, er 45 gráður. Ef við drögum strik frá
Stíflisdalsvatni, niður Mosfellsdalinn í
Kollafjörð, og frá Stíflisdalsvatni niður
Kjósardalinn í Hvaleyrarmið, þá fáurn við
einnig 45 gráðu horn. Frá Hvaleyrarmiðinu
myndast þannig tvö 45 gráðu liorn, sem
snúa bökum saman yfir hvilftina í Esjunni
fyrir ofan Kollafjörð.
Skuggar á mælitæki herskipa.
Á stríðsárunum urðu gæzluskip hersins í
Hvalfirði vör við grunsamlega skugga á
mælitæki sín. En þegar átti að fara að rann-
saka þetta nánar (vélar og skrúfa sett í
gang), þá hurfu skuggarnir. Mjög senni-
lega hafa þetta verið síldartorfur, en ekki
kafbátar, og er elcki ólíklegt, að herstjórnin
mundi gefa upplýsingar um, hvenær og á
hvaða tímum árs þessa hefur sérstaklega
orðið vart.
Sprengjugirðingin í Hvalfirði var sprengd
eftir lok stríðsins (21. mai, sbr. „Virkið í
Norðri“). Einni klukkustund eftir spreng-
ingarnar sigldi Einar Sigurðsson skipstjóri
yfir sprengjusvæðið. Var fjörðurinn þá
landa á milli hvítur af dauðu silfurgljáandi
síldar-ungviði, sem ekki var lengra en eld-
spýta, ca. 5 cm, alla leiðina frá Katanesi og
inn að Ferstiklu, sem er ca. 9 km vega-
lengd. Ég vil ekki láta hjá líða að geta þess,
að veiðisvæðið i Hvalfirði er milli ritsíma-
línanna til vestur- og norðurlandsins, sem
hggja yfir fjörðinn að Gröf og Katanesi.
Kannski hefur Kataneslinan lekið og stöðv-
að síldina, hafi hún ætlað lengra inn fjörð-
inn? Það er vitað, að fisk má króa inni með
rafstraum, eða hefur hún orðið vör við són-
inn í línunni, á sama hátt og þegar maður
heyrir í símalínum á landi?