Ægir - 01.09.1984, Qupperneq 24

við þá áætlun Alþjóða-
hafrannsóknaráðsins að
margfalda raunverulega
úthafsveiði með stuðlinum
1.5 til þess að fá mat um það,
hve úthafsafli Færeyja og
Grænlands jafngilti miklum
heimaveiðum laxalandanna.
Á grundvelli þessa forsendna
er tafla 1 unnin, en hún gefur
til kynna á einfaldan hátt áhrif
úthafsveiðanna á laxagengd
til Kanada annars vegar og til
EvrÓDulandanna hins vegar.
Hefðu úthafsveiðar Græn-
lendinga og Færeyinga verið
stöðvaðar með öllu á vertíð-
inni 1980—81, myndi — skv.
tölunum í töflu 1 - laxafli í
Kanada hat'a aukist um 34%,
en laxafli Evrópulandanna
samanlagt um 53% sumarið
1981. Aukning á klaklaxi í
laxalöndunum hefði orði
hlutfallslega jafnmikil. Er hér
miðað við, að meðalveiðiálag
á „laxagengd" sé 75%, þ.e.
að 75% af þeim laxi sem sækir
á heimaslóðir sé að meðaltali
veiddur. Vitað er, að veiði-
álag er miklu minna á íslandi
en í öðrum laxalöndum við
norðanvert Atlantshaf, en um
þetta atriði liggja þó aðeins
fyrir upplýsingar um eina
laxá, nefnilega tlliðaárnar.
Til viðmiðunar fyrir ísland:
Stangveiði hérlendis sumar-
ið 1982 varallsaðeins 25.000
laxar, en metárið 1978 var
hún rúmlega 51.000 laxar.
Laxveiði í 10 ám á Austur- og
Norðausturlandi minnkaði úr
4.600 löxum árin 1977-79 í
600 laxa sumarið 1982.
4.000 laxareru að vísu sáralít-
ill hluti af þeim 450.000
löxum, sem Færeyingar hirtu
af laxalöndum Evrópu á ver-
tíðinni 1980—81, en þessi
blóðtaka táknar eigi að síður
eyðileggingu á nefndum 10
laxám.
Tafla 1 sýnir glögglega
heildaráhrif úthafsveiðanna á
samanlagða laxagengd til
laxalandanna. En fyrir ísland
má það heita óvænt, hversu
gjöreyðandi þessar veiðar
hafa verið að því er varðar
laxagengd til austur- og norð-
austurhluta landsins. Sjálfsagt
hafa Færeyjaveiðarnar einnig
skaðleg áhrif á laxagengd til
suðvesturhéraða landsins,
með því að tvö af þeim þrem
íslensku laxamerkjum sem
fundist hafa á Færeyjaslóðum
voru sett í seiði í Kollafirði, en
eitt í lax á Suðurlandi.
Tafla 7.
Skert laxagengd Skert laxagengd til heimalandanna
til heimalandanna vegna úthafsveiða Grænlendinga
vegna úthafsveiða á ver- og Færeyinga:
tíðinni ‘80-'81: fjöldi laxa
(framreiknað):Kanada 1981 Evrópulönd 1981
Vegna Grænlandsveiða:
450.000 laxar 225.000 laxar 225.000 laxar
Vegna Færeyjaveiða:
450.000 laxar___________________0 laxar______450.000 laxar
Skertlaxagengd 1981 alls: 225.000 laxar______675.000 laxar
Heimalaxaaflialls 1981: 500.000 laxar 950.000 laxar
Hefðu úthafsveiðar Grænlendinga
og Færeyinga verið.
Framangreindritöflu 1 lætégfylgi3
eftirfarandi athugasemdir:
1. Þeim mun áreiðanlegri senl
aflatölur og aðrar forsendur slíkra
taflna eru, þeim mun marktækar'
verða niðurstöðutölur þeirra.
2. „Laxagengd" er hér skilgre'n;
ið
sem sá fjöldi eða það magn
laxi, sem á umræddu sumrl
verður kynþroska í hafinu °g
leitar til hrygningar á bernskU'
slóðir.
3. Það er eðlilegt, að laxalön<f'n
semji sameiginlega við FæreV'
inga og Grænlendinga um úthaÞ'
veiðikvóta, með því að hvo
landið fyrir sig geturaðeinssam
um einn hámarkskvóta. ^a
myndi t.d. óeðlilegt, að Fære)r'
ingar semdu um einn kvóta vl
Efnahagsbandalagið, um annan
við Noreg og um þann þriðja vl
ísland!
4. Stærð íslenska laxastofnsim
er tiltölulega lítil og nemur vart1
meira en um 5-6% af heildar'
stofni laxalandanna í Evrópu
tjón tiltekinnar laxár, t.d. á
landi, vegna úhafsveiða er
En
|slA
að
iöis*
sjálfsögðu óháð því hvað vei
staðar á landinu eða
löndum. Þjóðhags^
þó Færeyjaveiðam3
annars
öðrum
valda
eflaust mestu tjóni með því:
„að taka fyrir framþróun haf-
beitariðnaðar á Norðurlandi;
þar sem náttúrleg aðstaða 3
þessu sviði er sennilega hag'
stæðari en á nokkru öðru
svæði við norðanvert Atlants-
haf".
Þannig kemst ég að orði 1
greinum í Morgunblaðinu,
júlí 1983 og f Ægi, 11. tbl.
Á grundvelli erlendra gagna 0^
þeirra innlendu upplýsinga se
liggja fyrir, og sem safnað he
verið aðallega af Fiskife' °
íslands, virðist mér líklegt, ^
yrðu Færeyjaveiðarnar af lagð‘
480 — ÆGIR