Ægir - 01.09.1984, Qupperneq 25

til á | el<,<1 !angur tími líða þar
iSlorA nafbeitarframleiðsla á
UnH Ur anc,i skipti nokkrum þús-
Eíu tonna af iaxi- Fram-
orð.x i 'ostnaður gæti nefnilega
en a æ®ri v'ð þessar aðstæður
íslensl?ar\Staðar á bVSSðu bóli,
ku eða erlendu.
0p Sfefnumörkun Alþingis
v/5, anr,kisráðherra, og
htt°8lFæreying*
jst f . a e'tir hluti greinar, er birt-
ber ^°r8unb|aðinu 22. nóvem-
' ^'Hgi og utanríkisráðu-
- V 'o hafa markað stefnu
J'endinga varðandi úthafs-
Z*Ar Færeyinga.
,arin 14. mars 1983 sam-
hl -J' ^b'ngi rneð 35 sam-
l°ða atkvæðum þingsálykt-
artiHögu, er felur í sér að
U. 8ar verði gerðar ráðstaf-
lr til að stöðva veiðar Fær-
j 'n§a á Atlantshafslaxi í haf-
uU' j samræmi við 66. grein
a réttarsáttmálans, og hafa
01 pað samráð við önnur
PPrunalönd laxastofnsins,
a|, a ver&i stefnt að því að
. ar laxveiðar í sjó verði
, nnaðar á Norður-Atlants-
7afl- Nokkru áður, eða þann
e„ rnars/ ritaði Ólafur Jóhann-
s°n, utanríkisráðherra, lög-
anni Færeyja bréf, þar sem
jn att er til þess, að Færey-
uJ’ar ^ragi úr úthafsveiðun-
h ' ella gæti þessi starfsemi
cu-1 bbeppileg áhrif á sam-
'Pfi bjóðanna.
r. Gunnar G. Schram,
r°tessor og þjóðréttarfræð-
^Sur, og Eyjólfur K. Jónsson,
u ^træðingur, hafameðgrein-
[ Morgunblaðinu sýnt
r^arn a' að skv. 66. grein Haf-
I arsáttmálans gætu laxa-
nuin við norðanvert Atlants-
haf (upprunalönd laxins) sam-
eiginlega takmarkað eða tekið
með öllu fyrir úthafsveiðar
Færeyinga og Grænlendinga.
Þessir sérfræðingar eru hnút-
unum kunnugir, með því þeir
sátu í fastanefnd íslands á fjöl-
mörgum Hafréttarráðstefnu-
fundum, og munu íslending-
arnir hafa átt drjúgan þátt í
samningu 66. greinarinnar.
Reykjavíkursamningurinn frá
janúar 1982, sem væntanlega
nálgast það að verða fullgilt-
ur, kann að reynast nokkur
trafali í þessu sambandi.
Hann tilgreinir stærri veiði-
svæði fyrir Færeyjar og Græn-
land en fyrir laxalöndin við
Atlantshaf, sem mega ekki
veiða lax utan 12 mílna
strandræmu. Færeyjar hafa
leyfi til að veiða innan 200
mílna veiðilögsögu eyjanna,
en Grænland innan 40 mílna
strandsvæðis. Reykjavíkur-
samningurinn kveður hins
vegar ekki á um veiðimagn
Færeyja og Grænlands, og
gætu laxalöndin sameigin-
lega ákveðið, á grundvelli 66.
greinarinnar, málamyndahá-
marksveiðimagn Færeyja og
Grænlands utan 12 mílna
strandræmu landanna, t.d. 10
tonn af laxi fyrir hvort land.
Þar með væri Reykjavíkur-
samningurinn ekki rofinn lög-
fræðilega. En auðsætt er, að
þessi samnirtgur getur ekki
brotið í bága við 66. grein
Hafréttarsáttmálans, slíkt
enda tekið fram í I. grein
Reykja víkursamningsins.
II. Viðbrögð Færeyinga.
Ef dæma má af þremur við-
tölum, er birtust í Morgun-
blaðinu 16. júlí 1983, ein-
kennast viðbrögð Færeyinga
varðandi úthafsveiðarinar af
órökstuddum fullyrðingum og
talsverðum hroka.
Fiskifræðingur þeirra, Jákub
Sverri Joensen, segir að „ekk-
ert bendi til þess að sá lax sem
við veiðum komi frá íslandi".
Ætla verður, að þessum herra-
manni sé fullkunnugt um það,
að þrjú laxamerki frá íslandi
hafa fundist á Færeyjaslóðum
- og raunar öll frá Suðvestur-
og Suðurlandi, eða fjær Fær-
eyjamiðum en laxár á Norð-
austurlandi, þar sem áhrif
Færeyjaveiðanna eru óhóf-
leg. Þá telur þessi sérfræðing-
ur, svo og lögmaður Færeyja,
að laxinn sem Færeyingar
hirða sé „aðallega frá löndum
sunnan og austan við okkur".
Það er ekkert launungarmál,
að langmestur hluti Færeyja-
veiðanna á uppruna í Noregi
og Bretlandseyjum, löndum
sem liggja „norðaustan og
suðvestan" við Færeyjar, en
ekki „sunnan eða austan". En
slíkt landfræðilegt þrugl
skiptir litlu máli og er óskylt
þeirri staðreynd, að Færeyja-
veiðarnarstórspilla íslenskum
laxaiðnaði.
Sjávarútvegsráðherrann, Arn-
finn Kallsberg, telur „ólíklegt"
að Færeyingar veiði íslenskan
lax með því að á vertíðinni
1982—83 hafi ekki komið í
leitirnar lax með íslensku
merki. Hann þykist heldur
ekki vita, að íslensk merki
hafa fundist á Færeyjaslóð-
um, og ekki er að því spurt,
hvort eða í hvaða mæli laxa-
seiði voru merkt á íslandi
sumrin 1981 og 1982. Þá
klifar ráðherrann á þeirri rang-
túlkun, að Færeyingar „ali
laxinn upp í færeyskum sjó og
eigi því rétt á því að fá eitthvað
fyrri það". Slík krafa á sérekki
stoð né fordæmi í alþjóða-
ÆGIR-481