Leifur - 06.07.1883, Blaðsíða 2

ðrðugleika 1 ífsins en vilja hel'/.t fá allt, sem
j»eir sækaj»t eptir í heirainum rjett upp í head-;
urntr á sjer fyrirhafnarlaust, án þoss að erviða
nokkuð fyrir pvi, sem ekkert vilja annah en
eintóma pjóða bltndun, yilja að allar pjóðir,
utan einn einstakur pjóðHokkur leggi niður
sitt móðurrnal og 011 pjóéerais einkenni; apt-
ur eru aðrir, sem hafa yndi af að *já stóra
Og óblau laða, mentaða og starfsama pjóðflokka
hrcrn samhliða öðrum keppa franr i vísiudaitgri
og vei'klagri starfsemi, og panuig tvtikja
fj irbál í allar framfarir með pvi að vilja v®ra
livcr aunari meiri.
piu eð pjóðernisástin cr af forsjónar
ínnar ker.di svo fastlega inn-rsett í aiirn skyn-
*amra, rjettsýnna og vel hugsandi manna talir,
og #f vjer skoðum msunkynssöguna ailt íg' gn
um fra upphafi vega, pá sjáurn vjer. aö ckk-
ert bál hefir brent úr vcgi b*ði einstakra
mauaa og svo. lieilia pjóðflokka, meiri og stór-
koitlegri torfsai'ur enu pjóðernibást einstakra
manna og pjúða.
jrar eð prí tr óneitanlegt að pjótain
isástin er af drottins kendi inn-rœtt í maon-
iegt eðii, og að hén .undir eugum kringum
stEBÖum, sje licnsi rjettilíga frarn fylgk getui'
skoðast eöur framkvcBmst nema sem sijutíin-
lsg. affarasaíl og fógur kug'inynd eður starfi
og sterkt hjálpai' meðal fyrir tímaaisga o§
oilifa vslferð mannsius, er j)á sigi skylda hvsn
eins út af fyrir sig, og síðan hvsrs ei»s pjóð-
ílokkt að sfla og rækta pettab tmiskTíemdar
rn®ðal i hjarta síisu oins og hvarn annan siö-
ferðitlegnn tóma fiif mdnganie.sta, *r getur
leitt meiin á rjetta lífs stefuu.
K*ru lanlar! látiö ek.-.i pað kseriagarlejsi,
pað ómousku hirðuleysi sf yður spyrjait
pjor kattiö í bi.rtu peirri irgru hugmyud
pigar pj*r kom ið hjer tii hálfu, að #ltka- jejóo
yöar og auka sóma hennar, gsstið pjsi fjrst
ab kvui'ju pjer tapið og hvað pj»r eyðiieggið
með pví að *l#ppa pjóðeruisastinui, og hvað pj»r
grteðið og hvað pjer uppbyggið m#ð pví að
glœða hana og rockta í brjóstum yðar og fram
fylgja hvötum hcnnar i starfteuii yðar. pað.
#»m rjer ey&ileggjum með pvi að sleppa pjóð-
erais ástinni er íslenzka pjóeiu í heild sinui baói
pað, hitigað er komiö og pað, sem eptir
fitur heima.
Vjer, sem pegar höfum flatt vestur Hm
haf og sett ots uiour i pmsum stöðum í hálin
pestari, gffum löndum von.*v htina tteika
hTÖt til ab fij'ja harðindi náttúvunBar ] »r, i
von um stjrk og kiðbeiniuju pcgar hiugað
k#mur, »n pegar peir œtla til hjálparicuar
*ð grípa, pi fmna peir om tvístraða hÍDgað
Og pangaö ÍBuauum ókunna pjóhflokka, krapt-
laasa og vaamijna til að viita peim cokkra
liiðbiiuingu cður tty'rk, siðau hljóta pcír að
standa f.vtakir fjclautir einmana og hjáipar purf-
andi miðal ókunnHgra pjói flokka og i.afa ong-
in ráð að draga frarn lifið HCBia taka pað
sania fyrir og vjer, að tvistra sj«r út á meðal
ókunnugra pjóðfijicka, tii aö leita sjcr atvii.nu
avo peir geti dregið frnm lífið. Mtð pcssu
móti eyðiloggjum vjer biö ískn/.ka pjóötrai *ó
vjer erum búnir aö visa heuui veein til freisis
og farsseldar bústaðuuna hjor iuegia hafn'ns
gefum pcim tilefni til að streyma áriega vest-
ur um hafmJau kúgiiu og haröindum heima;
pað er engiun eii, að irltga mun kjtr < ptir
streyaaa íjöldi af hinum kjark 'bezíu 1 mdurn
vorum heiman að hjer tii háifu, og epti.
pví, sem viiiiKi krapturin minkar og kjark bc/.tu
og frjáÍilynduftu uienu pjóíarii.uar /»J.ka, { *
verða ptir, sim eptir sitja og ckki ckvja r r
huugri og harðœri, nauðbeygðir ti> aö fljja
landið, svo p»ð eru aliar Jíkur til aö liland
verði innan fárra ára oröið pað, sem paö wtti
að vera ( nefuii. eyðimörk ) en með peirri
lifii stefHU, er vjer höíum tekið om hjor i.ú,
hljóta iandar, jaía fljótt og peir stíga fæti
lÍHHm á háifu pests. að tvistra sjcr út á mcðai
pjtocnia pjóðíiókka og liverfa par einseg
34.
vatni drðpi í sjávar djáp.
pannig eyðiiegfjum vjt-r pá kiö íslem.ka
pjóðerni, tóipum heiöri peim, er vjer hefðuin
getað á unnið osr b.cö pví að bygg» upp fagra
og fjölmcnna ísienzka rýlendu og viðhalda
tungu vorri og pjóð kostum um aldur og æii.
göngum fram b.á liinu fagra og pýðingar mikla
góðverki. er \jer hefcunr getað gjórt á 1 nduni
rOrumárlega, pegar peir koma fjtlausir, -klœð-
lausir, hraktir og illa út leiknir frá siuni -g tnlu
órnyskunsöinu mcður, og í staðin lyrir paö, sem
forfeöur vorir ha-fa á unuið sjer ódauíltgr-n
heiður meö dugncði sluum og kjarki á 1.in m
ógeðfelclasta af'skurð.ir geira ven ldar.'m ar, < g
sem ongri pjóð nema peim nn.ndi hafa tekict
ao halda uppi heiðri sínúm á, p á ávinnuin
vjer oss ódauðlegan óheiður hjer í hálfu moð
pví að vanrœkja aö notr. timan til að sýua
liajfileglc-ikn, kjark ogdugnað i-ilen/.ku pjóðar
innar par, seoi jafn gott tífkifœri gofst til
pess og hjer.
Nei, kssru landai! Látið tkki pað
imensku ódrruj.lyndi af oss Bpyrjast. *ð vjer
gleyrauiM að virða og eiska voi* cigiu pjóð,
pegar vjsr komum hjcr til háifu,
Ea hvernig getum vjer sýnt að vj#r virð-
urn og tlskcm voi* eigin pjóð, öörnvísi cn
með pvi að stofua og hyggja upp góð* cg
víðJenda íslenzka Hýlendu, e.l til pcss að g®'*
i'rasfikrtíint paö, purfum vjer sptur að taka
upp hÍHa iögru og lofsvsrðu hugmy*d, er liföi
í hjörturri vorurK fyr»t, pogar vjer kotnirsa fejfr
es ssm nú ®r nserri út dauð ( nfcí’nil, nauð-
sýa á að stofua íslenzka nýlondu. )
Vj«r verðum að geta pest kœru ]and*r!
að par eð g«ð hefir út búið niinninu með
skynt.-indar fullri sálu i hantugum líkama liacda
henni til að ráða yfir ólluin dýr*m jarð*rin*
ar, já, ekki einungii yfir lifandi dýrum, held-
ur yfir Uuei hlutum miáuM ssm stórum iif-
andi og dauðuin, sð pá getum vj®r ®kki sv»r-
að íilg*..gi lífsiris^iem* vj*r tökum oss *itt-
•hvert nytsaiat og‘ úgurt v»rk*fui fjrir feinclur
til uð s;arf* »ð. og vinna að framkvwmdum
p® s bœði hver einn út af fjiir *ig, og síðan 1
fjc-lugitkap. En hvað getur c*rið *k*mtil*gr»
og *ÓHj*s»m]egrfi verkei'ui tii r.b st»rf* *ð,
tvar, s#ia maður er itaddur i fiei*«i#u», eua
að vÍBna að vaxti og viðgangi íinnar eigin pjóð
ar c-g krcriiig getum vjer gjör t p-ið
hjer í hálfu á annari hitt, en meö ísleuzkri
nýleadu stofnun. Látum ots pvi al!a. t*k* tíl
*tarfa í annað siau i bróðerni og einiiju ab
átvíija gó?»u . haganlegan Jandsliluta, ]ar, lem
vjer «kki að eins, sem nú «ru komnir veitur
ui» haf, hcddur pó ailir iamlar, s*m tcs*
*»* eru eptir h*imn kwmu i ciau, pá jset* p*u-
líka fesgið bústaði bjá ossog aukið og ínars'-
faldað kynpcetci sína. Veruut óragir og óíeimnir
i að framfylgja pessutn starfa, iátum enga
lœrða eður mentaða lum tsda ár oss kjarkiu
eðiu' villa sjénir fjrir ois pesiu málefai viðrikj-
andi, í'íynum aö vcra dálitið sjáifstseðir i hu-s-
uuum voruaa, orðum og gjcrðum, reynum að
rækta pá tiú i hjöi tum vorum, að guð hafi
gofið os» skynsemin* til að stýra kröptum vor-
um og óðrum hnefilegleikum. og að hann muui
hjáipa oss og styrkj* til að fiamkvssma cdn-
iivirja »yts»ma og Krleg* starfsemi ef vjer
biðjum hauu og treyst sm hom m til að gjöra
svo, trúum okki að öllu ieyti á lfarðu og m«ut.
uöu monnina, gwtum pess fjrst að peim g*t-
ur yfir sj»st, eður man cnginn ísiendÍBgnr eptir
preitunuin heima, sem g«ngu á undan söfnuð-
iuum með óswmllegutn eptirdæmum svo sem að
drikka áfing< drjkki stan ia í prœtum, barsmiði
eyika tima'n ii, er peir n»fön átk að brúka ti]
guðrsskilegr* hi gJeiðmga, í ósæmilegar drykkju-
ferðir, ogsuuiir, sem liaí'a auka kirkna *b gata,
p*g»r paif ictl* aö Hpp fyíla embœttis verk sfn
par, f»á lit* peir vluið- stela fri sj#r vitiim
svo p*ir hljóta að'villast og iiggj* úti á heið-
u** uppi, og siöan pegarpeir risa upp af rot
blu'udi Eakkusar, pá finna peir sig stadda i
allt öðrum sveitum en peir ætluðu til og auka
kirkjur peirra voru 'I. Jeg segi ekki að allir
| prestar á íslmsdi sjeu svona, pvi fcr beínr pað
; er eigi, en jeg segi að peir sjeu of-margir
par, er fremja ýmis'legt af ósiða glœputn peim.
•er j®g tedið upp; ptkkir enginn prista
| ii Islandi, er gdgnuin allan skólai.ærdóm sinn bi'úk-
uðu inia óreglu, o5 fyrir óregluna hlutu að
sitja undir 20 ár i Reykjavíkur skólum, og pegar
peir vóru búnir aö reyna til hlýfar að komast
að emclœtli í oiii liverri af öllum veraldlegu
stj tl unum. er læ-fu memiimir standa i á íslandi,
en vegna < regiu og ófullkominnar mentunrr
höfðu verið dasmdir óhœfir til að standa í nokk-
urii peirra, pá tekur byzkupinn pá og kiínir á
pá prestsuafni og klwðir pá 1 hempuna, og
sendir pá s ðan út uin landið strn andlega
laiötoga. Getur nokkur furðaö sig á pó kirkjan
og frúarlifiö á íslandi sje dawft. kait og kær
ingar lítlð, pet-ar höfuö kirkjunnar er eigisam-
vizkusamsra eða skeitingar meira e*n svo að
gjiira svona lagaða slarkara að aiidl.gum leið-
tojum, og vita aí peim svona iögsðum 1 and-
l»j;u stjittinm un* alll land, *n hreinsa pá bó
#kki hurt* úr heuni. r r
•kki vera haidið vel við málefnið. p.f;,r reriö
er ao tala u» íslenika nýiend. .tofnun i Am.iiku,
að hvaifla pá heim 1ii íslands ti] að tala uni
bjskHp og presta p*r. Orsökin til pe.s er að
mj®r íannst jeg hafa svo gott takifrri par,
til að sýna peim, sem trö, ekkiá n.itt ne«a
lwrðu mennina, ogálita engra orð nje gjörðir
"ö neinu nýtar nema peirra, að pað er ekki
cetið holit aðtráa öllu ,Pm pliri#fja ,Bur
br.y « eptir Pvi, sem peir gjöra. Jeg sjöri
»ö fyrír bysknpinn og prestarnir á ísk.di
▼iiji lata kallasig mentað* m.nn, en pó br.jt*
peir cia, 9g jeg feefi áður uqj f,tið. ,T.S yon*
aö pab ’kilji engimi «ig ,T. ,5 jeg 5je aB n;ðrjt
m.ntumnni eðn lítiil.ki. dýr.i.U fe.nMf> D#j
•11* ckki, jeg alit inentunina p«ð. sem hún *r,
b)ö dýrm»ta.t* lino.s, s«« Illaöur g koit á >ð
hr.pp* i lieimiaum sje ijettilega m.ð han* farið,
«n pað cr með li*n* .ins og »uðinn; þaé .i öj].
um ijóst aö auðurinu er afl p.irra hlat., s.m
gjör* ,k*J. sje Jiann i pe» m*a« höndum', .r
«i.ð hann kann aö í'ar*, #n ,j. hann j pe„
mans höndum, «r okki kaun m.ð fe.n* að
íara, pá er feann einskis viröi- Sama er um
m.ntunina að i.gj., h»fi hún villst eð* veröi
viilt mn i pi persónu, .r .kki kasn með hana að
fara. pá er hún om.ki. virði. ( Fr.mfe, sR»r, )
KRISTIL. TALSM.
( Þýtt. )
Hinn nafnfrœgi Rómrerski aáttúruskoðari
Pliníus. sea, Trtr iam . tíða maður jóhjlDliei>ir
postnla, hefu' ritaö niargar ifegrar og fn»ð-
anda athugas.usdir um djra rikiö;" m»ð*l
iiunars segir hain um moldvörpun* ^Morieudo
mcipit oeulos aporire,” ,«m pýðir fj‘r«t í dauð-
anuiu opnar hán augu sis, og svo i sannl«ik*
er. St.ni (irsök af ákr .rðun sinai hefur moid-
varpan Jokuö angu aila sí«a iifstið, cb fyrst
í dauðanum likur hún upp hiimm iiilu svörtu
augum, sjt-r heímsin, ijós og horfir mót hiuiii.
Jafnvel pó moldvarpau livorki vogna fegurfar
cða nyt.emi sje i nriBu afhaldi hjá oss iiiöuh.
unum. viijum vjer pó Jeifa oi» Bð bonda á
ab íjöldi nf ni»nnan*a börnum, ,»ni er|1
sköpuð i guðs eigiii inyud eiga í á rainstri
grein ikilt við, moldvörpuna. Fyrst í dauð.n-
mp Jíta uunn rj.ttilega upp augmum, fyr.t
p.gar nionn eiga að skiija við timaun og
heiminD, pá fyrst v.rður hin langa iif, biiada
issknuð, }>á fyrst fara monn að pjöra groinar
mun á hvað er nokkur, viröi, og fcvað #r
einski* virði, hvað hj.gómiegt er og hvað
háleitt er; pá fyrst srrn* menn sj*r nióti hinni
eilffii iífs uppsprottu og sjá m«ð aagist, að p.ir
hafa breytt eÍHi og feeimskingjar, hafa hinup.