Tímarit lögfræðinga - 01.08.1986, Síða 7

Þorgeir Örlygsson borgardómari:
LÖGFESTING ALMENNRAR ÓGILDINGARREGLU
í III. KAFLA LAGA NR. 7/1936
EFNISYFIRLIT
1.0. Inngangur. Meginefni laga nr. 11/1986.......................... 85
2.0. Orðalag nýju reglunnar og meginmarkmið......................... 87
3.0. Helstu efnisbreytingar, sem regla 36. gr. samningalaganna
hefur í för með sér.......................................... 89
4.0. Eðli nýju reglunnar í 36. gr................................... 91
5.0. Réttarþróun erlendis........................................... 92
6.0. Réttarþróun hérlendis. Ogildingarheimildir í sérlögum.......... 94
7.0. Flokkun ógildingarreglna....................................... 96
8.0. Bar laganauðsyn til setningar hinnar nýju reglu?............... 97
9.0. Regla 36. gr. í ljósi reglnanna um samningsfrelsið og
skuldbindingargildi samninga...................................105
10.0. Orðalagsnotkunin „ósanngjarnt eða andstætt
góðri viðskiptavenju"......................................... 107
11.0. Leiðir lögfesting hinnar nýju reglu af sér aukinn
fjölda dómsmála?...............................................108
12-0. Lokaorð.......................................................110
1.0. INNGANGUR. MEGINEFNI LAGA NR. ll/1986.i)
Þann 1. maí 1986 gengu í gildi lög nr. 11 frá 30. apríl 1986 um breyt-
ingu á lögum nr. 7 frá 1. febrúar 1936 um samningsgerð, umboð og
ógilda löggerninga. Lagabreyting þessi hafði í för með sér viðamiklar
breytingar á III. kafla samningalaganna.1 2) Þýðingarmesta breytingin,
sem hér um ræðir, er sú, að í 36. gr. samningalaganna var lögfest al-
menn3) ógildingarregla, sem veitir íslenskum dómstólum víðtækari3)
heimildir til ógildingar ósanngjarnra samninga en áður hafa þekkst í
íslenskum rétti.
1) Höfundur samdi ásamt Viðari Má Matthíassyni, héraðsdómslögmanni, að tilhlutan
Viðskiptaráðuneytisins frumvarp það, er varð að lögum nr. 11/1986, og athugasemdir
þær, er með frumvarpinu fylgdu. Af því leiðir, að óhjákvæmilegt er að endurtaka hér
ýmislegt af því, sem fram kemur í athugasemdum með lagafrumvarpinu.
2) Lög nr. 7 frá 1. febrúar 1936 verða hér eftir í greininni kölluð samningalögin.
3) Um skýringar á hugtökunum „almennur" og „víðtækur" í þeim skilningi, sem um ræð-
ir f grein þessari, vfsast til kafla 3.0. hér á eftir.
85