Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 24.12.1928, Síða 12

12
VIKUOTGAFA ALPÝÐUBLAÐSINS
tveimur. Og með hverju árinu,
sem leið, varð meiri hjálp að
elztu börnunum, svo að aðdrætt-
irnir jukust árlega. Samkomiulag-
ið á heimiiinu var lika ágætt,
svo að ekki var verkatöf að rif-
rildi. Reyndar gengu kralíkarnir
bláir og blóðugir hver undan öðr-
um, eins og gengur og gerist
um krakka, sem ekki eru eltir
hvert fötmál. En meiðslin virt-
ust koma jafnt niður, voru ekkert
tíðari á krökicum Halldöru en Ás-
gerðar, svo að ekki gátu þau orð-
ið miskliðarefni milli jarn frið-
samra kvenna og þær Máfabergs-
konur voru. Pær gerðu heldur
engan mun á krökkunum, og þá
ekki hann Gunnar. Það var nú
líka svo um hann, að honum
veitti dálítið erfiitt að þekkja í
sundur yngri börnin, svona í
fljötu bragði, enda var nú þetta
svoddan urmull. Sérstaklega lá
honum við að ruglast í því, hvað
voru Ásgerðar börn og hvað Hall-
döru. .7. Nú; ekki varð hann
þrætuepli þeirra kvennanna. Hall-
dóru datt ekki í hug að láta það
í ljös á nokkurn hátt, að hún
hefði nokkurt tilkall til hans. Hún
vissi og viðurkendi, hver átti hús-
freyjuréttinn. Og Gunnar var
aldrei að neinu flangsi við hana,
svo að Ásgerður sæi. Hvað fyrir
kom inn á'hlíð, niöri í fjöru eða
úti á sjö, það lét Ásgerður sig
engu skfta.
. En eitt var það, sem varpaði
skugga á heimilislífið á . Máfa-
bergi: Ásgerður varð heilsutæp-
ari með hverju árinu. Og loks
kom þar, að hún lézt af banns-
förum.
Gunnar fór til prests til þess
að tilkynna honum látið og ráðg-
ast við hann um jarðarförina.
Vildi svo til, að þá er Gunnar
kom, var Einar oddviti staddur
hjá presti, hafði verið að tala við
hann um útför þurfaiings.
Prestur tók Gunnari vel og
bauð honum til stofu. Þar sat
oddviti og reykti vindil.
— Sæll og ijúfur æfinlega,
sagði Gunnar og rétti oddvita
höndina.
Oddviti tók i hönd honum, en
leit varla á hann og sagði ekki
neitt.
— Gerið svo vel að fá yður
■sætJ, mælti prestur.
— Æ, ég þarf nú svo sem ekki
að setjast. Þeir eru nú næstum
því að segja full fínir fyrir öæðri
endann á mér, stóiamir þeir
arna.
— O, ætli að sjái á þeim, sagði
prestur. — Setjist þér bara.
Og Gunnar settist.
I — Hérna er vindill, Gunnar.
Má ekki bjóða yður?
— Nei, ætlar nú blessaður
presturinn að fara að spandera
upp á mig sígara! Ástar þakkir.
Maður er nú svo sem vanari bað-
töbakinu — og þykir gott.
Gunnar tök nú vindil og kveikti
i honum, en prestur spurði, hvort
hokkuð væri frétta.
— Ojæja, hún Ásgerður min,
bfessunin, er dáin.
Oddviti hrökk við, en hami
sagði ekki neitt.
— Já, mælti prestur. — Það
verða nú að teljast tíðindi, þegar
kona deyr frá mörgum börnuim.
. . . Hvenær dö hún?
— Það var nú í gærdag.
— Ekki þó af barnsförum.
— Jú, af barnsförum var það,
blessaður.
— En lifir þá barnið?
• — Já, hún var söm við sig með
það, blessunin sú arna. Hún skil-
aði því heilu á hiúfi.
Prestur stöð upp og horfði
andartak þegjandi út um glugg-
ann. Svo vék hann sér að Gunin-
ari.
— Hvenær vilduð þér helzt að
jarðarförin færi fram?
— Ja, ég ætla nú að nálgast
kjstuna það allra bráðasia, og svo
getur þá presturinn ákveðið dag-
inn. En ég býst við að hún vildi
komast sem allra fyrst í vígða
mold. Þetta var alt af svoddan
einstök áhugamanneskja — og
guðhræðslan eftir því.
— Við segjum þá á þriðjudag-
inn.
— Já, á þriðjudaginn. Þá skal
henni ekkert verða að vanbúnaði.
Prestur stakk höndunum und-
ir vestisboðungana og gekk uní
gólf. Því varð ekki neitað, að
hann hafði í rauninni verið öfor-
svaranlega afsk'iftaiaus um hátt-
ernið á Máfabergi. Hann hafði
rétt að eins átalið þau Gunnar
og Halldóru lítillega, þegar harm
hafði skirt börn þeirra — og ein-
staka sinnum í húsvitjun mint
Gunnar á guðs boðorð. . . Og þó
að héðan af væri sama Ásgerðar
vegna, þá var það embættis-
skylda, sem alls ekki rná'fti und-
ir höfuð leggjast, að nota þetta
tækifæri til alvarlegrar áminning-
ar. . . En hann vildi ekki á-
minna Gunnar að oddvitanum á-
heyrandi. Það var bezt að biðja
oddvitann afsökunar og fara með
Gunnar inn í kompuna, sem var
á möti eldhúsinu. . - Og prestur
stanzað'i.
... En í sömu svifum stóð
oddvitinn upp. Það hafði ergt
hann stórlega að sjá, hvernig
prestur tók Gunnari og hve vina-
lega hami talaði við hann. Auð-
vitað átti að sýna oddviitanum,
að ekki væri gerður munur á
honum og hörkarlinum á Máfa-
bergi. En nú skyldi þö ESnar
oddviti á Brekku nota tækifærið
og auðmýkja þá báða. Hann leit
napurlega á prest o r síðan á
Gunnar. )
— Gunnar!
Gunnar leit upp. .
— Ég er til þénustu, ef það er
eitthv'að, sem oddvltinn okkar
vill mér.
— Ja, ég ætla nú að gera mig
svo djarfan að nota þetta tæki-
færi til alvarlegrar áminningar,
úr þvi presturinn okkar gerir það
ekki. . . Nú gaf oddviti prestin-
um auga. — Já, ég ætlaði að
leyfa mér að spyrja þig að þvi,
Gunnar, hvort þér fyndist þú nú
einskis hafa að iðrast við lík-
börur Ásgerðar sálugu.
— Hm. . . Gunnar stakk vindil-
stúfnum ofan í pípuhausinn og
reykti i ákafa. — Bak, bak, bak.
. . . Það væri þá helzt það, að ég
skyldi ekki hundast til að fá
hana Halldóru aumingjann á
heimilið strax fyrstu búskapar-
árin okkar Ásgerðar minnar.
Þetta var ökrisíilegur þrældóm-
ur á henni Ásgerði, blessuniruii.
Hún varð að púla stífar en nokk-
ur áburðarklár. . . En ég veit, að
hún taldji !það svo sem ekki eft-
ir sér, svo að ég þarf ekki að
vera að naga mig neitt í handar-
bökin.
— En samlíf þitt við Halldóru?
sagði oddviti byrstur og leit um
leið til prests. — Þú ættir þó
að vit það, þö ekki væri nema
af áminningum sálusorgarans
okkar, að það er svívirðilegt og
guðlaust athæfi að hafa tvær
konur!
Gunnar greiddi hökuskeggið
með fingrunum, og hátjðlegur í-
hugunarsvipur kom á andlit hon-
um.
— Það er ekki nema satt og
rétt hjá þér, oddviti göður. Þetta
er okkur kent. En ég, sem er nú
eins vitlaus og fávís og allir vita,
þykist hafa séð, að guð og lukkan
hafi ráðið öllu því, sem fram við
mig hefir komið, síðan ég komst
í kristinna manna reit — tölu ætl-
aði ég að segja. Og ég var nú
svona að láta mér detta í hug,
að sveitungar mínir ættu að fara
að sjá það ljka, og ekki sízt í
þessu með hana Halldóru aum-
ingjann.
Gunnar þagnaði, og þeir störðu
þegjandi á hann, oddviti og
prestur. Hvað — hvað ætlaði
þetta að verða? Eftir augnabliks
þögn hélt Gunnar áfram.
— Já; ég var hálfpartinn að
meina, að hver og einn ætti þá
nú að geta séð, að það hafa verið
guð og lukkan, sem gáfu mér
þær tvær. . . . Eða hvernig heldur
þú nú, blessaður oddv'i'tinn okk-
ar, að hefði orðið um vesalings
ungbömiin, sitt á hverju árinu,
ef ég hefðj ekki haft Halldöru
aumingjann?
Oddviitinn stðð eins og dæmd-
ur. Nú hafð'i hann ætlað að slá
sér upp og farjið að abbast upp
á prest — og svo hafðí Gunn-
ar, ejns og hann var vanur, gert
alt ómögulegt. Nú var vjst presti
skemt!
Þqgar Gunnar þagnaðj, vék
prestur sér að skrifborðinu og
stóð þannjig, að þeir Gunnar og
oddvjti sáu ekki í andlit honum.
Hann hafði stokkroðnað og orð-
jð ærið harðlegur á svip, þá er
oddvjti sagði fyrstu orðin við
Gunnar. En nú var prestur alt
annað en reSðilegur. Hann hlö
ekkí, eins og Jón á Hóli forðum,
en hann bTosti, og það verulega
hjartanlega. Og það er nú ekki
sérlega vjðeigandi, að prestur
brosj, þegar dauðinn sjálfur legg-
úr upp í hendumar á honum
tækifæri til að haía djúp og
varanleg áhrjf á villuráfandi sál.
Alt í einu sagði Einar oddviti,
— og það var ekk’i laust við á-
sökunaTblandinn eymdarhreim í
röddjnni:
. — Jæja, séra Pétur. Þá ætla
ég nú að fara að halda hejm á!
lejð. Við vorum búnir að ákveða
alt um þessa útför.
Prestur snér'i sár við.
— Nei, nei. Nú drekkum við
alfir kaffi. Það er bezt að við
valdsmemúrnir drekkum friðar-
skál vjð Gunnar, þvi að hann
bíta engin járn. Hann er eins *
og tröllin i fjöllunum eða engl-
ar guðs á h'hnn.um! Og prestux
hló græzkulaust og klappaði vin-
gjarnlega á öxlina á oddvitanum.
Svo var sem oddvitanum létti
vjð orð og atferli prests. . J .
Að öllu athuguðu, var víst ekki
hægt að komast betur út úr
þessu öllu saman en að láta eins
og ekkert væri og fallast á upp-
ástunguna. . . . Og eftir svolitla
stund voru þe'ir allir seztir að
kaffjdrykkju. Prestur lék við
hvern sinn fingur, oddviti var
heldur fálátur og varla eins vhðu-
legur og hann áttj að sér, — og
Gunnar var sjálf alúðin og auð-
mýktjn og blessaði þá til skiftis,
valdsmennina. . . . En svo blygð-
unarlaus reyndjst prestur, að
hann sagði kunningjum sinum frá
þvi, sem fram hafði farið í stof-
unnj á prestssetrinu þenna dag.
0g sagan för mann frá manni.
. . . Og nú voru alljr Gunnari
jnnilega sammála, hreppsnefndia
jafnt og aðrir — einkalega að
þvi athuguðu, að Halldóra stóð
rétt á fimtugu.
Rltitjórl ®g ábyTgðarmaðtm
Haraidar Gaðmundason.
Alþfðuprentsmíðjan.