Alþýðumaðurinn - 10.07.1945, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUMAÐURINN
Þiðjudaginn 10. Júlí 1945
„Burt með áfengið“
Það er ekki að undra þótt
þessi krafa: burt með áfengið,
heyrist nú all víða, ég mörgum
sé það blöskrunarefni að hér
þurfi að ríkja óöld vegna
drykkjuskapar þjóðarinnar og
eyðslu samtímis því, sem hafið
er starf til að græða stærstu sár
nágrannaþjóðanna eftir slotun
hins tryllta hildarleiks. Og engu
minni undrun vekur það, að sam
tímis því, sem gert er ráð fyrir
hækkandi tekjum ríkissjóðs af
stórvaxandi drykkjuskap al-
mennings, skuli henni vera boð-
uð minkandi útdeiling matvæla,
og þegar sé orðin þurð á t. d.
sykri, sem gerir þjóðinni ókleyft
að notfæra sér hollar og ódýrar
fæðutegundir eins og rabarbara,
ber o, fl., sem náttúran færir oss
upp í hendur, víða að kostnað-
arlausu. Það fer ekki hjá því að
herópið — Burt með áfengið —
hljóti að verða háværara og
sterkara með hverjum mánuði
sem líður. En athafnir þurfa að
fylgja.
Nýafstaðið Stórstúkuþing
samþykkti eftirfarandi ályktan-
ir:
„Fertugasta og fimmta þing
Stórstúku íslands lítur svo á, að
áfengisneysla landsmanna sé orð
ið sjúklegt fyrirbæri, sem þrátt
fyrir alla fræðslu og bindindis-
starfsemi bæði Reglunnar og
annara bindindismanna í land-
inu, ágerist stöðugt, og áfengis-
sala ríkisins sé sá smánarblettur
á menningu þjóðarinnar, að
þessu verði ekki unað, og þar
sem komið hafa fram fjölmarg-
ar áskoranir frá umdæmisstúk-
unum bæði sunnan lands og norð
an, fjölmennum einstökum stúk-
um, bæjarstjórnum og ýmsum
fundum og félagasamtökum
manna, er allar krefjast skjótra
og markvissra aðgerða, þá leyn-
svefnpurkum stóð jafnvel stugg-
ur af. Hann var kjörinn heiðurs-
félagi Iðnaðarmannafélagsins
1935 og heiðursborgari Akur-
eyrar sama ár og ánafnaði bæn-
um samtímis bókasafn sitt að
sér látnum. Hann var sæmdur
stórriddara-krossi fálkaorðunn-
ar.
Oddur var kvæntur Ingibjörgu
Benjamínsdóttur frá Stóru-Mörk
í Laxárdal og lifir hún mann
sinn 86 ára ásamt einni dóttur og
þrem sonum.
Æfistarfa Odds Björnssonar
mun lengi geta hér í bæ á sviði
menningar oy félagsmála, þótt
tíminn sé fljótur að breiða yfir
störf brautryðjandans og spor,
gengin landi og lýð til frama og
velfarnaðar.
ir það sér ekki, að það er vilji
mikils hluta landsmanna að
reistar verði skorður hið allra
bráðasta gegn þessum þjóðar-
voða, sem áfengisneysla og sala
þjóðarinnar er orðin.
Stórstúka íslands samþykkir
því:
1. Að taka upp markvissa, á-
kveðna og skipulagða bar-
áttu fyrir algeru banni á
innflutningi og sölu alls á-
fengis.
2. Að krefjast þess, að sú und-
anþága frá áfengislöggjöf
þjóðarinnar, er leyfi tilbún
ing áfengra drykkja og sölu
að einhverju leyti, sé tafar-
laust numin úr gildi.
3. Að krefjast þess, að stjórn-
arvöld landsins láti lögin
um héraðabönn koma taf-
arlaust til framkvæmda.
4. Að það sé rækilega brýnt
fyrir templurum á öllum
stígum Reglunnar að vinna
eindregið að því, að komist
geti á sem allra fyrst áfeng-
isbann í landinu.
5. Unnið verði að því frá Regl
unnar hálfu, að sameina
alla þá krafta utanreglu-
manna í landinu, sem fáan-
legir eru, til markvissrar
samvinnu um algert áfeng-
isbann.
6. Að krefjast þess af stjórn-
arvöldum landsins, 1) að
komið verði tafarlaust og
algerlega í veg fyrir allar
áfengisveitingar á félaga-
samkomum og öllum al-
mennum mannfundum og
skennntunum, 2) að allir
embættismenn þjóðarinnar
setji hið ákjósanlega for-
dæmi um reglusemi í hví-
vetna og skyldurækni til
viðhalds góðum siðum í
landinu, og að alvarleg
brot gegn slíku varði em-
bættismissi.“
(Framhald.)
o—o
Frá Alþýðublaðinu
Listi yfir alla farþega með
„Esju“, frá útlöndum, var birt-
ur í Alþýðublaðinu sl. Sunnu-
dag. Blaðið fæst á afgreiðslunni,
Lundargötu 5 og á útsölustöðun-
um.
Næstu daga birtast í blaðinu
frásagnir sendimanns þess. V.
S. V., sem fór utan til að kynna
sér ástandið þar og rita niður alt
eögulegt í sambandi við ferð
, .Esju“ að heiman og heim. Verð
ur þessi frásögn sjálfsagt fróð-
leg og skemmtileg því fáir segja
betur frá en V. S. V.
GUÐRÚN Á.
SÍMONAR
hin unga, glæsilega söngkona,
hafði konsert í Samkomuliúsinu
í gærkvöldi. Á söngskránni voru
11 lög — 8 eftir erlenda höf-
unda, 3 eftir íslensk tónskáld.
Húsið var fullskipað áheyr-
endum, sem tóku söng ungfrúar-
innar með ágætum og varð hún
að syngja þrjú aukalög. Snill-
ingurinn Fritz Weisshappel að-
stoðaði og átti sinn góða þátt í
hve hljómleikarnir voru glæsi-
legir.
Er ekki að efa að hér er á
ferðinni söngkona, sem á glæsi-
lega framtíð fyrir höndum, en,
eins og kunnugt er, er hún enn
byrjandi í listinni og ung að
aldri.
Ungfrúin endurtekur konsert-
inn í kvöld, á sama stað og tíma
og í gær. Vill blaðið eggja sem
alli’a flesta bæjarbúa á að
sækja hann og launa þannig hin-
um góðu gestum komu þeirra
hingað.
Hið óhamingjusama
Póilauð
Niðurlag.
Ástandið í héruðunum vestan
Curzon-línunnar er að nafninu
til öðru vísi í framkvæmdinni
en austan hennar. Rússar viður-
kenna þessi landsvæði sem
pólskt land, en til þess að stjórna
þar hafa þeir komið á fót sér-
stakri stofnun með pólsku nafni,
pólsku þjóðfrelsisnefndinni í
Lublin. Hún er ekki skipuð Rúss
um, heldur aðallega af pólskum
kommúnistum. En meginþorri
allra íbúanna, er viðurkennir
pólsku stjórnina í London sem
hið eina lcglega yfirvald, neitar
að hlýðnast skipunum „þjóð-
frelsisnefndarinnar“. Undir
slíkum kringumstæðum getur
„þjóðfrelsisnefndin“ aðeins
haldið valdi sínu með síauknum
ógnum, með aðstoð síns eigin
„þjóðvarnarliðs“ _eða rússnesku
stjórnmálalögreglunni. (N. K.
V. D.).
Ofsóknum er fyrst og fremst
beitt gegn heimahernum pólska
og leynilegu frelsishreyfingunni
sem komið hefir verið á af
pólsku stjórninni á hernáms-
tímum Þjóðverja. Þeir, sem ekki
vilja vinna Lublin-nefndinni
trúnaðareið, eru sakaðir um að
vera fasistar eða „stríðsglæpa-
menn“ og settir í fangabúðir.
Reyndin verður sú, að þessi á-
kvæði ná til allra starfandi þjóð-
ræknra íbúa, sem taka virkan
þátt í starfi frelsishreyfingarinn-
ar, en henni er stjórnað af
pólsku stjórninni í London. Tala
hins handtekna fólks nemur tug-
um þúsunda. I Lublin-héraðinu
einu rúmlega tuttugu og eitt þús-
und.
Til þess að koma öllum hinum
handteknu í fangabúðir, hefir
ekki nægt að nota hinar þýsku
fangabúðir, t. d. hinar illræmdu
fangabúðir í Majdanek, heldur
hefir orðið að koma upp nýjum,
og hafa nokkrar Jieirra verið
teknar í notkun nú fyrir skömmu
Omenningin í fangabúðum þess-
um sést best á þeirri staðreynd,
að í Krzeslin-fangabúðunum,
sem eru austur af Warsjá, hafa
fangarnir orðið að hafast við
niðri í skurðum, sex feta djúp-
um. Þar hefir þeim verið haldið
í myrkri og hnédjúpu vatni. Ný-
lega hafa nokkur þúsund manna
úr þessum fangabúðum aðallega
liðsforingjar úr heimahernum
og embættismenn leynilegu
frelsisbreyfingarinnar, verið
sendir í útlegð til Kazan og Ria-
zan í Rússlandi.
Allar þessar hörmungar geta
þó ekki brotið á bak aftur vilja
fólksins til þess að láta í Ijós
skoðanir sínar. Þegar Mikolaj-
czk var í heimsókn í Moskvu
síðastliðið haust voru hengd upp
spjöld í Lublin, þar sem þess var
krafist, að yfirstjórn hinna
pólsku landsvæða yrði fengin í
hendur pólsku stjórninni í Lon-
don. Svarið við þessum kröfum
var það, að Lublin var lýst í um-
sátursástandi og fjöldahandtök-
ur færðust í aukana.
Þannig er ástandið nú í hinu
frelsaða Póllandi. Allir hljóta
að sjá þann reginmpn, sem er á
yfirstjórninni þar og í Belgíu
og Frakklandi. —
Þetta var ritað stuttu eftir síð-
ustu áramót. Þeir, sem hafa
fylgst með atburðunum í Pól-
landi síðan, vita að ástandið hef
ir stórversnað síðan, og yfir-
gangur Rússa virðist engin tak-
mörk eiga.