Alþýðumaðurinn - 31.07.1951, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUMAÐURINN
Eftir hverjn er beðið!
Haínarmannvirkin á Tanganum liggja
undir skemmdum. Grjótnám bæjarins
í óstarfhæíu ástandi.
Fyrir nokkrum dögum var mér
reikað út og ofan að nýj u hafnar
mannvirkjunum. Sérstaklega lék
mér forvitni á að skoSa hvaS liSi
þeim framkvæmdum, sem fyrir
löngu er búiS aS ákveSa að gera
þarna, og hvaS mundi vera hæft
í því, aS þaS, sem búiS er aS gera
á þessum staS, lægi undir
skemmdum vegna slóSaskapar
bæjaryfirvaldanna og sinnuleysis
um aS halda því viS og bæta aS-
stöSuna viS dráttarbrautina.
ÞaS þarf ekki oft aS renna aug-
um yfir þetta pláss til aS sann-
færast um, aS þaS er ekki ofsög-
um sagt um þá niSurlægingu, sem
nú þegar hefir sett svip sinn á
hafnarmannvirkin, og virSist
benda til aS þeim sé ætluS sama
saga og bátakvínni sunnan viS
Strandgötuna.
GarSurinn norSan viS innhöfn-
ina, sem tók nær tvö ár aS grafa
inn í eyrina, er enn sama for-
smánin og þegar frá honum var
gengiS í fyrstu. TrassaS hefir
veriS aS bæta ofan á hann eins
og til er ætlast. Lítur hann þess-
lega út aS honum sé ætlaS aS
hverfa í sjó sem allra fyrst. ViS
þann enda garSsins, sem aS landi
veit, er aS myndazt lægS, og ekki
þarf nema bárukorn til aS flytja
möl og sand úr fjörunni fyrir
norSan inn í sundiS fyrir sunn-
an; hvaS þá er um meiri háttar
sjórót er aS ræSa. Á þetta getur
hafnarnefnd og bæjarstjórn horft
ár eftir ár án þess aS gera nauS-
synlegar úrbætur.
Þá er dráttarbrautin sjálf. AS
minnsta kosli eru tvö ár liSin síS-
an ákveSiS var aS gera nauSsyn-
legar umbætur á dráttarbrautar-
svæSinu. Standsetja „litlu drátt-
arbrautina", og klára áætlaS sam-
band milli hennar og aSalbraut-
arinnar, svo aS liægt sé aS hafa
fleiri en eitt skip uppi i einu.
Annar yfirsmiSur bæjarins sagSi
ínér í gær, að hann hefði aS
minnsta kosti tvisvar spurt eftir
því í vor og sumar, hvort ekki
ætli aS ljúka viS þetla verk. —
Nokkur hluti þess var gerSur í
fyrra, en kemur ekki aS gagni
nema verkið sé fullkonmað. En
hann fékk enga áheyrn hjá hafn-
arnefnd. I bæjarráði eða bæjar-
stjórn hefir víst ekki veriS á þelta
minnzt. Frá því fyrsta hefir bæj-
arstjóri virzt sofa dauðasvefni á
öllum þessum málum, og ekki
rumskað þótt í hann hafi veriS
hnippt einstaka sinnum. Og þaS
sem meira er: Fulltrúar íhalds-
flokkanna í bæjarstjórn, sem
framlengdu bæjarstjóratíð hans
eftir síSustu kosningar, virðast
— með tölu —- liggja í hrúgu
ofan á honum í þessu máli sem
hverju öðru, sem til framfara
horfir.
Nú getur það ekki dulizt nein-
um manni með opin augu, að
knýjandi nauðsyn er að ljúka
þessu verki nú þegar. Undanfarin
aflaleysisár hafa útgerðarmenn af
skiljanlegum ástæðum frestað
nauðsynlegum aðgerðum skipa
sinna. Verði síldarvertíSin sæmi-
leg — hvað þá ef hún færir þeim
sæmilegan hagnað, sem við von-
um — liggur fyrir að gera að
skipunum nú í vetur. Þá þarf
dráttarbrautin að vera fær um að
sinna ldutverki sínu, svo skipa-
eigendur neyðist ekki til að fara
með þau til aðgerða burtu úr
bænum.
Það er því skilvrðislaus krafa
að hafnar verði nauðsynlegar að-
gerðir í sambandi við hafnar-
mannvirkin og dráttarbrautina
nú þegar. Tíminn er þegar hlaup-
inn um of. Enda engin ástæða til
að draga þetta lengur, bænum til
skaða og vansæmdar. Eftir hverju
hejir verið — og er beðið?
Tvö síðastliðin ár hefir það
legið fyrir að hreinsa til á drátt-
arbrautarplássinu sunnan Torfu-
nefsbryggjunnar, og framlengja
Skipagötuna suður fjöruna. Nú
er frá því sagt, að þetta eigi að
gera á næstunni. En eftir hverju
hefir verið beðið? Hafa ekki
nógu margar hendur verið at-
vinnulausar í allt vor? Var at-
vinnulausum verkamönnum of
gott að vinna að þessu fyrir anna-
tímann, þótt ekki hefði verið til
annars en að vinna upp í gjöld til
ríkis og bæjar, sem yfir þeim
vofðu og þeir nú hafa fengið yfir
sig? Þurftu þeir að bíða fram áí
haust -— máske fram í snjóa —
þegar öll vinna er erfiðari og
dýrari fyrir bæjarfélagið. Menn
geta ekki fellt sig við þessi íhalds-
sjónarmið, sem alltaf eru og
verða öllum til skaða.
Þá er hér annaS dæmi, þó að
ekki sé ýkja stórt, sem sýnir
mæta vel þá dráttar-sýki, sem ráð-
endur vinnumálanna í bænum
þjást sameiginlega af, að því er
séð verður. Nú er sagt liggja fyr-
ir að taka lækinn í Búðargili í
sleyptan slokk fyrir haústið, til
að tryggja það að gilsbúar fái
hann ekki yfir sig þegar verst
gegnir, eins og alltaf vofir yfir.
Hvers vegna var ekki hægt að
byrja á þessu verki fyrr í vor?
Hagsýnum mönnum myndi finn-
ast eðlilegra að svo hefði veriS
gert. Ælli innbæjarkarlarnir
hefðu nokkuð hlaupið í ofsalegt
spik þótt þeir hefðu fengið vinnu
við þetta fyrr á sumrinu? Hvaða
orsök er frambærileg fyrir þess-
um drætti? Eftir hverju var beð-
ið?
Og eftir hverju er beðið með
„TivolíiS“ í klöppunum? Á ekki
neitt að gera í sumar til að
tryggja stöðvunarlitla starfsemi
þessa atvinnutækis í vetur? Á að
endurtaka í vetur sama skrípa-
leikinn og síðastliðinn vetur? —
Verkamenn muna þetta tæki
niðri á jörðinni. Þá skaffaði það
þeim oftast stöðuga vinnu allan
veturinn — aðalvetrarvinnuna.
Nú hafa þeir það að háði og
spotti og binda engar atvinnu-
vonir við það, ef ekki verður svo
frá því gengið sem nauðsynlegt
er til að fyrirbyggja hinar sí-
felldu stöðvanir. Eftir hverju er
beðið með þessar framkvæmdir?
Eða á ekki framar að reikna með
grjótmöluninni sem föstum þætti
í vetrarvinnu verkamanna? Á
hún að verða útgjaldaliður á
bæjarreikningunum í stað tekju-
liður, sem hún einu sinni var?
Eg gæti haft þennan syndalista
íhaldssemi og sofandaháttar
meiri hluta bæjarstjórnar nokk-
uð lengri, og spurningarnar enn
fleiri. En ég geri það ekki í þetta
sinn. En þó mundi kannske ein-
hver spyrja: Hvers vegna
gleymirðu „greyinu honum
Katli“? Bæjarverkfræðingurinn
kemur meira við sögu bæjarvinn-
unnar en svo, að áhrifa hans gæti
þar ekki að töluverðu leyti. Víst
man ég bæjarverkfræðinginn, og
þykir hæfilega lítið til hans koma.
En það er aiinar kipítuli, og alltaf
hægt að taka hann undir vinsam-
lega smásjá.
Halldór Friðjónsson.
Iðgjöld dlmannatrygg-
inganna hshhuðu vegna
dýrtíðor.
Ríkisframlagid tii
þeirra hækkar um
rúmar 2 milj. og fram-
lag sveitarfél. um 1,3
Ríkisstjórnin hefir ákveðið að
! nota lagaheimild til þess að
hækka framlög og iðgjöld til al-
mannatrygginganna. — Nemur
hækkun iðgjaldanna 11%, en rík-
isframlagið hækkar um rúmar
tvær milljónir og framlög sveit-
arfélaganna samtals um 1.3 millj.
króna. Staíar hækkun þessi af
hinni vaxandi dýrtíð, sem valdið
hefir stórhækkuðum bótagreiðsl-
um tryggingarstofnunarinnar.
Tekj ur tryggingarstofnunarinn-
ar hafa undanfarið verið inn-
heimtar með 8% álagi, en vísi-
töluuppbótin á bætur frá áramót-
um verið 23%, þar til nú, að hún
er komin upp í 32%, en hér eftir
hækkar hún 1 á þriggja mánaða
fresli á sama hátt og kaupið.
AlþýðublaðiS átti í s. I. viku
stutt viðtal við Harald Guð-
mundsson, forstjóra tryggingar-
stofnunar ríkisins og spurðist
fyrir um þessa hækkun á iðgjöld-
um til tryggingarstofnunarinnar,
og fórusl honum svo orð meðal
annars:
„Því miður hefir reynzt óhjá-
kvæmilegt að hækka iðgjöldin á
þessu ári og nemur hækkunin á
iðgjöldum og framlögum nálægt
11%.“
-— Hvað hækkar þá framlag
ríkisins mikið?
Ríkisframlagið * hækkar um
2.070.000 krónur á árinu og
framlög sveitarfélaganna á öllu
landinu samtals um hér um bil
1.290.000 krónur. ISgjöld at-
vinnurekenda hækka um 11% og
iðgjöld hinna tryggðu um hér um
bil sama hundraðshluta, eða á
fyrsta verðlagssvæði um 50 kr.
fyrir kvænta karla, 45 krónur fyr-
ir ókvænta og 35 fyrir ógiftar
konur; á öðru verðlagssvæði ^40
kr. fyrir kvænta karla, 35 kr. fyr-
ir ókvænta og 30 kr. fyrir ógiftar
konur.“
— Hver er ástæðan fyrir þess-
um hækkunum?
„Samkvæmt lögum á að greiða
bætur trygginganna með sömu
verðlagsuppbót og greidd eru á
laun opinberra starfsmanna. Hef-
ir því vísitöluuppbótin á bæturn-
ar verið 23% frá ársbyrjun og
þar til nú fyrir nokkru, að hún
hækkaði upp í 32% og á að
breytast á þriggja mánaða fresti
á sama hátt og kaupið. Hins veg-
ar hafa tekjur stofnunarinnar að-
eins verið innheimtar með 8%
álagi, þar til nú, að þessi hækkun
kemur, og verður þá álagið 20—
21%.“
— Hver greiðir þann mismun,
sem verið hefir og enn er á álag-
inu á bótagreiðslum og tekjum
trygginganna?
Hallann, sem af mismuninum
stafar, greiðir tryggingastofnun-
in. Hvert stig til hækkunar á
kaupgjaldsvísitölunni kostar
tryggingarstofnunina um hálfa
Þriðjudagur 31. júlí 1951
Hefilbekkjaskrúfur
Þvingur
Hallamál
Bakkasagir
Stingsagir
Spónsagir
Járnsagarblöð
Simsheflar
Sniðmát
Smekklásar
Glerskerar
og hjól í þá
Tréborir
„Dril" borir
Sandpappír.
Kaupfél. verkamanna
Nýlenduvörudeild
Rúsínur
Sveskjur
Aprikósur
Appelsínur
Sítrónur
Vínber.
Kaupfél. verkamanna
Nýlenduvörudeild
milljón króna, og mun því enn
verða verulegur halli þrátt fyrir
hækkunina.“
NfKOMIÐ:
Strigaskór og
gúmmístígvél
á börn og unglinga, konur og karla.
Kaupfélagr verkaiiianua
Vefnaðarvörudeild.
NýKOMIÐ;
Georgette, svart
Nóttföt, karla
Peysur kvenna úr útlendu garni
Kaupfélagr íerkainauna
Vefnaðarvörudeild.
NýKOMID:
Hjólhestadekk og slöngur
Slökkvitæki og fyllingar
Husquarna
vöfflujárn og steikarpönnur
Kolaskóflur
Spil, 4 tegundir.
Kaupfélag* vei'kaniaiina
Nýlenduvörudeild.