Dýraverndarinn - 01.02.1944, Page 16

10
DÝRAVERNDARINN
<K,œ.pa.
Þegar foreldrar minir fluttust aS Flekkudal i
Kjós, bjó á Grjóteyri, næsta bæ, ekkjan Guöný Odds.
dóttir,föðursystir séra Bjarna vígslubiskups Jóns-
sonar og amma Péturs í Málaranum. Þá var Ólafur
eldri, bróSir minn, siSar bóndi í Flekkudal, orSinn
snúningadrengur; honum gaf GuSný á Grjóteyri
lítinn hvol]), gráa tík, sem Kæpa var kölluS. Tík
þessi var svo vitur, aS mér þykir hlýSa, aS minning
hennar deyi ekki meS öllu og sendi því Dýra-
verndaranum örfáar frásagnir um hana.
Þegar hún var hvolpur, beit hún eitt sinn ung-
Íamb svo, aS þaS heltist litiS eitt. Tók bróSir minn
hana þá og barSi fyrir verknaSinn. Kæpa kunni
illa aS láta hirta sig þann veg oftar, því aS hún
skipti sér aldrei af unglambi alla æfi síSan. Oft
bar viS, aS fráfærulömb kæmi í túniS á sumrin,
meSan fráfærur tíSkuSust, en aldrei var hægt aS
nota hana til aS reka þau úr túninu; þótt hún hlypi
af staS þegar hóaS var, nam hún jafnan staSar er hún
sá, aS gestirnir í túninu voru lömb en ekki fullorSiS
fé. Ekki stoSaSi aS ávita hana. Þetta hafSi hún
fastákveSiS, og þeim ásetning varS ekki þokaS.
Hún hafSi líka vissan dag á árinu, sem unglömb-
in höfSu náS því aldurstakmarki, aS þau lutu sömu
lögum og fullorSna féS. ÞaS var gangnadagurinn
á haustin. Þegar smalaS var til réttanna skildi hún
lömbin ekki eftir, heldur safnaSi þeim eins og fu 11 -
orSna fénu og jafnan eftir þaS.
Flekkudalur liggur til suSurs inn í Esjuna, eru
fjöllin, sem mynda dalinn, brött og viSa meS ill-
færtim klettum. FjalliS norSan dalsins heitir MiS-
fjall. í bví eru brattir klettar, sem illt er aS komast
um; þó eru svllur eSa raSir, sem sauSkindur fara
eftir. en vfirleitt eru klettarnir illa gengir. Ofan af
fialliru fellur á, sem Þverá nefnist; hefir hún mynd-
í>S mikiS gljúfur. Þar sem hún sker sundur hamra-
vegginn. eru gljúfurbarmarnir þverhníptir og engri
skepnu færir.
anr'i, pS hann gat ekki fengiS af sér aS trufla þenna
slótruga vatnaræningja í „refabrögSum" sínum, því
aS honum fannst refurinn hafa óneitanlega unniS
vel til morgunverSar síns.
(GripiS úr „Politiken" 31. okt. '37).
Haust eitt á gangnadaginn var Ólafur eldri, bróSir
minn, en honum fylgdi Kæpa jafnan, aS srnala í
fjallinu ásanrt öSrum pilti á líkum aldri. Sáu þeir þá
tvö lömb á klettastalli í Þverárklettum. Sendu þeir
nú Kæpu til þess aS ná lömbunum. Hún leggur í klett
ana og kemst á svlluna, sem lömbin voru á, en
þau hrökkva undan, stefna aS Þverárgljúfrinu og
staSnæmast fremst á gljúfurbarminum. Svo sem
áSur getur, cr gljúfurbarmurinn þverhníptur og
hengiflug mikiS niSur í gljúfriS. ÓttuSust dreng-
irnir um, aS Kæpa setti lömbin beint fram af
gljúfurbarminum og voru þau þá meS öllu glötuS.
En þá sýndi .Kæpa sem oftar vitsmuni sína og hygg-
indi. Lömbin stóSu fremst á gljúfurbarminum og
klettarnir ófærir bæSi upp og niSur. Tók Ólafur
þá aS kalla á Kæpu aS koma til baka, en hún skeytti
því engu, settist niSur og sat hreyfingarlaus litla
stund, eins og hún væri aS ráSa viS sig, hvaS nú
ætti til bragSs aS taka. Svo lagSist hún niSur og
skreiS á kviSnum meSfram lömbunum fram á gljúf-
urbarminn, þvi aS ógerlegt var fyrir hana, aS komast
á annan hátt íyrir þau. Er hún hafSi mjakaS sér á
kviSnum eftir flug-hengi-brúninni og komizt fyrir
þau gelti hún aS þeim, rak þau svo til baka eftir
klettasyllunni, út úr klettunum og fór meS þau niS-
ur í dal saman viS fjársafniS. Á likan hátt sýndi
hún oft sjálfstæSa hugsun og mikla vitsmuni.
Foreldrar mínir áttu.fátt ásauSar; um og yfir 40
ær vóru venjulega í kvium, var siSur aS sitja hjá
þeim fram á dal fyrri hluta sumars, en þegar leiS
á sumariS voru þær oft i brekkunum upp frá bæn-
um. Kom þá fyrir, aS Kæpu var sagt aS fara og
reka i kvíarnar. Fór hún þá og sótti kvíféS, en kom
aldrei meS geldkindur, þær skildi hún æfinlega frá;
hún þekkti auSsjáanlega kvíærnar og kom meS þær,
rak þær í kvíarnar og sat í dyrunum þar til komiS
var aS láta þær aftur. Ef vantaSi var henni stundum
sagt aS fara og leita betur. Var hún til meS aS gera
þaS, fór út í Skóg og upp á Háls, og kom þá oft
meS þaS, sem hún leitaSi aS. En ekki var þó allt af
óhætt aS treysta henni í þessum ferSum. þegar hún
hélt, aS ekki sæist til sín, hafSi hún til aS leggjast á
bak viS einhvern stóran stein og hvíla sig. en gætti
þess vandlega aS vera hlaupin af staS löngu áSur en
komiS var nærri henni. Hún vissi, aS hún vrSi barin
fyrir svikin, en alla hirtingu vildi hún forSast.
GuSný á Grjóteyri bjó lengi ekkja. Hjá henni var
lengi trúr og dyggur vinnumaSur, er SigurSur hét