Víðir - 01.06.1929, Blaðsíða 6

6

Viðir
umræður, e'ns og oítast þegar
sjúkrahússmálið Vemur til um-
ræðu i bæjarstjórninni. innihald
brjefs G. J. J. var viðvíkjandi
því, að þegar hann afhentibæn-
um sjúkrahúsið, var það skilyrði
sett af hans hálfu, að dagkostn-
aður sjúklinga yrði ekkí hærri
á sjúkrahúsinu hjer, en á öðrum
sjúkrahúsum hjerlendis. þessu
skilyrði áleit konsúllinn ekki
framfylgt - og fær fjárhagsnefnd
nú að achuga málið.
Elínu VigfúsdÖttur voru veitt
umbeðin meðmæli.
Erindi Lúðrasveitar Vestm.eyja
va^ vísað til fjárhagsnefndar.
Sömu afgreiðslu híaút brjef
Erlendar Árnasonar.
Innheimtumenn.
það væri synd að segja, að
þeir menn, sem innheimtu stunda
— svonefndir „rukkarar" —
væru yfirleitt vel þökkaðir f at-
vinnu sinni af skuldunautunum.
það er ekkl svo að skilja, að
menn þessir sjeu öðrttm verri,
heldur hafa þeir aðeins með
höndum óvinsælt starf, sem þó
er mikill vandi að rækja svó vel
sje, eins og hugsanaferii margra
er háttað gagnvart þessari at-
vinnu.
það eru gerðar þær sjálfsögðu
k’röfur til innheimtumanna, að
þeir sje kurteisir og prúðir.
Að þeir taki ofan hútuna, ráðist
ekki að mönnum á götu með
reikningao. s. frv., og er ekkert
nema gott við því að segja.
En.hvernig er svo framkoma
skuldunautanna gagnvart inn-
heimtumönnum ? Jú, sumir eru
jafn kurteisir við þá sem aðra,
eins og þeir ætlast tii aðsjersje
sýnd kurteisi — og afgreiðíTþá
innheimtumenn eins fljótt og
auðið er. — Aðrfr eru að vísú
kurteisir, en nota allskonar und-
anbrögð til þess, að komast hjá
greiðslu í hiliog brta innheimtu-
manninn af sjer. — Enn aðrir
eru ókurt&isir og svara oftastillu
til. það er eins og þeir líti til
innheimtumannanná með megn-
ustu lftilsvlrðingu, þótt þeir sjólf-
ir sje þeim síðri hvað kurteisi
og góða framkomu snertir.
Ummæli sem þessi„Bölvað-
ur rukkarinn". Segðu að jeg sje
ekkí heima“ éða .segðu honum
að koma á morgun" erU algeng.
Menn þykjast ekki hafa tfma til
þess að ansa þessum mönnum
og reka þá frá sjer hvað eftlr
annað. Stundum fá innheintu-
menn skammir fyrlr reikningana,
þeir sjeu of háir, ekki eins og
Um var talað o. s. frv., þótt vit-
anlegt sje,að innheimtumennirn-
ir eiga þar enga sök, ef nokkur
er, þvi oft munu slík ummæli
fyrirsláttur einn.
Menn ættu að reyna að gera
sjer f hugarlund það mikla erflði,
sem það kostar oft að innheimta
jafnvel smáreikninga. Alís þá ó-
þarfa tíma — og peningaeyðslu,
sem stafar af kæruleysi og ó-
vild manna að borga rjettmæta
reikninga. Auk erfiðis innhelmtu-
manna kostar þetta mikla pen-
inga. Fái innheimtumenn hundr-
aðs hluta at innheimtunni, þá er
óskilsemi og dráttur þess, sem
skuldar, skaði innheimtumanns
sökum óþarfa tímaeyðslu. Sje
innheimtan gerð í tímavinnu þá
er skaðinn lánardrottins, vegna
hærri innheimtukostnaðar — auk
baga við greiðsludrátt.
Sem betur fer eru margir á-
reiðanleg'r menn til, sem hjer
eiga enga sök, en því mlður þá
eru hinir líka margir, sem með
allskonar undanbrögðum reyna
að komast hjá gréiðslu, og virð-
ast algerlega samvtskulausir af
því, þðtt þeir flæki mönnum
fram og aftur í erindisleysu. Á
þetta engu sfður við þá, sem
eru allra mánna eftirgangssam-
astir við aðra um ekuidir.
Menn bera oft svo litla virð-
ingu fyrir eigin orðum, að þótt
þeir hafi lofað einhverju, þá
virðist það háfa veriö gert alveg
út í höu — og ekkert á því að
byggja. sltkir verða oftast skuld-
seigír.
Aðrir eru þess ekki megnug-
ir að borga reikninga, þótt þeir
Vilji það, en það eru ekki þeir
sem valda mestum erfiðleikum
^við innheimtuna, heldur hinir
sfngjömu og kærulausu, sem
oft hafa þá tilhneigingu til svik-
semi.
En um það atrið<, að innheimt-
umönnum sje ekki sýnd tilhlýði-
leg kurtéisi sem öðrum mönnum,
eðaef menn þrjóskast við greiðslu
rjettmætrja réikninga, þrátt fyrir
getU, verður ekki deilt. — þeir '
sem slíkt gera verða sjer til
minkunnar, tefja öll viðskift',
valda öðrum tjóns — og sjálfum
sjer líka.
Samtíningur.
Kampavínsflaskan brotnaði
ekkl.
þegar hið' risavaxna þýska
skip, ,Evropa“ hljóp af stókk-
únum í ágústmánuði í fyrra, átti
stúlkubarn dóttir Glaéssels for-
stjóra að *skíra skipið með því
að kasta kampavínsflösku og
þrjóta á stefni skipslns. En flask-
an brotnaði ekki við fyrsta kast.
þetta álíta sjómenn slæman fyr-
irþoða — merki þess, að ekki
mpni ált ganga vel með sk'pið.
■ ■••• • v : j ' u.tí
þessi gamla hjátrú sjómanna
' rifjaðist upp fyrir mönnum í vet-
ur, þegar eldur kom upp í „Ev,-
roþa", og skipið brann til stór-
skemda, þá ekkí fuílsmiðað.
Geðshræring.
Nýlega spurði blaðamaður
lækni aö því, hvort menn myndu
geta dáið af geðshræringu. —
Læknirinn svaraði, að á því ljeki
enginn vafi, én það kæmi ör-
sjaldan fyrir.
Til þess að skilja þetta, verða
menn að minnast þess, að allar
lífeðlisfræðilegar breytingar, sem
stafa af geðshræringu, eru fólgn-
ar í samdrætti eða þenslu ftngerð-
ustu blóðæðanna, sem greinast
um allan líkamann, alt frá hvitfli
út í tær. Ef menh' verða mjög
glaðir »ljóma þeir af gleði",
„roðna af gleði" o. s. frv. Með
öðrum orðuní, hinar fíngerðu
blóðæðar þenjast út og fyliast
blóði, rjett áður en þær ganga
yiir háræðanetið. Ef þetta skeður
alt oft snögt eða ákaft og við-
komandi pcrsóna er heilsuveil
undir, hefur t. d. æðakölkuu eða
veikt hjárta, þá eru líkindi til
þéss, ‘ en þó kannske iítil, að
maðurinn detti niður dauður.
Vjer könnumst einnig vfð hvern-
ig menn .fölna af hræðslu"
„finna blóðið snröna i æðunUm"
eða „streyma til hjartans" eins
og kallaö er. þetta er algerand-
stæða við það, sem skeður þeg-
ar menn komast snögglega í
geðshræringu af gleði, þar eð
allar hinar fíngeröu blóðæðar
dragast ákaft saman við viðbrigö-
in. Ef þetta verður mjög snögt
og ákaft, getur það orðiðhjartanu
ofraun, svo það hættir að starfa
og maðurinn deyr samstundis.
Með öðrum orðum: Vísindalega
sjeð er ekkert þvj til fyrirstþðu,
að menn getl dáið af vöídum
geöshræringar, en I rauninni
mun það mjög sjaldgæft.
vera að lengd hundrað faðmar eða nokkuð me’ra. þar þetta elði
endar að austan, kemur áfast við það hátt fjall, Heimaklettur, sem
áður er um getið, norðanmegin vogsins. þetta fátt um Heimaeyjar-
innar circumferentiam.- : -
þau tvö fjöll, hverra áður er getið, Fiskhellar og Skikhellar,
strekkja sig bæði frð hlnum kringum liggjandi fjölium inn ð eyna
eða iáglendið, Fiskhellar mjög - hátt promontorium, hjer um 70
faðma hátt, gnapandl fram -fram í loftlð, sem ein spfÖs húsbust,
fast móberg, ttieð háum 'pölium, skútum og hefjum. Á þessum
nefjum, pöllum og skútum eru bygð steinbyrgi eða krær, hvar inni
að innbyggjarnir geyma sinn fisk á vetrartímanum, sem þeir taka
hálfharðan af fiskiránum, en þornar þar inni til fulls, því vindur-
in'n blæs alstaðar inn um holurnar, en dögg og votviðri slær fyrir
bsrgið, svo ei kemur inn ( skútana. Nokkur fá af þessum byrgjum
eru með hurð og læsing, sum af þeim hafa engan anhan grund-
völl á að standa, en þann af mönnum er gjörður, þar svo tilhagar,
að nefndar gnýpur t.vær standa fram úr berglnu samsíðis, leggja
þeir þar á milli sterk trje, fjalir og flatar hellur þvers ð milli trjánna
og byggja þar svo upp af með steinum. Sumstaðar upp af þessum
byrgjum er svo sljert berg og framskútandi, að þar finst eigi minsta
spor eða karta, sem menn kunni tá eða fingur á að festa, en þar
til brúka þeir sömu aðferð í uppgöngunni, sem síðar er getið um
Súinaskers-uppgöngu. •
Fiskirár eru víða um bergið. Leggja þeir trje milii tveggja nefja
og hengja þar upp á fiskinn ráskertan, hvern þeir kalla ráskerðing.
En mestan part brúka þeir stög af kaðii, þar bergið er sljett og
framskútandi, með þeim tilbúningi, að þeir rcka járnnagia inn í
móberg'Ö, og binda upp við þá kaðalinn með snærisspotrum, er
þeir kaila pakkabönú. þessi innbyggjaranna hentisemi kemur mörgum
ókendum undarlega fyrir sjónfc, svo hana álítandi, að þeir yiidu
ekki svo lífi sínu voga, þó mikinn auð gulls og silfurs þangað
sækja ætti og eigandi að verða, þar hættusamt sýnist. Upp í þessi
byrgi fiýði fólkið í ræningjatiðinni, óg karimenn drógq þangað upp í
vöðum konur og börn, en Tyrkir klifruðu upp á þá neðstu og
stæðstu palla og skutu svo langs með berginu til fólksins, þar
sem þeir sáu þáð á hillum og skútum, syo sumt datt dautt ofau
fyrlr bjargið.
Helgafell stendur austanvert á miðri eyhni, og pær hæst upp.
Eigi það, að það sje hæst í sjálfu sjer, heldur vegna þess að það •
hetur háan grundvöll og ástæðu að neðanverðu. Upp á þvfer
haldin vagt hverja nótt frá krossmessu á vorin og til krossmessu
á haustin. Umboðsmaðurinn lætur kalla frá Skansinum á hverjð
’kvöldi tvo ménn, sinn frá hverju 'býli, eftir boðburði. Verða það
með húsmönnum þrjár umferðir á sumrf m^ð svpjátandi orðum,
að sf vökumenn sjá nokkur ófriðarlfkindi, stykkjum skotið af
skipum eða báta frá þeim að landi róa, þá skal sá eini strax
hlaupa að Landakirkju, sem er rjett í veginum, og hringja klukk-
unni, og síðan f Skansinn. En hinn annar gjörir vart við á þeim
næstu bæjum, og svo hver af sjer.
Eina vörðu plaga þeir að hlaða hverja nótt, nær þurt er, til
eins vitnlsburðar, að þeir hafi þar verið trúir, vakandl, en ei sóf-
andi. Af þessu tjalii sjest um alt haflð kring um eyjarnar nær og
fjær í heiðskýru veðri. Sagt er að þetta nafn hafí fjalljð öðlást af
einum þræli Hjörleifs, Helga að nafni, er Ingólfur sksl þangað elt
hafa og þar vegið. það hefur engan hamar eða kletta f kring. það
er kringlótt, aflíðandi, mjög blásið að ofanverðu og meö djúpum
dal ■ kollinum, og standa svo vörður alt um kring\barmana.
Frh.
N