Víðir - 19.10.1934, Blaðsíða 2

V í Ð I B
Vestiannaeyingamót.
Ákveðið hefir verið að halda skemtum fyrir innfædda
Vestmannaeyinga á aldrinum 16 íil 30 ára, laugardag-
inn 27. þ. m. (fyrsta vetrardag). —
Til skemtunar: Samdrykkja, gamanvísur, bíó, dans
gömlu og nýju dansarnir. —
Verð aðgöngumiða kr. 2,75 fyrir manninn.
Þeir einir hafa rétt til að bjóða með sér, sem eru
giftir og opinberlega trúlofaðir. Menn eru beðnir að
setja ákveðin svör á listann (já eða nei). — Ef einhver
8kyldí verða vantalinn er hann vinsamlega beðinn að
gefa Big. fram við hr. Óakar Friðbjörnsson fyrir 26. þ. m.
Nefndin.
Kemur út einu sinni i viku.
Ritstjóri:
MAGNÚS JÓNSSON
Afgreiðslumaftur:
JÓN MAGNÚSSON
Sólvangi.
Sími 58. Pósthólf 4.
hefti Blðndu. Þrír siðustu þætt-
irnii eru eftir Jón Jóhannesson á
Siglufirfti. Auk þessa eru tvær
smágreinar: Gunnhildur sterka og
íslenskir mathákar.
Ársgjald til Sðgufélagsins er 8
krónur. fc Frh.
Páll Bjarnason.
Atvik sem ekki
gleymist.
Ekki man óg fyr eftir mér en
þaft, aft ég heyröi talaft um Kristján
á Akri.
Hann var einn af sjövíkingum
Akraness, átti sexmannafar og
var sjálfur íormaftur á því. Þegar
ég man fyrst eft.ir honum, var
hann aldraftur maður. Haffti hann
verift formaftur í fjölda ára, var
víst sjósóknari mikill.
Þaft vildi svo til, að fyrstu
vetrarvertíöina, er óg léri sem
fullgildur háseti var ég einmitt
hjá honum, og það var síðasta
-vertíðin, sem hann var formaður.
Mór er gamli mafturinn dálítift
minnistæftur af iitlu atviki, sem
kom íyrir snemma á vertíðinni
og mun ég bráðum geta þbss,
því þaft er aftalefni sögunnar.
Kristjáni þótti got.t munntóbak
eins og fleirum Akurnesingum í
þá daga. Á þeim tíma vóru þeir
vist teljandi sjómennirnir á Akra-
nesi, sem ekki-tóku uppí sig.
Begar Kristján fór á sjóirin, tók
hann óróinn sjóvetling og rakti
niður í hann af rullustykki, þang-
aft til vetlingurinn var langt til
fullur, efta honum þótti hæfilega
mikið. Eftir fyrlrferðinni á vetlingn-
um hefir varla verift minna en
hálft pund í honum. Endann lét
hann standa upp úr opinu. Hefir
líklega gert það til þess að þ æg'-
legra væri aft grípa til þess.
Þegar svo vildi til, sem ósjaldan
skeði, aft inótvindur, efta næstum
því rnótviudur var í land, svo aft
klukkut.mum saman var veiið að
slaga heim þa var st.undum ótrú-
lega lit'ft t-flii i vell riguum þpgar
hi-im kom, eitda man ég vel efiir
þvi, aft hatm -pítti ofr morauðu
þegar harin sat vift stýiift.
Ekki hafði ég vit á hvost, Kristj-
án var góður formaftur sem svo
er kaliaft, en talinn mun hann
hafa verift meira duglegur en
lipur.
Þá er komið aft atvikinu, sem
ég nefndi, og ætla aft segja frá.
Það lýsir karlinum nokkuft, þó
að lítiö sé það í raun og veru.
Vift réium einn dag sem oftar.
Veður var vist sæmilega gott ura
morguninn. Við komumst út á
miöið en lítift var reynt að fiska,
því brátt fór aft hvessa á land-
sunnan. — Þá voru brúkuft hand-
færi en i þetta skifti var enginn
fisk'ur dieginn svo brátt hvest.i.
Nú var farift aft sigla og siglt
meft rifuftu segli og fokku.
Á einum bög náðum við vestan
til við skagann, en áttum að
komast austur fyrir, en þá leið
»var vindurinn alveg á móti.
Það hefði verift miklu fljótlegra
aft ná landi aft vestanverftu, en
hann var víst ekki alveg^ á því
gamli maftutinn.
Þó aft þaft hefði kostað hann
sólarht ings siglingu, þá hefði hann
ekki hætt fyr en hann náði sinni
vör.
Nú var faiið að slaga. Skipift
var tómt, afteins stór steinn í
miftiúminu, þaft var seglfestan.
Af einhverjum ástæðum vorum
við ekki nema 5 þennan róftur,
annars vanalega 6—7 ásexmanna-
förum.
Tengdasonur Kristjáns, Einar
að mafni — hann er lifandi enn —
bráðduglegur maður hélt í fokku-
skautift og ég, unglingurinn, í segl-
skautift.
Yið vorum á vesturslag, beint
út af Skaganum. Þá kemur
alt í einu hörð vindhviða, og
kvika nokkur lika, svo skipið
kastast talaveit á hliðina, og stóri
steinninn veltur út i súftina, hlé-
borðift fór í kaf og sjórinn heltist
inn.
Þá var ég ekki mikið vanur
sjó, en eftir mínu litla viti gat, ég
ekki betur séð, en aft skip.ð væri
aft fara á hliðina og fylla. Ég gaf
þvi úr seglinu, fór þá skipið aft
rétta sig.
Ekki var ég fyr búinn aft slaka
á skautinu, en bölv-gusan kemur
út úr karlinum, — hann skamm-
aöi mig fyrir að gefa úr seglinu.
Auftvitaft vaift ég skíthræddur
og fór að hala í skautið.
Ég' tiuði því þá og tiúi þvi enn,
aft skipíð hefði farið á hvolf, hefði
ég ekki hleypt vindi úr seglinu.
Og nokkuð löngu seinna komst
ég aft því, að hann hafði tiúaft
því líka, þó aft hann skammaði mig.
Hann var víst reiftur vift sjálfan
sig fyrir þaft, aft vera ekkj nógu
fljótur aft sjá hvað að fór og
skipa mér að gera þaft, sem ég
geifti. — Þaft var svo handhægt
aft'láta, skömmina skella á mér,
strákhvolpinnm.
P«tta skefti alt fljótara en frá
er hægt að segja.
Á þaft var aldrei fiamar minst.
Við náðum heim fyrir kvöldið.
M. J.
Skolaskyldan.
Almenn skólaskyla er nú kom-
in á i ílestum löndum Norfturálf-
unnar, en misjafnt er þaft yfir hve
langt árabil hún nær. Hér á
landi kom hún til framkvæmda
1908, og var þá miðuð við ald-
urinn 10—14 ára. S.ðar varskóla-
héruðunum gefin heimild til aft
færa takmarkift niftur til sjö ára
aldurs. Hér í Vestm.eyjum var
roarkift fært niftur tíl 8 ára ald-
urs 1929 og var stór bót aft,
lengra þótti ekki fæit aft fara
vegna húsaskorts. Nokkur héruft
hafa faiið niftur í 7 ára aldur og
þótt gefast vel.
Heimakensla er að leggjast nið-
ar að mestu leyti, og kveður
mest aft því í bæjunum, þar sem
fólk lifir meat, á úlivinnu. Reynsl-
an hefir sýnt það hér, aft þöifin
var m'kil fyrir aukna skólaskyldu.
Svo virðist sem ekki verði hjá
þvf komist að lýmka enn betur,
því að á hveiju hausti sækir fjöldi
fólks um að koma 7 ára börnum
í skólann, en ástæftur leyfa þaft
ekki eins og stendur,
Milliþinganefnd, sem var sett til
aft endurskofta fræðslulögin, legg-
ur eindregiö til að færa skóla-
íkylduna til 7 ára aldurs um alt
land. Þaft sést að vísu ekki enn
hver verða afdrif þeirrar tillögu,
en hún bendir þó á hver stefnan
er.
Þörfin fyrir aukna skólaskyldu,
er víst hvergi meiri en hér í
Vestmannaeyjum, þar sem mesta
annríkift er einmitt á kenslutim-
anum.
Þess skal getift hér til fióftleiks,
aft þau börn. sem verða 8 ára
fyrir næsta nýjár eru skyld aft
ganga í barnaskóla bæjarins, og
er ekki heimilt aft kenna þeim
annarsstaftár nema meft sé/stöku
leyfi skólanefndar.
Kenslugjald er ekki greitt í
barnaskólanum fyrir skólaskyld
börn, og önnur börn verfta ekki
tekin að þessu sirini.
Það er mjög bagalegt fyrir al-
menning aft ekki skuli veta rek-
inn skóli fyrir flest öll 6 og 7
ára börn í bænum meftan ekki
eru gerðar ráftstafanir tiJ aft barna-
skólinn geti tekift þau. En búast
má við að það geti dregist í
nokkur ár.
Páll Bjarnason.
Fiskimatið.
Á fiskiþinginu, sem staftið hefir
í Reykjavík aft undanförnu, hefir
Magnús Sigurftsson bankastjóri far-
ift mjög hörðum orðum um fiski-
matift íslenska.
Hefir hann kynt sér það mál
áll-rækilega, t. d. ferðast suður til
Ítalíu, og séft þar 4000 pakka
sendingu af íslenskum fiski, sem
öll haffti verift með jarftslaga, sandi
og rusli.
Þá er Eyrarbakka og Stokks-
eyrar-flskurinn, sem er til skamm-
ar og skaða fyrir landið. Af 1600
pökkum, sem metnir höfðu verið
í nr. 1, reyndust við enduimat
i Reykjavík um 800 pk. nr. II og
III, og innan um hafði verift sól-
softinn fiskur og rifinn úrgangs-
fiskur. •
Um Vestmannaeyja-fisk segir
hann lítift annaft en aft Labrador-
fiskur héftan hafi reynst slæmur
áiift 1933, og haft aft minsta
kosti alla þá galla, sem Faxaflóa-
fiskur, sömu tegundar haffti, þ. e.
Brauðu“ og jarftslaga.
Undirvigt segir hann mjög áber-
andi á Aústurlandi og talsverða á
Norfturlandi, en ekki eins alvar-
lega. Telur hann undirvigtina
stafa af röngum efta gölluftum
voguro.
Vel getur þaft verið að sitthvaft
sé út. á íslenska fiskmatið aft setja,
en þaft er næsta ötrúlegt að mats-
mennirnir séu eins hroftvirkir í
starfiv sfnu, eins og bankastjórinn