Víðir - 17.09.1948, Page 2

2
V í Ð I R
ÆKTÆí Ty $
ÆSlGtT1
kemur út vikulega
Ritstjóri:
EINAR SIGURÐSSON
Auglýsingastjóri:
ÁGÚST MATTHÍASSON
Prentsmiðjan Eyrún h.f.
tán á lán oían
Nú hefúr verið skipuð nefnd
til þess að rannsaka afkomu síld-
veiðiflotans með það fyrir aug-
um að veita þeim, sem verst eru
staddir bjargráðalán.
Öllum þykir gott að fá lán,
þegar þeir eru í fjárþröng og
ekki sí/.t þegar þá vantar fé til að
greiða skipshöfn sinni umsamið
kaujt. Þetta er nú fjórða síldarver
tíðin í röð, sem illa gengur.
Alltaf hefur ríkissjóður hlaupið
undir baggann. Útgerðarmenn
verða því nú að veðsetja skip sín
og aðrar eignir j fjórða sinn fyr-
ir tapl á síldveiðum.
Hvað getur slíkt gengið lengi?
Á mörgum nýju skipanna hvíla
stofnlán, sem ekkert hefir veri'ð
greitt af. Fáir myndu nú vilja
taka skipin að sér með áhvílandi
stofnlánum, hvað þá hinum lán-
unum.
Er þetta ekki til þess eins fall-
ið að sljóvga ábyrgðartilfinningu
una? Tekur nokkur mark á slík-
um lánum? Eða hugsa menn sem
svo: „Ríkisjóður á jretta", með
þeim háskalegu afleiðingum,
sem slíkri Iiugsun fylgir. Svijrtir
þetta ekki menn löngun til að
vil ja vel og gera vel?
Er ekki nær að halda ekki út-
gerðinni í þeirri bóndabeygju,
sem nú er gert, svo að luin geti
sjálf staðið straum af rekstri sín-
um og tekið á sig halla af einum
veiðiskap með ágóða af Ö'ðrum?
Flest af þeim skipum, sem á
síldveiðar lara, geta á öðrum
tím'a árs siglt ineð eigin afla til
Bretlands með góðum árangri,
ef jiau fengju að kaupa vörur fyr-
ir fiskandvirðið og flytja jiað
lieim. Þá þyrfti ekki að vera með
bollaleggingar um hvernig koma
ætti bátaflotanum á togveiðar í
haust eða vetur. Þá þyrfti heklur
enga meðgjöf úr ríkissjóði.
Er Jretta mjög óeðlilegt? í vet-
ur leið var gefið fordæmi með
hrognin. Vertíðina áður var
Jreim fleygt. Svo fengu útflytjend
Happdrættislánið
Framhald af 1. síðu.
þótt óumflýjanlegt að setja á-
kvæði um jrað, að bréfin fáist
ekki endurnýjuð, ef þau glatast.
Hefir þeirri reglu einnig verið
fylgt erlendis.
Ahœttan er engin.
Happdrætti ríkissjóðs eV áð
því leyti öllum öðrum happdrætt
um hagstæðara, að áhætta Jiátt-
takenda er engin. Eftir 15 ár fá
menn skuldabréfin að íullu end-
urgreidd. Verður Jiví í mesta lagi
um vaxtatajD að ræða, en hinsveg
ar allverulegar líkur til þess að
hljóta vinning einhverntíma á
þessum 15 árum, og það ef til
vill mikla fárujrjjhæð, Jregar þess
er gætt, að vinningarnir eru sam-
tals 13.830, og kemur jrví vinn-
ingur á næstum tíunda hvert
númer.
Hvert 100 hróna skuldabrcf
veil.ir eiganda sínum 30 sinnum
rétt til að keppa um hina stóru
vinninga, sem í boði eru i happ-
drœtti þessu, en að pví búnu fást
100 krónurnar að fullu endur-
greiddar.
Með hliðsjón af þessu er jrað
tvímælalaust skynsamlegt að ráð-
stafa sparifé sínu til kaupa á
hajnpdrættisskuldabyéfum ríkis-
sjóðs. Ekki hefir verið talin á-
stæða til að takmarka kauj) hvers
einstaks á þessum brél'um, en
upphæð hvers bréfs hefur verið
miðuð við 100 krónur með það
lyrir augum, að sem allra flestir
gætu átt þess kost áð kaupa bréf-
in. Má gera ráð fyrir Jjví, að
margir kaupi bréf þessi handa
börnum sínum eða noti Jrau til
gjafa á einn eða annan hátt.
Reynslan af happdrættum hér
á landi, hefir leitt í Ijós mjög al-
menna Jrátttöku almennings, jafn
vel þótt vinningsvon sé oft ekki
mikil. Þar sem hér er bæði mikil
ur leyfi 1 i 1 að flytja inn vörur fyr-
ir andvirði þeirra, ef þeir vildu
hirða þau, og nú voru öll hrogn
hirt og fyrir þau fæst Jró nokkuð
af vörum.
Nú eru kaupsýslumenn úr
Reykjavík hér með bollalegging-
ar um, hvernig þeir eigi að fá
hrognin í vetur og bjóða hækkað
verð og jreninga fyrirlram. Út-
gerðarmenn eru þessu óvanir.
Er ekki betra, að bátarnir rói,
þó að jicir fái að kaujia vörur fyr-
ir gjaldeyrinn, heldur en þeir
liggi mánuðum saman við
bryggju og fiskurinn fái að synda
í fyiði fyrir þeim í sjónum, vegna
þess að útgerð ineð núverandi
fyrirkomulagi bætti aðeins við
hinar botnlausu skuldir.
vinningsvon og auk þess engin á-
hætta, ætti happdrætti þetta að
mega vænta góðra undirtekta.
Stuðlar að sparifjársöfnun.
En J)að er einnig önnur hli'ð
á þessu máli, sem ekki er lítils
virði fyrir hvern einstakan, er
ver fé sínu til kaupa á happdrætt
isbréfum ríkissjóðs.
Það er vitanlegt, að kaupgeta
þjóðarinnar er nú miklu meiri
en svarar jrví magni neyzluvara
og annarra gæða, sem hægt er að
afla til landsins fyrir þann gjald-
eyri, sem jrjóðin hefur til ráð-
stölunar. Þetta hefir í för méð
sér mikla hættu á aukinni verð-
bólgú ogsvörtum markaði. Þegar
þannig er ástatt er mikil þörf á
að stuðla að auknum sparnaði og
söfnun sjiarifjár hjá almenningi,
svo að fólk geti jrannig eignazt
sparisjóð, er síðar kynni að koma
í góðar þarfir.
F.kki hvað sízt með þennan
sjiarnað fyrir augum, hafa bæði
Danir, Svíar, Rússar og fleiri
þjóðir boðið út almenn innan-
ríkislán. Hafa happdrættislán,
eins og það, sem nú er efnt til
hér, náð sérstökum vinsældum.
Danir buðu í sumar út 100
millj. króna lán, og seldust öll
bréfin á mjög skömmum tíma.
Rússar buðu út 20 miljarða
rúblna lán, og hafði fólk eftir 4
daga skrifað sig fyrir yfir 22
miljörðum rúblna. Naumast
mun vafi á jrví, að kaupgeta al-
mennings sé hér meiri en í flest-
um öðrum löndum. Ættu Jrví
• bréf í 15 mill. króna happdrætt-
isláni fijótt að seljast uj)j). Með
því að kaupa bréfin eignast
menn öruggan smásjóð, sem vel
getur gefið góðan arð.
Sala bréfanna.
Gerðar hafa verið ráðstafanir
til þess að sem flestir landsmenn
geti átt kost á að kaupa ha|)j)-
drættisskuldabréfin. I Jaessu
skyni hafa allir bankar og útibú
þeirra, sjiarisjóðir, jrósthús, skrif-
stofur málflutningsmanna, inn- j
lánsdeildir kaupfélaga, og í sveit
um allir hrejapstjórar tekið að
sér áð annast sölu bréfanna.
Fyrsti dráttur 13. október.
Fyrsti dráttur í happdrættinu
verður 15. okt. n.k. Einmitt með
hliðsjón al Jressu, ætti fólk ekki
að draga að kaupa bréf, svo að
það geti frá ujajahafi verið með í
hajijidrættinu. Hér er mikið að
vinna, en engu að tapa. Auk
gróðavonarinnar, sem fylgir bréf-
unum, stuðla þau einnig að skyn
samlegum sparnaði ogskapa tæki
færi til að rýrna til á lánamark-
aðinum. Þess er jiví mjög að
vænta, að þjó’ðin bregðist vcl við
lánsútboði jiessu.
Takmarkið er það, að öil bréf-
in verði seld fyrir 13. okt.
Sitt af hverju
Alltaf sjálfum sér líkir.
í Verkamanninum á Akureyri
skrifa kommúnistar:
„En hér heima endurskrifar
hins vegar Jóhann Frímann
skólast jóri greinar Göbbels sáluga
á skeinisblöðum í kamri sínum
°ða Gagnfræðaskóla Akureyrar
eftir Jrví sem manni skilst af síð
ustu skrifum hans."
Losungin og skeylingarleysið.
Sem dæmi ujap á vinnubrögð
meirihlutans, sem á nú að hrita
að bera áb'. rgð á reksti i Ijæjar-
félagsins og þeirri losung og
skeytingarleysi, sem ríkii < ajóni
bæjarmálanna, er að :n i ik-
unni var haldinn auki.fundiu í
þæjarstjórninni. Þar mctti
inn af þremur forsetur: ba:j; r-
stjórnarinnar, enginn af >. ða i U. ] 1-
trúum kommúnista og einn .mka
fulltrúi af þremur fulltrúum, er
kommúnistar eiga í bæjastjórn.
Eftir fundargerðarbóknm bæjar
stjórnarinnar var svo beðiV i
meira en hálftíma. eða þangað
til einum starfsm.n.ninumþókn-
aðist að koma úr Uinu ilukk-
an rúmlega hálf JEimm. Svma cr
allt. En hróp þeirra til birgar-
anna eru: Meira starísíólk.meí> i
peninga.
Stödd ■ bænum.
Frú Sigr. Sæmundsson, fiá Sel-
kirk Canada, er nú stödd hér í
Vestmannaeyjum, en fór til Amí-
rtku 1910 og er j)ví búin að vei.
búsett þar í 38 ár.
Sigríður dvelur hér á heimiíi
lrænda síns, Karls Kristmanns.
Herkrgi
til ieigu
gegn húshjálp eftir samkomulagi
Sigurbjörg Magnúsdóttir
Hangikjöt-
Létfsalfað kjöt,
Diðkakjöt,
Hvítkól,
Blómkól, /
Gulrætur
Gulrófur
KJÖT&FISKUR
Sími 6
1