Víðir - 08.11.1952, Blaðsíða 4

Þeir, sem vilja fylgjast
vel með, lesa V í Ð I.
J
Ztíðir
V í Ð I R flytur efni, sem
ekki er annars staðar.
Nokkur orð til afvinnumálanefndar
Togararnir
Togararnir eru flestir enn
á saltfiskveiðum, aðeins 8
skip eru eftir við Grænland,
* en allmörg eru á siglingu til
og frá Esbjerg. Nokkur skip
veiða svo í salt á heimamið-
um. S skip stunda veiðar fyr-
ir frystihúsin.
Onnur 8 skip stunda veiðar
fyrir Þýzkalandsmarkað, og
hefur fisklöndunarsarnning-
urinn verið framlengdur um
1 mánuð, frá 15. nóv. til 15.
des., þó með því skilyrði, að
ekki landi meira en 11 skip
á þessum tíma.
Markaðurinn heftir venið
heldur góður í Þýzkalandi
þessa viku, þó hefur hann
heldur fallið síðustu daga, en
búizt er við, að hann rétti við
aftur eftir helgina. Hörð veð-
ur hafa verið á miðunum, og
hafa því skipin verið með
heldur lítinn af!a.
Reykjavík.
Kári Sölmundarson, sem er
með þorskanet, fékk einn dag-
inn í vikunni 850 kg. af fiski,
og þykir það tregf. Hinir 3
bátarnir, sem voru á netum,
eru allir hættir.
2 bátar róa með línu, og hef-
ur afli verið um 2% lest í
róðri, og er mestur hlutinn af
aflanum ýsa. Það hefur yfir-
leitt, ekki verið reynt að róa
með línu svona snemrna, en
j)etta er óvenjulega mikil ýsa
á línu. Trillurnar hafa ekki
j'óið, enda hefur ekki verið
þannig veðrátta.
V estmannaeyjar.
Lítið sem ekkert hefur gef-
ið á sjó þessa viku, framan af
henni var hífandi norðanátt.
Trillurnar hafa ]jó verið að
skjótast út, en engan afla
fengið, um 300 kg. Aldrei hef-
ur verið almennilegt næði.
Togarinn Bjarnarey kom
inn á þriðjudaginn með 50 lest-
ir af karfa. Var hún með bil-
aða skrúfu og verður að fara
í slipp í Reykjavík. Elliðaey
kom inn á miðvikudaginn
með um 240 lestir af karfa.
Fer allur J:>essi fiskur í frysti-
húsin og veitir mikla og vel-
þegna atvinnu nú í skamm-
deginu, þegar enga vinnu er
að hafa nema helzt eitthvað
byggingar og skipaafgreiðslu,
sem fáir komast að.
Grindavík.
I íyrri viku var sagt frá, að
v.b. Skírnir hefði di-egið út þá
í vikulokin með línu. Fékk
hann 2 lestir af fiski, aðallega
ýsu og löngu. Hefur hann að-
eins farið þennan eina róður.
Allir bátar eru nú hættii'
með reknet.
Nýbúið er að selja vélbát-
inn Tý, 35 lestir, tiltölulega
nýr bátur, smíðaður á Akur-
eyri á nýsköpunartímabilinu,
einn af þremur bátum, sem
útgerðarfélag í Grindavík
átti. Er mikil eftirsjón að
jafngóðum bát úr verstöðinni.
Hinir nýju eigendur bátsins
eru Hraðfrystihúsið í Ólafs-
vík og ef til vill einhverjir
með því. Kaupverð bátsins er
talið um þJ milj. króna.
Sandgerði.
I fyrri vikulokin var farið
á sjó, en síðan ekkert fram
eftir vikunni. Var þá engin
síldveiði, einn bátur fékk 3
tunnur, og' var Jmð mest. Enn
eru 5 bátar með netin um
borð og ætla að reyna eitt-
hvrað, ef tíðin batnar og minna
verður um háhvrninginn.
Keflavík.
Engin síld. T þessari viku
var ekkert farið út fvrr en i
fyrradag, en þá fengu bátar
enga veiði, en illa rifin net
sín. Er viðbúið, að allir hætti
nú, a. m. k. jjeir, sem urðu
íyrir vestri útreið á netunum.
3 vélbátar róa í Garðsjóinn
með línu og afla sæmilega,
eina til hálfa að'ra lest í róðri.
Stundum róa þeir tvisvar
sama daginn, þegar veður
leyl'ir. Aflinn er aðallega ýsa
og nokkuð af smálúðu. Þeir
róa 2 og 1—2 eru í landi og
beita. Ennfremur er róið á
tveimur trillum.
Hafnarfjörður.
Reknetabátarnir fóru út í
vikunni og fengu ekkert, einn
bátur fékk þó 23 tunnur. Net
rifnuðu mikið.
3 bátar eru á þorskanetum
og hafa stundum fengið góða
róðra, þannig fékk Vonin einn
daginn í vikunni 3400 kg.,
Fagriklettur 900 kg. og Jóhs.
Einarsson 2300 kg.
Surprise kom inn í fyrra-
dag með á þriðja hundrað lest-
ir af karfa fyrir frystihúsin.
Akranes.
Togarinn Bjarni Olafsson
kom inn á fimmtudaginn með
282 lestir af karfa eftir 10
daga útivist. Var sífelld ótíð.
Það gengur illa á síldveið'-
unum, fæst ekki bein. Það fór
einn bátur út á miðvikudag-
inn og fékk 2 tunnur og 12—
14 net eyðilögð af háhyrningi.
Netin eru enn um borð í 5
bátum, og ætla j)eir að reyna
2—3 sinnum, ef gott veður
gerir.
2 bátar róa með línu, en
ógæftir hafa hamlað sjósókn.
Eina vinnan, sem er í bæn-
um, er við flutning á grjóti í
hafnargarðinn og vinnan í
frystihúsunum, þegar togar-
arnir koma inn.
IsafjörSur.
Síðan á laugardag í fyrri
viku hefur verið róið almennt
upp á hvern dag nema á
sunnudaginn, þá reri aðeins
einn bátur. Afli hefur verið
j)etta 2—4 lestir í róðri, fékk
Pólstjarnan þó í einum róðr-
inum 5 lestir. Hjá trillunum
hefur aflinn verið þetta bezt-
ur 500—600 kg.
Togarinn Sólborg er að
veiðuin við Grænland, og Is-
borg er á Halamið'um, og
veiða báðir í salt.
Rækjuveiði er mikil, og
stunda hana 3 bátar, sem hafa
fiskað allt upp í 1500 kg. í
róði'i. Við skelflettinguna
koma um 300—400 kg. af
fiski, og er kg. af fiskinum selt
á 12 krónur. Það mun láta
nærri, að hásetahluturinn úr
slíkum róðrum sé 1000—1200
krónur. Vegna þess hve mik-
ið berst að, hefur ekki hafzt
við að skelfletta og bátarnir
því orðið að sleppa róðrum.
Vcrið er nú að athuga, hvort
ekki er hægt að selja rækjuna
óskelfletta.
Nýja höfnin, um 90 m, er
nú fullgerð, þótt eitthvað sé
eftir að fylla upp, og hefur
luin verið tekin í notkun.
Undirbúningur
undir vertíðina.
Menn gera sér góðar vonir
um aukinn afla vegna friðun-
arinnar, og má búast við, að
útgerð verði í vetur með
mesta móti. Mikill áhugi er
hjá mönnum á bátakaupum,
og hafa nokkrir bátar verið'
keyptir frá Danmörkú og
töluverð eigendaskipti orðið
á bátum innanlands. Góðir
bátar eru dýrir, hvort sem
þeir eru keyptir erlendis frá
eða innanlands, sem svarar
um 15.000 krónur brúttó lest-
in, 60 lesta bátur því um 900.-
000 krónur. Þá er miðað við
nýlegan bát með góðri vél og
að öðru leyti góðum útbún-
aði.
I haust ber allmikið' á, að
menn óski eftir að leigja báta
sína. Stafar þetta mikið af
því, hve illa menn eru stæðir
eftir sumarið, eiga óhægt með
útgerðarlán, en bankarnir
myndu kannske láta það af-
skiptalapst, ef þeir gætu
bjargað sér sjálfir og ganga
ekki að. Þegar um leigu á bát-
um er að ræða, eru það að-
eins bátar, sem hafa góð skil-
yrð'i, og getur þá leigan verið
há, frá 15—25 þúsund krón-
ur á mánuði yfir vertíðina, en
mun lægri, ef um ársleigu er
að ræða.
Eins og áður hefur verið
minnzt á hér í blaðinu, hyggja
nú margir gott til þorskaneta-
veiða. Gáfu þau góða raun í
fyrra, eíi þá var líka einmuna
tíð. I vondri tíð getur fiskur
úr netum verið' óhæfur næst-
Nefnd jjessi er á ferðinni í
„Morgunblaðinu“ hinn 1. nóv-
ember og er að biðja ríkis-
stjórnina um „frestun afborg-
ana og vaxta af lánum vél-
bátaútvegsins hjá Skulda-
skilasjóði, Fiskveiðasjóði og
StofnIánadeild“.
Allt er þetta gott og bless-
að, — mér hefur borizt til
eyrna, að nefnd þessi hafi ver-
ið víðs vegar út um land til
jiess að athuga atvinnuskil-
vrði í verstöðvum landsins,
sérstaklega norðan og vestan
lands. Eg hef fram að færa
tillögur til nefndarinnar í at-
vinnumálum og skal skýra frá
þeim hér í fáum orðum.
Fvrir þrem árum skrifaði
ég grein i Morgunblaðið, sem
hét „Ferð um Suðurnes".
Þetta var fjögurra dálka
grein, nafnlaus, og kom fram
sem ritstjórnargrein í bhið-
inu. Eg taldi mig vera kunn-
ugii flestum öðrum á Suður-
nesjum, J)ví ég hef haft þar
starfrækslu meiri og minni í
35 ár í flestum verstöðvum
þar syðra og fvlgzt sæmilega
með uppbvggingu Suðurnesja
þessi ár.
Grein J)cssi fjallaði um, hve
vel væri búið að gera þar
syðra og hvað vangert væri.
Eg skýrði frá hafnarmálum,
byggingu frystihúsa og ann-
arra mannvirkja. Greiri þessi
benti á, hvaða gullkista
sjórinn í kring um Reykja-
nes væri, jafnt að sunnan
sem norðan — þar væri
til dæmis síldveiði mest allt
árið, stórar torfur af hval og
mikil ganga af feitum og stór-
um ufsa á haustin, sem menn
væru ekki enn farnir að læra
að notfæra sér. Þorskur og
annar nytjafiskur væri þar í
um til hvers sem er nema i
fiskimjöl. Þetta munu menn
eiga eftir að reka sig á, ef þeir
fara að stunda mikið neta-
veiðar. Sú var tíð, að hér voru
margir bátar með net í Flóan-
um, en það lagðist alveg nið-
ur, þar sem veiðar með línu
þóttu gefa betri raun, bæði
hvað aflamagn snerti og gæði
fisksins. Það er voði fyrir
frystihúsin og frosna fiskinn,
ef farið verður almennt að
gera út á net og hætt við lín-
una. Má vel svo fara, að sú
verði raunin á aftur, áður en
langt um líður. En eitt er at-
hyglisvert við netaveiðar, og
það er, að skipverjar töldu
sig fá miklu betri hlut á net-
um, og á Jiað ekki lítinn þátt
í þeirri netaöldu, sem nú
gengur yfir. Það er líka hægt
að hagnýta gangtregari báta
á net án þess að það komi að
sök.
ríkari mæli en annars staðar
við strendur landsins og þá
dagana væru 80—100 bátar
víðs vegar að af landinu, er
stunduðu reknetaveiðar þar.
Afkoma fólks og útgerðar-
manna myndi vera betri þar
en víðast hvar annars staðar..
— Það, sem tilfinnanlegast
vantar á Suðurnesjum, eru
verbúðir fyrir aðkomubáta. I
Keflavík og Grindavík eru
orðin góð löndunarskilvrði,.
eftir Jiiú sem ástæður leyfa,,
en í Sandgerði vantar leng-
ingu á bátabryggjunni og-
dýpkun við hana, ef hægt
væri.
í dag er viðhorfið Jjetta, að
fjölda vélbáta utan af landi,
líkast til um Jirjátíu bátíi,
vantar viðlegu, og er mikið
sótzt eftir þeim, sérstaklega
í Keflavík og Grindavík, því
þar eru bryggjuskilyrði orðin
sæmilega góð, og munu menn
nokkurn veginn trvggir með
báta sína innan hafnargarð-
anna. Þessar verbúðir þurfa
að vera góðar, og það þurfa
að vera góð afgreiðslupláss
fyrir fiskinn, beitingarskúrar,
veiðarfærageymslur og góðar
mannaíbúðir.
Þegar tekið er tillit til þess,
að' það er mikill fjökli góðra
hraðfrystihúsa og fiskþurrk-
unarhúsa á Suðurnesjum, sem i
geta tekið á móti miklu meiri
afla en þar er nú á vertíð, má
ekki glevma því, að fiskherzla
og hjallastæði eru þar hin á-
kjósanlegustu.
Þegar á allt þetta er litið,
er sorglegt að vita til þess, að
það eru aðeins smámunir sem
á vantar, til J)ess að þama
geti 300—400 sjómenn og'
200—300 a ðkomu verka men n
fengið' atvinnu mikinn hluta
ársins, — og að það' skuli að-
eins standa á því, að það vant-
ar verbúðir.
Verbúðirnar kosta lítið á
inóti frystihúsunum og hafn-
armannvirkjunum, sem þarna
er búið að gera síðastliðin 20
ár, en verbúðirnar cru nauð-
synlegar við Jiessi mannvirki.
Það dylst engum, sem til
þekkir, að það á að hjálpa að-
komuútgerðinni utan af landi,
og til þess eru verbúðirnar
nauðsynlegar.
Nýlega skrifaði ég Olafi
Thors bréf um þetta verbúða-
mál og skýrði honum frá, að
hvorki ég né aðrir, sem hefðu
hug á að byggja verbúðir á
Suðurnesjum, gæti fengið lán
til J)ess í bankastofnununum
hér.
Það eru tilmæli mín, að
þetta mál verði athugað ræki-
lega og reynt að leysa Jnið í
samráði við Ólaf Thors.
Ó.slcar HalldórssoJi.