Dagblað - 27.10.1925, Blaðsíða 1
Priðjudag
27. október
1925.
I. árgangur.
223.
íölublað.
ORÐIN eru til alls fyrst en
þau eru ekki einhlít til mik-
illa verka. — Athöfn verður
að fylgja þeim eftir, ef nokkus
árangurs á að mega vænta af
framburði þeirra.
Orðamælgi en litlar fram-
kvæmdir eru andstæður, sem
oft eru samfara háttsemi íslend-
i»ga og er það einn af þeim
þjóðargöllum, sem of mikið ber á.
Ef athafnir hefðu altaf verið
-eftir umtali, mundi ýmsum fram-
kvæmdum vera lengra á veg
komið en raun er um, og mörg
nytsemdarhugsunin komin í verk,
sem ennþá er aðeins hugsjón.
Rað hefir verið rætt aftur á bak
og áfram um ýms nytsemdar-
mál, sem okkur gæti orðið til
mikils velfarnaðar ef þau kæm-
ust í framkvæmd, en oftast að-
eins verið orð og umtal og ekk-
«rt meira. — í flestri félagsstarf-
semi ber mest á umtalinu um
hvað gera ætti, en framkvæmd-
irnar verða sjaldnast þar eftir,
og því er svo lítill árangurinn
af mörgum félagsskap. Orðin ein
eru aðalávöxtur samstarfsins.
Hvergi kemur þetta e. t. v.
greinilegar í ljós en á Alþingi
sjálfu. Eru mörg dæmi til, að
menn þvæla þar dögum saman
um lítilsverð mál, sem oft er
íyrirsjáanlegt að geti ekki náð
framgangi, en samt sem áður
lítur oft út fyrir að sá þykist
mestnr, sem segir flest orðin.
En hvað mun þá annarstaðar
lir þvi svona er á hinu háa Al-
þingi? þeirri spurningu fæst al-
staðar svarað en nokkuð á ann-
an veg en flestir munu óska.
Athafnirnar svara illa til umtals-
ins, og m. a. þess vegna gengur
hér svo margt á tréfótum.
Því er samt sizt neitandi að
•orð og umræður eru nauðsyn-
leg atriði á leið til framkvæmdar
og því betri sem þau eru færri
og ákveðnari. Er svo um sum
þau mál, sem með réttu geta
talist þjóðmál að altof lítið er
um þau rætt og yfirleitt minni
gaumur gefinn en skyldi. Orða-
mælgin um smánfálin, en at-
hafnaleysið um hin sem miklu
geta valdið, er eilt af þjóðarein-
kennum vorum.
Þetta þyrfti að taka þeim
breytingum sem stefndu til betri
vegar. Fyrst og fremst þyrfti að
gefa þeim málum meiri gaum,
sem vænleg eru til góðs árang-
urs og gera ákveðnari tilraunir
til að hrinda þeim áleiðis til
æskilegra framkvæmda. Enjafn-
framt ætti að skaðlausu að mega
draga úr mælginni og dægur-
þrasinu um smámálin. Pá fyrst
er stefnt í rétta átt um orð og
athafnir.
Utan úr heimi.
K.höfn, FB. 27. okt. ’25.
fjóðverjar og friðarmálin.
Símað er frá Berlin, að Strese-
mann hafi sagt við fréttaritara
frá Kaupmannah.blaðinu Poli-
tiken, að enginn flokkur Þýzka-
lands verði þess megnugur að
koma í veg fyrir að stórkost-
Iegur árangur verði af Locarno-
fundinum. Jafnvel þótt afleiðing-
in yrði breyting innan stjórnar-
innar, upplausn þings og nýjar
kosningar, mundi enginn flokk-
ur hafa áhrif til þess að spilla
fyrir svo um muni í málinu, þar
sem Þýzkaland nú fyrst far-
ið að draga andann aftur.
Pýzka ráðuneytið ósammála.
Samkvæmt hraðskeyti frá Ber-
lín hafi þrír þýzkir ráðherrar úr
flokki þýzkra þjóðernissinna beð-
ið Luther um lausn frá embætti.
Caillaux fer frá vöidum.
Sfmað er frá París, að Caillaux
fari líklega frá völdum í dag.
Hann neitar kröfu fiokksbræðra
sinna um að leggja á »Kapital-
skatt*. —
Leikir ogleikhús.
Frh.
Þýzkaland hefir sjaldan setii
hjá þegar um listir og vísindi
var að ræða og haldið að sér
höndum. Þær höfðu ekki leng«
verið vakandi nágrannaþjóðirn-
ar, þegar Pjóðverjar byrjuðu að
semja leikrit. Hans Sachs einn
af skáldmeisturum (Meister
Sáugers) Þjóðverja, sem var
uppi frá 1492—1576 samdi 200
leikrit, og gaf út þrjá flokka af
þeim í lifandi lífi, en tveir flokk-
ar af leikritum hans komu út
eflir hann látinn. Hann orti
kvæði og skrifaði sögur í bundnu
og óbundnu máli. Sachs er að-
al faðir hinnar þýzku leik-
ritagerðar, og hefir oft og tíð-
um verið uppsprettan til efn-
isins í mörgum síðari leikritum.
Oehlenschláger þýðir Darnhard-
stein eftir hann og kallaði það
»Hans Sachs«. Það var leikið á
kgl. leikhúsinu 1830, og Erik Bögh
þýddi (og mun hafa lagað eitt-
hvað), Concreti eftir Sachs sem
var leikin á Casíno í Khöfn 1869.
Hans Sachs gaf Þjóðverjum
fjölda leikrita að fást við, og
ritin hans voru lengi leikin.
Fleiri menn fetuðu í hans fót-
spor, og leikfélögin þutu upp
hvert á fætur öðru í Þýzkalandi.
Eftir að Lessing kom til sög-
unnar, er óhætt að fullyrða, að
aðrar þjóðir áttu tæpast höf-
unda honum samtímis, sem
stæðu honum á sporði. Lessings
leikrit, eins og Etnilia Galeotti,
eru leikin enn í dag, bæði inn-
an og utan Þýzkalands. 1740
léku Þjóðverjar f Höfn, sem var
hálfþýzkur bær, og Holberg
hæðist að leikritunum þeirra frá
þeim tíma í fyndnasta og skarp-
asta gleðileiknum sem hann
hefir skrifað: TJlysses frá íþöku.
Snemma byrjuðu Þjóðverjar að
leika Shakespeare í þýðingum,
og hafði ákaflega mikil áhrif
á þýzkan leik og leikritagerð
þá þegar, og hefir það enn í