Dagblað - 13.12.1925, Qupperneq 1

DEGNSKYLDA um ýmisleg
störf til alþjóðarstarfa er
alstaðar lögboðin, þótt her-
skylda sé ekki ákveðin.
Er það svo hér sem annars-
staðar, þótt sumir virðist vera
hálf hræddir við orðið wÞegn-
skylduvinna«, sem er aðeins
hin lögboðna þegnskylda í sér-
stakri mynd.
Þetta mun meðal annars hafa
vakað fyrir hinum áhugasama
einherja Hermanni heit. Jónas-
syni, þegar hann barðist á þingi
fyrir frumvarpi sinu um þegn-
skylduna, og þótt hún væri þá
kveðinn í kútinn af makráðum
háðfuglum og skilningssljóvum
skjákrummum, þá lifir sú fagra
húgsjón, enn hjá mörgum ung-
um mönnum.
Ungmennafélögin islenzku, sem
um þær mundir höfðu á að
skipa ungum mönnum, fulluin
af eldmóði æskunnar og löngun
til iþrótta og verklegra fram-
kvæmda, stóðu að baki hugsjón
þessari, ræddu málið, skipuðu
nefndir og sömdu frv., er öll
nnigu í sömu átt. Af þessu má
ráða, að áminstur alþingismað-
ur stóð ekki einn uppi með
hugsjón sína og viðleitni til þess
að koma henni í framkvæmd.
Honum var það vitanlegt, að
»ef æskan vill rétta þér örfandi
hönd, þá ertu á framtíðarvegi«.
Sá framtíðarvegur, sem æsk-
®u vildi eitt sinn ryðja á þenna
hátt, sem hér var drepið á, er
enn ólagður að mestu hér á
landi voru. íþróttir hafa að vísu
færst í aukana síðustu 15 árin,
en landvarnarhugsjónin bíður
^ugra manna og ötulla, sem
§eta fært hana í þann búning,
seQi þjóðinni er fyrir beztu.
Væri það ef til vill eðlilegasía
iausnin í byrjun, að stofna ung-
mennaskóla á nokkrum stöðum
i blómlegustu sveitum landsins,
þar sem agi og reglusemi héld-
lst í hendur við bóklegt og verk-
‘e8t nám og íþróttaiðkanir, og
koma því sniði á alþýðu-
skóla vora, sein öðrum þjóðum
hefir reynst happadrýgst: að
sameina verklegt og bóklegt nám
þannig, ið það geti orðið nem-
endum að sem mestu gagni í
lífinu. — Skólaskylda er lögleidd
hér á landi, og börn eru skyld
að sækja skóla frá aldrinum
10—14 ára. Þetta nám reynist
hvergi nærri fullnægjandi. t*ess
vegna verður krafan um ung-
mennaskóla til sveita háværari
með ári hverju. Mundi það ekki
verða farsælast, að samrýma þess-
ar tvær stefnur í skólum þess-
um: þegnskyldustefnuna og lýð-
skólastefnuna?
t*arna er veglegt verkefni búið
ungum hugsandi mönnum, upp-
eldisfræðingum, skólamönnum
og fulltrúum þjóðarinnar úr öll-
um flokkum, ef þeir eru nokkr-
ir eftir, sem nenna að berjast
fyrir djörfum hugsjónum sem
miða til alþjóðarheilla.
HYað yeidur veiklun
kynslóðarinnar?
Hollasta fæðan.
Enskur læknir, heimskunnur,
sir W. Arbuthnot Lane hefi ný-
lega í enska ritinu »Fortnighty
Review« sagt hinum mentaða
heimi hlifðarlaust til syndanna,
vegna þess óholla matarræðis,
sem árlega veldur veikindum og
dauða fjölda manua.
Læknirinn byrjar á Bretlandi
og fullyrðir að þjóðinni sé meiri
byrði að allskonar sjúkdómum,
sem komast megi hjá með auð-
veldu móti, en að öllum hern-
aðarskuldunuin samanlögðum.
— Heilsa okkar ber þyngstu á-
lögin, og telja má víst, að tjón
vinnulauna, vegna sjúkdóma
nemi árlega hálfri milj. st.punda
og að glatað vinnuþrek, af sömu
ástæðum, nemi álíka npphæð.
Ég er þess fullviss, segir hann
að hægt er að forðast */io allra
þeirra sjúkdóma er sækir mann-
kynið heim.
Sir Arbuthnot Lane heldur þvi
frani, að orsök hinna sívaxandi
sjúkdóma sé einkum hugsunar-
laust val næriugarefna. íhald-
samasta þjóð heimsins — Bret-
ar — hafa öldum saman étið
brauð úr hreinsuðu og vand-
lega sigtuðu hveiti, en fleygt því
kjarnmesta og talið það óhæft
til manneldis. — Rvi er óspart
á lofti haldið, að vér lifnm á
öld hreystinnar, og þó liafa
sjúkdómar og allskonar þján-
ingar aldrei farið jafngeyst yfir.
Krabbamein og taugasjúkdómar
eru orðnir óviðráðanlegri en
tæringin, sem tekist hefir að
draga úr, en krabbi, meltingar-
sjúkdómar og geðveiki fer í vöxt.
Geðveikin magnast ógurlega,
segir sir W. A. Lane, og er það
ekki að kenna ofreynzlu né
eyrðarleysi nútfmans, eins og
haldið er fram. Taugaveiklað-
asta fólkið er ekki hið sístarf-
andi »City«-fólk, sem leikur sér
með heilsu sína og peninga dag-
lega, heldur saumastúlkur og aðr-
ir, sem lifa kyrlátu lífi á hveiti-
brauðsáti, smjörlíki, berjamauki
og sterku »dýsætu« tei (eða kaffit)
Grein þessa fræga læknis er
löng lofræða um rúgbrauðið,
sem ekki hefir tekist að fá Breta
til að borða, þrátt fyrir margar
þráiátar tilraunir. Rúgbrauð er
eðlilegasta og hollasta fæðuteg-
undin og auðug að »vitamín-
um«. Það heldur meltingunni í
reglu og styrkir taugarnar. —
Miljónir manna sem í fávizku
forðast þessa fæðu, halda sér
við á skrumauglýstuni skottu-
meðulum og glata þannig heilsu
sinni löngu fyrir tímann.
Burt með kökur og sætabrauð.
Burt með alt niðursoðið mauk.
Takið fegins hendi við gjöfum
náttúrunnar — étið rúgbrauð.