Skutull - 29.05.1928, Side 2

3
SKUTWLL
Nokkrar sraa'greinar.
Eftir William J. Robcrtson.
Fangelsi.
Sá sem lesið hefir fangelsis-
endurminningar þeirra Donalds
Lowrie og Alexanders Berkman,
eða skýrsln Westchester-nefndar-
innar um ástandið í Sing Sing
fangelsinu, kemst ekki hjá þvi að
álykta, að best væri að allir fangar
í landinu væru látnir lausir og
fangelsin jöfnuð við jörðu. Eg veit
að ístöðulitlar sálir fyllast skelf-
ingu, er þær heyra slíka uppá-
stungu. Eg sé menn skjálfa á
beinunum af ótta við það, að þjófn-
aður, rán, morð og hverskonar
glæpir gegn lífi og eignum mundu
aukast ákaflega, ef þetta ráð væri
upp tekið. Eg hygg, að engin
ástæða só til að ætlast, að slikt
þurfi að ske. Alt mundi ganga
prýðilega, ef það væri fyrsta skylda
ríkisins að sjá öllum fyrir vinnu,
er vilja vinna.
Heimurinn eins góöur og
hugsanlegt er.
Getur vísindamaður verið asni?
Já. Mestu söngskáld heimsins,
mestu söngvarar, mestu málarar
Og mestu myndhöggvarar geta
verið hinir mestu bjánar í hug-
myndum sinum um mannkynið.
„L>að undrar mig ekkiu, muntu
segja. „Listamenn eru ekki taldir
rista djúpt. En mikiir visinda-
menn hljóta að vera miklir djúp-
hyggjumenn.“ Já á vissum svið-
um, en ekki eudilega á öllum.
Menn geta verið hinir mestu spek-
ingar í vissar áttir, en heimsk-
ingjar í aðrar áttir. „Eg býst við,
að þú hafir ákveðna menn í huga“,
muntu spyrja. Já, eg fullyrti þetta
ekki alment út í bláinn. I dag
hnfi eg þá John Burroughs og
Thomas Edison í huga.
John Burroughs hefir nýlega
gefið út bók um alheiminn. I
henDÍ stendur eftirfarandi setning:
„A.lt leiðir til þeirrar ólyktunar,
að þes3Í heimur sé eins góður og
hngsanlegt er, og fólkið í honum
eins gott og verða má.u Nú er
Joho Burroughs með betri náttúru-
fræðingum og mér er sagt, að
hann só indæll maður. En það
gengnr yfir minn litla skilning,
hvernig nokkur maður með meðal-
skynsemi, getur fengið sig til að
segja annað eins, eftir ailar ógnir
og skelfingar síðustu sjö ára. „Alt
leiðir til þeirrar ályktunar
Augsýnilega hefir herra John
Burroughs ekki farið um vegina
milli Ukraníu, Póllands og Búss-
lands, þar sem skelfingar friðarins
eru enn ógurlegri en hryðjuverk
ófriðarins. Þar sem mörg þorp og
borgir hafa verið jafnaðar við
jörðu, þorp og borgir, þar sem
ótölulegur fjöldi kvenna og meyja
hefir verið svívirtur fyrir augum
eiginmanna og feðra, þar sem
allir íbúarnir, að hvítvoðungunum
meðtöldum, hafa verið brytjaðir
niður eins og hráviði.
Ef til vill á John Burroughs
við Bandaríkin, þegar hann talar
um heiminn. Aðrir staðir koma
ekki málinu við? Ef til vill erum
við salt jarðarinnar. Ef til vill
erum við „eins gott fólk og veiða
má“. Erum við það? Mundi slíkt
fólk láta heilar þjóðir (eg hefi hór
aðallega Austurríki í huga) deyja
hungurdauða, þegar það gæti kom-
ið í veg fyrir það, á skemmri
tíma on einum sólarhring. „Eins
gott íólk og verða má, í heirni
sem er eins góður og hugsan-
legt er.“
Þá kem eg að Tkomasi Edison;
töframanninum með rafmagnið. Á
sjötugasta og fjórða afmælisdeg-
inum sinum dirfist hann að full-
yrða, að „þessum heimi só f engu
ábótavantu. Eg skil ekki hvað er
að þessum mönnum. Eru þeir svona
hlægilega fáfróðir, eða eru þeir
evona sorgloga snauðir að ímynd-
unarafli. Ef þeir hafa sjáifir fullan
bela, og geta veitt sór alt, sem
heimurinn hefir að bjóða, þá er
heiminum í engu ábótavant. Eru
þessir sjálfglöðu bjálfar virkilega
svo steinblindir, að þ.eir sjái ekki
hina hræðilegu eymd, sem alstaðar
blasir við augum i veröldinni; að
kalla hvert sem litið er!
Lenin og Trotsky.
Eg hefi rótgróna fyrirlitningu
á þeim þorpurum eða einfeldning-
um, sera fullyrtu að Lenin og
Trotsky væru þýskir þjópar, sem
ynnu fyrir þýskt fó. Eg veit að
leiðtogar bolsévikanna eru á meðal
me9tu, göfugustu og óeigingjörn-
ustu manna, sem stigið hafa fæti
á þessa jörð.......
Takið til dæmis Lenin og Tiot-
sky. Tveir hinir mestu, tryggustu
og ósveigjanlegustu hugsjónamenn,
sem heimurinn hefir nokkurntima
sóð, tveir hinir einlægustu, göfug-
ustu og sönnustu mannvinir. Og
hin siðspiltu dagblöð okkar hafa
stöðugt lýst þeim eins og óarga
dýrum, fáfróðum æRÍngamönnum,
leigðum þýjum keisarans þýska.
Svo oft var þessi óhróður endur-
tekinn, að frjálslyndu mennirnir,
eenr hefðu átt að vera upp úr
því vaxnir að taka nokkuit mark
á dagblöðunum, reyndust svo
heimskir, að þeir lögðu trúnað á
blöðin og tóku undir þenna söng.
Lítil þekking.
Lit.il þekking er hættuleg —
stundum. En ráðið við lítilli
þekkingu er ekki minni þekkÍDg
heldur meiri þekking.
Forsetalcosning- i BandaríhjinMiin.
Yið forsetakosningu þá, sem
bráðlega fer fram í Bandaríkjun-
um, hafa jafnaðarmenn þann mann
í kjöri, er heitir Noripann Tbomas.
Hann-var klerkur í pr^abyteriönsku
kirkjunni, en þótti tfpglega ganga
baráttan fyrir guðsrííii úr pródik-
unarstólunum. Kaus hann heldur
að berjast fyrir því í hópi bylt-
ingamanna Ameríku. Einn af
mörgum ágætum klerkum vestan
hafs, sem þann kost hafa tekið.
Hann er nú ritstjóri aðalblaðs
jafnaðarmanna í Bandaríkjunum.
Kuud Rasiiwissen, eskimdafræðingur,
var hér á ferð, hólt fyrirlestur
Og sýndi lifandi myndir frá
hinni miklu feið sinni yfir heim-
skautalöndin frá Grænlandi til
Kyrrahafs.
Var fyrirlesturinn með afbrigð-
um fróðlegur og skemtilegur.
Rasmussen gekk hér upp á
fjallið fyrir ofan kaupstaðinn.
Dáðist hann mjög að fegurð stað-
arins, og lét hafa eftir sér, að
hvergi hefði sér þótt fegurra,
þar sem haDn hefði komið á ís-
landi.
Bernlinrd Slinw
er að skrifa bók um konurnar
og jafnaðarstefnuna. Hán kemur
út 1. júni í ár. Biða jafnaðarmenn
eftir henni með mikilli eftirvænt-
ingu — en aðrir með skelfingu.