Skutull - 09.02.1932, Blaðsíða 2

9
SKUTULC
Kúgarar
Bohíkinga.
Þann 97. mni BíðastliBiö sumar
T *r Btofnað verklýðsfélag í Bolunga-
v k. Fiam aft þeim tíma höfftu
e'idir karlmenn þar fengift svipaft
k up, og konur fá annar staftar, og
k >• ur viftlíka kaup og börnum
innan fermingar, er goldift þar, sem
verklýftssaratökin hafa starfaft aft
bdBtiuio efnahag hlnna vinnandi
stótta. Sama dag og íélagift var
Stofnaft, bettu þó atvinnurekendur
riö sitt ura kaupareiftslmnar. Sörcdu
þeir þá kauptaxta, meft sunduilift-
U'iu kaupi fyiir dagvinnu, eftirvinnu,
neturvinnu, helgidagavinnu, skips-
viui u o. s. frv. eftir bestu sanr,-
itgafyrirmyndum verklýðsfélaganna.
T Idu þeir sig meft þessu og
kiw hækkun þeirri, sem hér meft
f/'gdi, hafa opnaft svo augu Bolvik-
ingi fyrir eigin rausn og ágæti, aft
öllum hlyti aft vera þaft ijóst, aft á
s'íhum stað væri engin þörf á verk-
1 n tökum. M irgir uiftu þ6ir
sáinmála um þaft, tn ymsir töldu
þó léitara aft fá samuing þenDan
staftfestan af atvinnurekendunum ár-
1 ngt. Vaið þaft fyrsta veik íélags-
i is að rtyna þaft, en við það var
þi ekkí komand'. Vakti tregfta þessi
strax giun im þaft, aft kauphækk-
u.i þessi ætti ekki lecgi aft standi,
en slikt var auðvitaft talin illkvittin
gotsök af utanfélagsfólki, sem ennþá
li'fti í þeirii sælu tiú, aft Bolvik-
i ar þyiítu ekki á veiklJðtifélaM
ha’da. Þrátt íyrir þsð reyndi t
giunur þessi ekki astæðulaus, því í
ti ui‘‘t var kaup í Boluugavík: lækk ft
þannig, aft karlar fc-ngu 65 rura á
klst. og konur 45 aura. Ský'di kai p
þetta gilda jafnt á nóttu og degi,
hel»a daga og virka.
Núna ura áramótin bauft félngift
at mnurekei dum í Boiurigavik sam-
ningn, en þeir þóttust nú sííur en
s /o vera u| p á þaft komnir, aft
eiga mCk vift slikan félrgsskap. Foi-
uiaftur verklýftsíélagsins l.i veikm
á rjukiahúsi, og var t.ftitafta féiags-
i .s aft yirsu leyti hin veista. 16
lagfti íé’sgift í vinnudeilu, fékb góía
aCstoö fjóiftungssarr.bandsins og Al-
þýftusajnbands í.-.l, r.ds, og sigrafti á
örfáum dögum. Sarrningar voru
undirskrifaftir, íélagift vifturkent sem
réttur samningaaftili fyrir verkaíó'.kift
á staftnum, kaup hækkaft til muna
og atvinnurekendur skuldbuudnir til
aft l.'.ta félagsfólk sitja fyiir vinnu.
MáliU viitust sem sagt til iykta
leidd, en þi byrjafti rýr og merki-
legur þáttur i verkamálasögu Bol-
ungavíkur. Hinir aamningsbundnu
atvinnurekendur auglýstu, aft þeir
sstiuftu ekki aft vera atvinnurekend-
ur, og skrifafti þar undir meft þeim
piltur, sem enginn haffti látift sér
detta í hug, aft te'ja meftal atvinnu-
rekenda. Siftan er hóaft saman fundi
í ejómannafélagi Boivikinga, og
skoraft á Verkiýftsfélagift, aft segja
sig úr Alþjöusambardi íslands, svo
aft hægt væii aftur aft taka upp 45
aura kaupift. Næst er smalaft undii-
skriftum undir áskorun til réia
Páls, um aft segja af rér prestsskap,
sökum þess aft hmn hefir staftift á
félagaskrá veika'ýftfélagsins, og veriö
málum fátækrar alþýftu hlyntur,
Mun hafa verift kosin nefnd manna
til aft fæia presti plöggin. Er tiltaki
þetta oiftift landfiægt, og alstaftar
lagt Bolvíkingum út til háborinnar
skammar. Þykja atfarir þessarjafn-
vel ódrengilegri en mannarán ihalds-
manna í Kefiavík, sem þó eiu for-
dæmd af öilum skynbærum n.önn-
um þjóftaiinnar. — Veiftur ekki
betur séð, en íhaldsmenn í FJoiunga-
vík hafi iila fylgst með í Morgun-
bbftinu, þvi þaö birti siftastliftift
I suinar tiliögu, sem samþykt haffti
vei ift á aftalfundi prestafélsgs íslands,
er haldinn var skömn.u eftir aft séra
P..11 gekk í Veiklýftsfélag Boiunga-
víkur. Tillagan by.jar svona skv.
Mogga :
,,Aftalfundur p’estafélagj Íslar,d3
ósk ir þess, að pamvinna tnegi veia
tnilli pr'estastólt.arinnar og þeirra,
sem vinna i þjoftmalum nft bói.nm á
kjörurri fatækia msnna ogbágstaddia,
og aft jafnrétti ailra o. s. frv.
Þett.i sfcglr nú snltaii ihaldsins
um aí töftu ihaldssömustu stéitar
lnndsins til verk’ýf'ssan takanna, og
verftur ekki botur réft, tn séra
P.dl Siguiftason hafi þar vai:ð s.ér
hft gofta hlutskiftið. sern ekki vetft-
ur frá honum tekift. P estaféing
Islanda stendur rneft séra Pí.ií, og
kvetur liann til samstails við þá,
som bæta vilja lijðr hinna fátæku
voikamanna. Og má vol vera aft nú
reyni á, livcrt hér fylgi hugur mál'.
* Framh. á 3. síðu.
Þrjár norskar skáldsSgur..
IV Fih.
Bók Peters Egge gerist aft mestu
i Þrándheimi meftal fólks úr sveit.
Hún hefir öll hin bestu einkenui
höfundarins, viftkunnanlegan og yflr-
lætislausan, en þó sórstaftan st.il,
glöggar persónulýsingar, skapaftar
af djupsæjum og samúftarríkmn
skilningi, og aftlaftandi og notaleg ir
lýsingar á umhveifl og menningar-
háttum.
Hallvarftur og Júlíus heita menn.
Báftir eru þeir af bændaættun, en
eru vift verslun í Þrándáeimi. Hal -
varftur er glæsilegur, hinn ekki.
Hallvatftur er ti úlofaftur stúlku, sem
heitir Margiét, en honum ann hug-
ástum önnur stulka, sem Santta
heitir. Júlíus er hrifinn af Sönnu,
og getur ekki hugsaö rér annað
dyrftlegra en aft fá hennar. Sanna
nær valdi á Hallvarfti og nýtur með
honum skammvinnrar gleftí, því ?.ð
hann ann Margrétu og kvænbt
henni. Sanna er meft baini og tek-
ur bónoifti Júlíusar. Július giunar
ekki, aft neitt sé bogið vift þaft, að
Sanna heitist honum. Hann ann
henni, og er stoitur af henni.
Ilallvaiður fær hjá!p hjá stó -
kaupmanni eínum til að setji upp
eigin verslun, en hjá stórkaup-
manninum hefir Margiét verið
vinnukona — og teija nú ailir, að
Mavgrét hafi verið með batni af hans
völáúm, og hafi hann keyi t Hall-
vaið til aft ganga aft eiga haru;
þelta kveiur Hailvaið, og ekki síst.
fyrir þaft, að hann hefir slæma
samvisku gngnvait Júlíuai, sem er
viiiur hans. Hann hjá'par nú Júlí-
usi til að kanpa sveitaverslun, þvi
að Hallvaiftur viil ekki vita har.ns
og Sðnnu í borginni. . . Þegar daii
soour Hallvarfts stáipast, er hami
kval’nn á því, aft hann sé sonur
stóikaupmannsins, enda er hami
fckkeit líkur Httllvaiði. H.illvaiftur
1 fir í eldi efans, cg fær a'drei að
vita, hvort Margrét og sfó.kaui-
maftuiinn hafa á harn leikift.
Svo deyr Sanna — cg af trúnr-
legum áatæftum segir hún p’estir-
um frá því á banastundinni, aft
Júiíus sé ekki faftir barnsins henm r.
Júliu3 heyrir þetta — og hann
kcmur til Hallvaifts aft Sönnu lát-