Skutull - 30.11.1940, Blaðsíða 3

S K 0 T U L L
ÍÖ3
Alþýdufólk, verzlið við Kaupfélagið á ísafirði.
þesaar stórbilanir koma
fyrir næstum mánaðarlega 1
Reykjavik, þar sem hver „spek-
ingurinn" er öðrum meiri, —
reyndu að komast til botns i
því, hvort þarna er um að ræða
vankunnáttu eða trassaskap og
hirðuleysi. Menn hljóta að veita
þvi athygli, að bæði í blöðunum
í fyrra, sem ræða um þessi má),
og eins nú, er alltaf talað um
það, að þegar ósköpin dyoja
yfir, þá verka ekki öryggistækin,
sem eiga að rjúfa strauminn,
áður en skemmdir á línum koma
til greina, að sjá um, að of-
hleðsla geti ekki átt sér stað.
Þetta talar sinu máli.
Það sagði mór rafvirkjameist-
ari í fyrravetur, þegar stærstu
skemmdirnar urðu, að öryggis-
tækin hefðu verið gerð óvirk, til
þess að þau væru ekki að ónáða
herrana með þvi að rjúfa straum-
inn, þegar línurnar fóru að verða
ofhlaðnar, og nokkuð var til um
það, að þau, eins og nú, unnu
ekki sitt ætlunarverk. Sé nú svo,
að þessum háskalegu skemmdar-
störfum só ekki til að dreifa,
sem ég legg engan dóm á, virð*
ist eftirlit með jafnþýðingar-
miklum tækjum og þarna er um
að ræða ekki vera mikils virði,
þegar þau gera ekki sitt gagn,
þá er mest á reynir.
Að undantekinni biluninni á
staurunum i háspennulínunni
fyrsta veturinn llt óg svo á, að
að svo meingallaður sem frá-
gangúr þessarar bókar er, þá
hefði verið innan handar að laga
svo að segja allt, ef skýr maður
og smekkvís hefði lesið handritið
yflr — og flest, ef prófarkalesar-
inn hefði verið starfl sínu vaxinn.
Yflrleitt er ég ekki mikið gef-
inn fyrir það, að fara í ritdómum
mínum í sparðatíning, þar eð ég
kýs ávallt frekar berin en spörðin,
en að þessu sinni get ég ekki lát-
ið hjá líða að sýna nokkur dæmi
um gallana, einkum þar sem sú
bók, er hér verður rætt um á
eftir, ber vott um enn meira
sleifarlag en þessi.
Á bls. 42 í Áraskipum stendur:
„Stærð áraskipanna var aðallega
þrenns konar. Sexæringarnir voru
þeir alltaf kallaðir „skip“, fjögra
og flmm manna för, sem voru
kölluð „bátar*.“ Þarna eru gall-
arnir svo augljósir, að ekki á að
þurfa að gera grein fyiir þeim.
Bls. 43: „Aitarkaplitti*. Bls. 44:
„Sá hluti af heilu böudunum, sem
gekk yflr botn skipsins, h é t u
bunkastokkar8. (Letuibreyt-
ingin eftir höfund greinarinnar).
Bls. 45: „ ... hinu eldra Breið-
flrzka og sunnlenzka lagi“. Breið-
flizka með stórum staf, en á auðvit-
hér só um etórskemmdir að ræða,
sem algerlega verða að flokkast
uDdir ófyrirgefanlegt hirðuleysi
og skort á fyrirhyggju. Eða hvað
skal segja, þegar i fullkomnum
barnaskap, ár eftir ár, er hlaðið
miklu meira á atrengina en þeir
geta borið, þar til brestur í
sundur, og þá er hiaupið til og
pantað í dauðans ofboða frá Eng*
landi það, sem þarf. Við hér á
Isafirði hefðum vel getað kom-
izt í svipuð vandræði og lýst
hefír verið 1 Reykjavik, ef við
hefðum ekki endurbætt allveru-
lega bæjarkerfið, eftir að bygg-
ÍDgu var talið lokið og allir
verkfræðingar farnir heim, þótt
ég hins vegar hefði aldrei geng-
ið inn á þá braut, að gera óvirk
öryggistæki fyrir línunum, hvað
sem á hefði gengið.
Eg vil í þeasu sambandi, að
menn geri sér Ijóst, að bilanir
geta alltaf komið fyrir, bæði hér
og annars staðar, og koma næst-
um daglega, af ýmsu tagi, en
það verður að gera greinarmun
á þvi, hvort um er að ræða við-
róðanlegar eða óviðráðanlegar
bilanir. Ég kalla það óviðráðan-
legar bilanir, þegar i fárviðrum
brotna staurar á heiðum uppi,
eins og átti sór stað fyrsta vet-
urinn i Reykjavík. Ég kalla það
óviðráðanlegar bilanir, þó straum-
leki komist að jarðstréng i múffu,
eða strengur sæti á einhvern
hátt áverkum.svo eðlilegt straum-
að að vera með litlum — alveg eins
og sunnlenzka. Bls. 81: „hvorki.. .
eða“, í stað hvorki... né. Bls: 99:
„Fjórði maðurinn, sem af komst,
var Ólafur Ólafsson .. .“ Þarna er
eins og fjórir menn hafi bjargazt,
en aðeins einn komst af, Ólafur
þessi Ólafsson. Sama síða: „Tveir
af hásetunum voru Bolvíkingar,
Bjarni Magnússor, bóndi í Minni-
hlið. Hafði hann farið þessa einu
sjóferð í stað eins háseta, er var
veikur. Hinn Bolvíkingurinn var
Árni Gunnlaugsson ...“ Mætti
vera þannig: Tveir af hásetunum
voru Bolvíkingar. Annar þeirra
var Bjarni Magnússon, bóndi í
Minnihlíð, og hafði hann farið
þessa sjóferð í stað báseta, sem
var veikur. Hinn var Árni Gunn-
laugsson*. Þá er þessi málsgrein
á bls. 102 heldur þokkalega hnoð-
uð: „En nú verður, í sambandi
við það sem þegar er sagt, gerður
samanburður á drukknunum af
áraskipum í Bolungavík annars-
vegar og á drukknunum sjómanna
á öllu landinu, bæði á sama tíma
og nú( á hinum nýtízku vel útbúnu
veiðiskipum, hinsvegar“. Bls. 104:
„komu fyrir“, á að vera: kom
fyrir. Sama síða: „eru bolvízkur
formaður“, á að vera: er bolvísk-
rof á sór stað, en þetta á ekkert
skylt við stórskemmdir þær, sem
orðið hafa í Reykjavik aftur og
aftur undanfarin ár. Smábilanir
koma líka oft fyrir i Reykjavík,
og hafa komið fyrir hór, en þær
bindast eingöngu við mjög lítil
svæði, ef allur öryggisbúnaður
er i góðu lagi, og auðvelt að
gera við þær. Aloftast þurfa not-
endur straumsins að verða sára-
lítið við þær varir, þvi viðgerð
er reynt að haga þannig, að sem
minnstum truflunum valdi.
Ég vil spyrja ísfirðinga, hvort
þeir mundu gera sig ánægða
með svona stórbilanir, eins og
eiga sér stað í Reykjavík, enda
þótt þeir hefðu þrjá hálærða
verkfræðinga til að skýra þeim
frá á „vísindalegan" hátt af
hverju þær stöfuðu í hverju ein-
stöku tilfelli, þar sem Isfirðing-
um finnst eðiilega, að þeir geti
ekki misst rafmagnsstraum í 3—4
tlrna, þótt eitthvað þurfi að end-
urbæta, sem færzt hefir úr lagi?
Það hafa verið uppi háværar
raddir um það, að okkur hér
vantaði verkfræðing með stóru
prófi til að stjórna hór rafmagns-
málunum, svo engin mistök ættu
sór stað. Ég ætla engan dóm á
það að leggja, hveisu nauðsyn-
legt það er að fá slikan mann,
en þeir, sem hafa haft ákveðn-
astar óskir í þessu máli, ættu að
kynna sér vel, hvað Morgun-
blaðið og Yísir segja um, hvernig
ur formaður. Bls. 115: „Alvan-
legt“. Bls. 116: „. .. ráku tvö
skip", á að vera: rak tvö skip.
Bls. 117: „Magnús Eggeitsson,
sem fórst 7. janúar 1905, fórst af
þessum orsökum. Hann, ásamt öðru
skip', ætluðu að lenda í Ósvöiu.
Þarna er hver silkihúfan upp af
annari ... Hér skal svo aðeins
bætt við einu dæmi af mjög
mörgum. Á bls: 145 segir svo:
„Með honum fóru í þessa feið
Jóhannes Jónsson og Elías Magn-
ússod. Er þeirra beggja getið í
formannaminningunum hér að
framan. Hinir mennirnir voru Hall-
dór, bróðir Jóhannesar, afburða-
sjómaður og kraftamaður mikil),
sem fyrr segir, Kristján JónssoD,
bóndi og formaður, í Þjóðólfstungu.
Var sjúklingurinn stúlka, er Þor-
geiður hét, frá heimili hans. Sjötti
maðurinn var Ásgrímur Ólafsson,
nú húsmaður í Bolungavfk“. Það
sést hér mjög greinilega, eins og
raunar víðar, að hvorki höfundur
né aðrir, sem um handritið eða
bókina kunna að hafa fjallað, hafa
hugmynd um, hve samfellt setn-
inga- og hugsanasamband þarf að
vera í rituðu máli, til þess að
sæmilegt geti talizt.
Læt ég svo þetta nægja um
I^.úgur er meðal hollustu
næringarefna. — Gefið börn-
um yðar, og etið sjáli', meira
af rúgbrauði.
Reynið rúgbrauð frá Bök-
unarfélagi Isfirðinga.
Bæði seydd og óseydd.
eiðgerðarhús á
ramleiðir nú
;ari brauðteg-
inarfélagið.
Nýtízku tæki til brauðgerðar.
það gengur til i hinni stóru
Reykjavík, þar sem eru ekki einn,
heldur þrir hálærðir verkfræðing-
ar við rafveituna. Ég Iæt bæjar-
búa um það að dæma um eftir
reynslunni, hvort þeir óska eftir
skiptum, eftir þeirri lýsÍDgu, sem
frá Reykjavík er að fá, fyrr og
siðar.
Ég hefi eftir bráðum fjögra
ára samstarf það gott álit á raf-
veitustjórninni hér, að ég er viss
um, að hún mundi ekki ár eftir
ár hafa hér við veituna menn,
sem sýndu jafn lélega frammi-
stöðu og Reykvíkingar verða við
að búa. En það virðist svo, að
bæjarráð Reykjavikur sé um-
burðarlyndara i þessum efnum.
Páll Einarsson.
þessa bókina, en kem nú að
Sumri á fjöllum eftir Hjöit
Björnsson frá Skálabrekku.
í bók þessari eru frásagnir höf-
undar um fjöll og öræfl íslands,
og heflr hann stundum dvalið
alllengi uppi í auðnunum. Höf-
utdurinn er mjög athugull, skýr
í hugsun og heflr fest ást á ís-
lenzkum öiæfum. Hann heflr líka
til að bera nokkra þekkingu í jarð-
f>æði og heflr gert sér furðuglögga
grein fyrir því, hvernig landið
heflr breytzt og mótazt fyrir áhrif
elds og ísa. Er það áreiðanlegt, að
allir þeir, sem vilja njóta fjallferða
í sem ríkustum mæli, munu hafa
gagn og gaman af að lesa þessa
bók. Ég er viss um, að höfund-
inum tekst að opna augu þeirra
fyrir ýmsu, sem áður heflr farið
fram hjá þeim. Þá er það kostur
á bókinni, hve höfundurinn er
fróður um sögur og sagnir, sem
standa í sambandi við þá
staði, sem hann kemur á, og
tekst honum oft jnjög vel að
sameina áhrif sagnanna við áhrifa-
vald náttúrunnar, sem hann lýsir.
... En svo er ennþá eitt ótalið,
og það er þetta: Höfundurinn
skrifar yflrleitt óvenju fjölskrúð-
ugt og fagurt mál, og stíll hans