Skutull - 09.08.1941, Page 1

SKUTULL
Utgcfandi: Alþýðusamband Vestfirðinjíafjórðunjfs. Prcntstofau ísrún. ’ Kaupum bep. Sjúkrahús ísafjarðar.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: GUÐMUNDUR GÍSLASON HAGALÍN.
XIX. ár. ísafjörður, 9. ágúst 1941. 30. tbl.
Ingvar Vigfússon
blikksmiður.
Sannleikurinn mun
Eins og allir vita, var það
fyrst með stofnun og starfi slld-
arátvegsnefndar, að síldarsöltun
varð sæinilega arðvæn og ábyggi-
leg atvinnugrein og kjör sjó-
manna, er veiddu síld til sölt-
unar, nokkurn veginn jöfn frá
ári til árs. Undu því allir sjó-
menn og langflestir síldarsalt-
endur því mætavel, að síldarút-
vegsnefnd úthlutaði veiðileyfum,
ákvæði, hvernig síldin skyldi
seld og hvert hfm væri flutt á
markað.
En nokkrir voru óánægðir.
Það voru hinir fjárstyrku sildar-
spekúlantarx menn, sem vildu
hafa tækifæri til að spekúlera
með sína sild og annara, menn,
sem ekki una sæmilegum, nokk-
urn veginn árvissum gróða,
heldur eru á'veiðum eftir stórfé,
fengnu á kostnað framleiðenda.
Til að þóknast þesaum sárfáu
mönnum, hafa stjórnmálaljós
sjálfstæðismanna afnumið einka-
sölukeimild síldarútvegsnefndar.
Fyrsta og augljósasta afleiðingin
en sú, að hinir smærri saltendur
fá ekki notið þess fyllsta verðs,
sem hægt kanp að verða að fá
fyrir sildina, þar sem þeir munu
ekki geta haft beztu sambönd
með sitt litla vörumagn. Þeir
munu yfirleitt verða að selja
stórspekúlöntunum, noma því að-
eins, að fyrir forgöngu manna
eins og Finns Jónssonar verði
stofnað sölusamlag. Þá má og
búast við þvi, að þegar síldiu er
komin á rnargra kendur, þá eigi
sér stað undirboð, sem spilli
heildarverði nildarinnar. Þetta
mundi leiða af sér verðlækkun
á næsta árí og vcrri afkomu
útgerðar og sjómanna.
Sjálfstæðisblöðin bafa verið i
hinum inesta vanda stödd út af
þessu máli. Rökum Alþýðublaðe-
íns og Finns Jónssonar hafa
þau svarað með undanbrögðum
og hreinum og beinum lygum. Og
nVesturlaud“ hefir séð sór bera
til þess brýna nauðsyn, að prenta
upp nokkrar lygarnar, vitandi
það þó vel, að isfirzkir sjómenn
eiga hag sinn mjög undir þvi,
að síldarsöltunin verði ekki á
nýjan leik neitt fjárhættuspil.
Sjálfstæðisblöðin hafa flutt það
sem heilagan sannleika, að 50
síldarsaltendur hafi skorað á at-
vinnumálaráðherra um að afnema
gera yður frjálsa.
einkasölu á matjessíld. Þarna
er um algera lygi að ræða. Þeir
voru einungis sjö, síldar-
saltendurnir, sem sendu atvinnu-
málaráðherra áskorun. Hins vegar
skrifuðu 60 sildarsaltendur síld-
arútvegsnefnd i desember s. 1. og
lýstu þvi yfir, að þeir teldu ekki
rétt að kosta þá för sölumanns
til Ameríku, selja síld fyrirfram
og hafa erlendis einkasölufyrir-
komulag á sölunni, það er: láta
einn ameriskan kaupsýslumann-
eða eitt verztunarfélag hafa einka-
sölu á síldinni þar vestra. Og
11 af þeim, sem sendu þetta
bréf til sildarútvegsnefndar, skor-
uðu siðan á atvinnumálaráð-
herra að láta einkasölu nefndar-
innar haldast.
Þvi verður þess vegna ekki á
móti mælt, að gegn vilja ailrar
síldarútveganefndar og mikils
meiri hluta allra saltenda í land-
inu hefir sjálfstæðisflokkurinn af-
numið einkasölu á matjðssild —
og hvers vegna? Vegna þess,
að nokkra sfldarbraskara lang-
aði til að freista gæfunnar.
Hvað svo um hag sjómanna,
útvogsmanna, síldarsaltenda? Noi,
hagur braskaranna gengur fyrir
hag nefndra aðila — og „Vestur-
land“ hefir þótzt þuria að vera
með i sókninni fyrir braskarana
gegn hagsmunum bókstaflega
allra ísiirðinga, og þó einkum
og sér i iagi hagsmunum sjö-
manna og útvegsmanna á Isa-
firði.
Já, glöggt er það enn, hvað
þeir vilja.
Til þess að breiða yfir sinu
vonda málsstað, hafa sjálfstæð-
isherrarnir með guðfræðiprófessor-
inn i broddi fylkingar snúið sér
að einkamálum Finns Jónssonar.
Er þar ýmist logið öllu eða
mestu. Prófessorinn segir, að
tengdasonur Finns Jónssonar
hafi verið umboðsmaður sildar-
útvegsnefndar, dætur Finns
unnið hjá nefndinni og Fritz
Kjartansson verið umboðsmað-
ur hennar vegna þess, að
Erlendur Þorateinsson skrifstofu-
stjóri só kvæntur systur hans.
Þetta segir Magnús Jónsson
guðfræðiprófessor, doktor frá há-
skóla íslands í guðfræði og fyrr-
verandi sálusorgari Ísfírðinga —
þjónn þess meistara, sem sagði:
Ingvar Vigfússon blikksmiður
var fæddur 6. janúar 1858 i Nýja-
bæ í Krisuvik, en þar eru nú
öll býli i eyði. Hann var af
bændaættum úr Árnessýslu.
Ingvar stundaði ýmiss störf á
sjó og landi þarna syðra, en ekki
lót honum vel sjósókn, þvl að á
sjó gat hann aldrei á heilum sór
tekið. Hann kvæntist árið 1884
Sigrlði Árnadóttur af Bergsætt,
hinni beztu konu. Þáu fluttust
til Hafnarfjarðar og bjuggu þar
inörg ár. Ingvar stundaði ýmsa
iandvinnu, en sneiddi hjá sjó-
mónnskunni. Hann var í kaupa-
vinnu norður í landi, við hval-
skurð á hvalveiðastöðinni í
Framnesi i Dýrafirði og við fisk-
vinnu hór á Isafirði og viðar —
og yfirleitt tók hann, hvað sem
fyrir hendi var af þeim störf-
um, sem hinir fábreyttu atvinnu-
Sannlcikurinn mun gera yður
frjáisa.
Þá er frá því að skýra, að
Erlendur Þorsteinsson kvæntist
fyrst i fyrra systur Fritz og
dóttur hins ágæta flokksbróður
Magnúsar Jónssonar, Kjartans
öunnlaugssonar, eíganda i firm-
anu Helgi Magnússon & Co. —
on Fritz heíir árum saman
verið umboðsmaður síldarútvegs-
uofndar og tekizt — þrátt fyrir
allt níð og ailan rög að selja
slld hærra verði en nokkur annar,
sem sildarútvegsnefnd hefir sent
til þeirra starfa — að þingmanni
Vestmanuaeyinga, Jóhanni Jósefs-
syni, ekki undanskildum!
Þetta er þá í fyrsta lagi.
I öðru lagi:
JJætur Finns Jónssonar hafa
a 1 d r e i starfað bjá sildarútvegs-
nefnd.
í þriðja lagi:
Tengdasonur Finns Jónssonar
hefir a 1 d r e i haft á hendi um-
boð fyrir nefndina.
Hér er því um að ræða ó-
mengaða lygi f öllum atriðum.
Og þessar lygar eiga að verja
hitt, sem er algert lagabrot, og
þekkist ekki hjá nokkurri þjóð,
að útsendur ræðismaður hafi á
hendi launuð störf, utan embættis
sins.
Nú hefir Morgunblaðið raunar
hættir okkar fyrir síðustu alda-
mót höfðu upp á að bjóða.
Hann var hagur vel, og þegar
fram liðu stundir. fór hann að
leggja sig eftir blikksmiði. Hann
keypti bækur um þessa iðn, las
þær og fór eftir þeim.
Árið 1897 fluttu þau hjón
hingað til Isafjarðar og dvöldu
-hér jafnan síðan.
Eftir að Ingvar fluttist hingað,
stundaði hann einvörðungu hlikk-
smiði og pípulagningar, Hann
lagði allar leiðslur i sambandi
við vatnsveitu ísafjarðar, sem
var hin fyrsta á landinu, og
síðan hafði hann um mörg ár á
hendi eftirlit og störf við þetta
fyrirtæki. Hann var hinn mesti
áhuga- og eljumaður við alla
vinnu og vann verk sín vel.
Ingvar heitinn var rnikill á-
neitað þvi, að nokkurn tlma hafi
verið til þess ætlazt, að Thor
Thora tæki laun fyrir umboðs-
störf sin. En flónsku sinui trútt
og tryggt segir svo sama blað
nýlega:
„Sannleikuríun or sá, að ef
ræðismanni islauds (nafuið sjálft
ekki nefut írekar en snara i
hengds manas húsi) hefði verið
íalið reglulegt umboð af hálfu
nefndarinnar, þá hefði það auð-
vitað orðið sainningsmál, sem
engin launung hefði legið á,
milli sildarútvegsnefndar, rikis-
stjórnar og hans sjálfs, hvernig
með umboðslaun handa honum
hefði farið“.
Þar korn upp um strákinn
Tuma!
Sjálfstæðisflokkurínn og Mogg-
inn hafa haft hina verstu skömm
af öllu jæssu máli og standa
uppi sem rakalausir aumingjar
og sannleikspostulinn sem opin •
ber ósannindamaður.
Munu þeir, þótt siðar verði,
súpa seyðið af gerðum sinum, og
ísfirzkir sjómenn munu kunna
að launa Arngrími og liðinu hér
— ekki sizt, þar sem um sama
flokk er að ræða og þeir menn
fylla, er hafa haldið hór á laun
þýzkan mann, sem veitt var að-
staða til að fylgjast með skipa-
ferðum og veðurlagi.