Vesturland - 24.04.1927, Blaðsíða 2

2
VESTURLAND.
VESTURLAND
lcemur út einu sinni í viku.
kostar 7 kr. um árið.
Gjalddagi 1. oktober.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Sigurður Kristjánsson.
Ritstjórinn til viðtals kl. 4-5
dagl. í Hafnarstr. 1. Sími 99.
Afgreiðslum. Loptur Gunn-
arsson Aðalstræti 11. Sími 37.
mannsbarn í dalnum, ekki aðeins
í sjón, heldur persónulega. Þeir
eru vinir fólksins, sem vinnur hjá
þeim og umgangast það sem sína
jafninga. Það er ekki langt síðan
einn af atvinnurekendunum sem
um tugi ára starfaði í Hnífsdal
var borinn ti! grafar. Eg kann
ekki tölu allra þeirra manna, sem
unnu hjá honum og halda því
fram að hann hafi ekki getað látið
menn synjandi frá sér fara. Og
þeir sem í Hnífsdal koma og
spyrja nú um þá útgerðarmenn
sem mest hafa saman við fólkið
að sælda munu jafnvel í 99 til-
fellum af hundrað fá þau svör að
þeir séu ágætis menn sem í engu
vilji vamm sitt vita. Þegar hörð
ár gengu yfir og þröngt varð í
búi þá brugðust þessir menn vel
við. „Samúðin varð þá læknirinn“
sagði Hnífsdælingur við mig ný-
léga. Mér er sérstaklega minnis-
stæður frostaveturinn mikli 1918.
Þá var mér kunnugt um að vel
og drengilega var við brugðist og
að fólkið í Hnífsdal var þessum
mönnum þakklátt. Alþýðublaðið
heldur því nú fram að þessir menn
hafi gert sveltítilraun á Hnífsdæl-
ingum. Eg get ekki neitað því að
fá orð sem eg hefi séð á prenti
hafa komið mér öllu kynlegar fyr-
ir sjónir en þetta. Ekki síst þeg-
ar eg liefi það í huga að útgerð-
mennirnir létu mjólkina úr kún-
um sínum fara daglega heim til
verkfallsmanna umtölulaust.
Útgerðarmönnum er þetta sem
hér er sagt ekkert hrósunarefni.
Svona eiga útgerðarmenn og
vinnuveitendur að koma fram og
sem betur fer gera þeir það sjálf-
sagt víða í þessu landi. — Út-
gerðarmenn í Hnifsdal gerðu ýmis-
legt i þessu máli sem þeir ekki
áttu að gera. Auglýsingin sem
þeir settu upp átti ekki að verða
til; hún er samin í hita og af
algjörum misskilningi. Það sem
þar er sagt hefir ekki komið til
framkvæmda og þeir sem undir
hana hafa sett nöfn sín eru svo
miklir menn að þeir geta fúslega
viðurkent yfirsjón sína.
Það er ef til vill ekki óskiijan-
legt þótt manni sem á hjá sömu
fjölskyldunni þúsundir króna og
hefir á ýmsan hátt reynst henni
eins góður og hann gat, renni í
skap þegar sú hin sama fjölskylda
réttir honum hnefann þegar hag-
ur hans er þrengstur og hann á
örðugast uppdráttar. — Yfir Hnífs-
dal hafa nú gengið örðugir tímar
eins og flesta kaupstaði og kaup-
tún þessa lands. Hagur útgerð-
armanna þar mun ekki í manna
minnum hafa verið jafn bágbor-
inn og nú. —
Hagur verkafólksins og sjómann-
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
■ SÓLARSMJQRLÍKIÐ ■
fáið þér ætíð nýtt á borðið, það er því
91
I ljúfíéngast og næringarmest.
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
Franskt
alklæði
nýkomið í
Verslun Dagsbrún.
anna í Hnífsdal er heldur engan
vegin góður, þótt eg hyggi að
hann sé betri en í flestum eða
öllum kauptúnum á Vesturlandi
eins og nú standa sakir. Hrepps-
nefndaroddvitinn í Eyrarhreppi
sagði mér nýlega að það hefði
verið viðburður síðustu 10 árin
að nokkuj maður hefði komið
„þar á sveit". Hann mundi eftir
einni fjölskyldu sem eitthvað hefði
þegið og það af þeim eðlilegri
ástæðum að þar voru 9 börn.
En kjör fólksins þurfa eigi að
síður að batna. Húsakynin eru
langt frá því eins góð og þau
þyrftu að vera og margur verður
þar að neita sér um ýmislegt
sem örðugt er að vera án. Þess
vegna er það ekki neitt undarlegt
þótt í Hnifsdal heyrist raddir um
betri kjör og þar verði vart við-
leitni í þá átt að gera líðan fólks-
ins betri. Málaleitanir um kaup-
hækkun er því eðlileg, þegar það
kaup sem greitt er hrekkur ekki
fyrir lífsviðurværi. — En það voru
líka mistök í þessari kaupdeilu
frá hendi verkamannanna. Stöðv-
un afurðanna og eyðilegging á
sölu fiskjarins var ekki réttmætt
og ýmislegt fleira gæti eg nefnt
sem var líks eðlis. — Verkamanna-
félög eru góð og geta orðið
verkalýðnum til blessunar ef þau
starfa á réttum grundvelli — og
þá ber að viðurkenna þau og
hlynna að þeim á allan hátt.
Frá því að eg- fór að hugsa
um stjórnmál hefir hugur minn
hneigst meira að hugsjónum jafn-
aðarstefnunnar, en öðrum póli-
tískum stefnum. i þeim hugsjónum
fann eg meira af mannúð réttlæti
og mildi en annarstaðar og mörg
Iausnin á vandamálum þjóðfélag-
anna sýnist mér þar viturleg og
góð. En þegar eg lít yfir þær
hugsjónir og skoða þær í ljósi
þess sem nú gerist þá kom mér
í hug hamskiftin sem urðu í Hnífs-
dal verkfallsdagana. Er ekki víða
verið að hylja þessar fögru og
göfugu hugsjónir í hinum ógeðs-
lega ham ofurkappsins, öfganna,
ofstækisins og jafnvel mannhat-
ursins. Vér erum margir um land
alt sem hlyntir erum hugsjónum
socialismans sem höfum komið
augu á þennan sorglega sann-
leika, og sem getum ekki hugsað
oss þessar hugsjónir öðruvísi
I frambornar en með gætni, göfug-
| iyndi og mannást.
Þegar verkfallið í Hnifsdal var
i hafið kom foringi verkamanna,
formaður verkamannafélagsins til
; min og bað mig að koma út í
Hnífsdal og leita sátta. Það var
mér gleðiefni að komast að raun
um að þeir menn sem eg talaði
mest við úr flokki verkamanna og
skipuöu samuinganefnd þeirra,
höfðu fullan skilning á þvi sem
var að gerast. Þeir fundu hver mis-
tökin voru og vildu 1 öliu sina
sanngirni, en það leyndi sér ekki
að að baki þeim voru öfl, sem
voru annars sinnis, svo að gætni
þeirra og góður vilji gat ekki kom-
ið fram, sem skyldi. Og svo vel
þekki eg þá, verkafólk yfirleitt og
sjómenn í Hnífsdal að eg veit að
hin gýfurlegu ummæli Alþýðu-
blaðsins og hin þungu orð þess
í garð útgerðarmanna þar, eru
þeim enganvegin að skapi. Eg
vil vona að þau verði ekki nýtt
íkveikjuefni meðal dalbúa en að
menn láti þau sem vind um eyru
þjóta og að upp renni þar aftur
öld friðar láns og hagsældar.
Sigurgeir Sigurðsson.
Leidrétting.
í 13. tbl. „Skutuls" þ. á. stend-
ur grein með yfirskriftinni „Kaup-
deilan í Hnífsdal“. Með því að
grein þessi er ekki að öllu Ieyti
sannleikanum samkvæm, leyfum
vér oss, vinnuveitendur í Hnifsdal,
að leiðrétta nokkuð af því sem
þar er sagt.
Greinarhöf. kveður það alrangt
að deilt hafi verið um fiskverð
og fiskmál. En i fyrsta kauptaxta
og þeim eina er frá félaginu kom
til okkar, vinnuveitenda, stendur:
„Ennfremur krefjumst vér, að fisk-
ur verði hækkaður, stórfiskur í 16,
minst 15 aura kg., smáfiskur í 12,
minst 11 aura kg. og mál sé 18
tommur eins og viðgengist hefir
og lögum er samkvæmt."
Ennfremur segir í grein þessari,
að sölubúðum og íshúsi hafi verið
lokað fyrir mönnum, sem átt hafi
innieignir, en það er alrangt.
Þeim fáu mönnum, sem beitu
áttu skuldlausa í íshúsinu var sam-
stundis tilkynt, að lokunin næði
ekki til þeirra. Öllum matvælum
var útbýtt úr húsinu, hvort sem
geymsla þeirra var greidd eða
ekki. Sama er að segja um sölu-
búðir, iokunin náði aðeins til út-
lána. En verslun í Hnífsdal er
mest lánsverslun.
Þá segir maður þessi, að at-
vinnurekendur hafi varla viljað
veita sóknarpresti viðtal, er hann
kom að leita um sættir.
Áður en verkfallið hófst, eða
29. mars, komum við á fund með
formanni verkalýðsfélagsins og til-
kyntum honum kauptaxta okkar
sem var:
Kaup karlmanna í dagvinnu kr.
0.75, eftirvinnu kr. 1.00, skipa-
vinnu kr. 1.25. K^up kvenna í dag-
vinnu kr. 0.50, eftirvinnu kr. 0.75.
Vinnudagur 12 st.
1. apríl hefst verkfallið. 4. apríl
kom sóknarpresturinn til að leyt-
ast við að miðla málum og geng-
um við þá inn á styttingu vinnu-
StaðarfellsskóllBn.
Húsmæðraskólinn á Staðarfelli
tekur ti! starfa 15. september 1927.
Skólinn starfar frá 15. september
til júníloka. Námsmeyjar greiði á
rnánuði 60 kr. í fæðispeninga og
10 kr. skólagjald. Umsóknir þurfa
að vera komnar til undirritaðrar
forstöðukonu skólans fyrir l.júní
n. k. Fyrirspurnir um skólann og
umsóknir ber að senda undirrit-
aðri Miðstræti 5 Reykjavík.
Sigurborg Kristjánsdóttir
frá Múla.
Til leigu'
Nokkur hluti af bæjarhúsum■ á
Garðstöðum, er til leigu nú þeg-
ar. Talið við
Ögursystur.
“eir sem vilja ala sér upp sjálf-
ir rófnafræ, geta fengið til þess
leiðbeiningar og ágætt íslenskt
fræ hjá
Sigurði Kristjánssyni
Hafnarstræti 1.
timans, aö vinnudagur yrði reikn-
aður 10 stundir. 7. apríl kom
sóknarprestur I annað sinn kl. 6
síðd. Kom þá fram frá vinnuveit-
endum þeim, sem viðstaddir voru,
tilboð það, sem félagið nú hefir
gengið að. En af því að tveir af
vinnuveitendunum voru fjarver-
andi — þeir Valdimar Þorvarðs-
son og aðalráðamaður Db. Guð-
mttndar Sveinssonar, svo að vér
gátum ekki fengið samþykki allra
hlutaðeigenda, báðum vér um frest
og vopnahlé til næsta dags kl. 4
síðdegis, -þar eð vér þóttumst þess
fullvissir, að samþykki þessara
tveggja fjarverandi manna myndi
fást, eins og raun bar vitni. En
að þessi frestur fékst ekki, sést
best af þvl, að einmitt þetta sama
kvöld er einum vinnuveitendanna
meinað að bera upp nokkra poka
af matvöru, sem hann þá var að
flytja frá ísafirði.
Þetta sýnist nægja til að sýna
að vér höfum ekki synjað presti
viötals. En til frekari sönnunar
þess, að rétt sé sagt, látum vér
hér með fylgja vottorð tveggja
valinkunnra manna, sem viðstadd-
ir voru á fundunum.
Um uppsögn Valdimars á hús-
næði er það að segja, að í 4 daga
liöfðu þessir sömu menn, sem
Valdimar hefir leigt án þess að
hafa fengið greidda húsaleigu í
marga mánuði og auk þess skuld-
uðu margir stórar upphæðir —
varnað héimamönnum hans að
komast í fiskgeymsluhús hans til
að vinna þar að fiski. Mnn hon-