Vesturland - 07.11.1949, Blaðsíða 2

2
VESTURLAND
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Skrifstofa Uppsölum, sími 193
Afgreiðsla og auglýsingar Hafnarstræti 12 (Uppsalir)
Verð árgangsins krónur 20,00
_______________________________________________>
Framtak einstaklinganna
eykur framleiðsluna.
Það er komið fram í nóvember og bátahöfnin er full af skip-
um dag og nótt. Flestir bátarnir eru bundni'r við festar og litill
vottur þess, að þeir erigi að hefja veiðar á næstunni. Þetta er
mikið alvörumál. Isfirðingar hafa lifað og munu lifa af útgerð.
Ef útgerðin hættij- áð ganga hér í bænum, hættir þessi bær að
vera til. Það er staðreynd, sem ekki verður umflúin. Utgerðin
og útgerðarfélögin standa mjög höllum fæti og hafa staðið mörg
undanfarin ár. En aldrei hefur útlitið verið jafn bágt og nú.
Samvinnufélagið, sem á 8 báta gerir aðeins 2 báta út. Það mun að
vísu hafa leigt einn bátinn til Súgandafjarðar. Væri nú ekki
möguleiki á, að Samvinnufélagið leigði bæjarmönnum, sem
vildu gera út 1—2 báta, ef það hefur enga möguleika til að gera
þá út sjálft. Samvinnufélagið mun eitt skuldugasta útgerðarfyrir
tæki landsins. Það hefur tapað meira undanfarin ár og grætt
minna á veltiárum stríðsins, en nokkurt annað útgerðarfélag. —
Það á ekkert húsnæði yfir starfrækslu sina,, en hefur leigt ágæta
aðstöðu hjá hafnarsjóði fyrir sáralitla leigu. — En þessi aðstaða
hefur ekki verið notuð hin síðari ár og engin leiga greidd. —
Er ekki kominn tími til, að alvarleg athugun fari fram á því,
hvort ekki sé hægt að láta báta félagsins skapa meira verðmæti
og meiri atvinnu með annari stjórn og öðru fyrirkomulagi? Er
ekki stórt bátafélag óhentugt i rekstri og þungt í vöfum? Er ekki
hentugra að félögin séu minni og meira í tengslum við þá menn
er á bátunum starfa, svo sem skipstjóra og vélstjóra. Reynsla
annara útgerðarstaða bendir greinilega til þess-að svo sé.
I Bolungarvík, Hnífsdal og Súgandafirði ganga bátarnir á
veiðar á hverju hausti og fá oft góðan hlut. Á þessum stöðum
er hagur útgerðarinnar allur annar og betri en hér er. Sama
er að segja um Vestmannaeyjar og Akranes, þar sem bátaút-
vegurinn stendur með hvað mestum blóma. Þar eru útvegsbænd-
ur eigendur bátanna í félagi við menn sína. Þetta fyrirkomulag
hefur allsstaðar reynzt bezt. Stóru bátáfélögin háfa ekki þrifist.
Þau hafa siglt sinn sjó og verið gerð upp og bátarnir fengnir í
hendur mönnum, sem hafa haft dugnað og áræði til að reka þá.
— Er ekki kominn tími til að fara að eins hér? Hvað á þetta
dauðastríð að standa lengi? Beztu skipstj órarnir eru að fara
eða farnir úr bænum. Sjómennirnir eru alltaf að fara úr bæn-
um til þeirra útgerðarstaða, sem litgerðin er rekin með meiri
dugnaði og betri afkomu en hér. Það verður að breyta um
stefnu. Annað hvort að gera hinu stóra útgerðarfélagi fært
að gera út með fullum krafti og skeyta ekki um tap eða gróða,
eða að fá nýja menn með njrtt fjármagn til að taka við bátun-
um. Aðrir kostir eru ekki fyrir hendi. Það er betra að eitt út-
gerðarfélag sé gert upp og því skipt, en a,ð það lami atvinnu-
líf heils bæjarfélags. Á þessu máli verður að taka með skyn-
semj og sleppa öllum pólitískum sjónarmiðum. Það er öllum
fyrir beztu. Þáð er ekki veríð að gera neinum greiða með því
að viðhalda, fyrirtæki, sem engan fjárhagslegan tilverurétt hefur
lengur.
Það á að fá ísfirzkum skipstjórum og sjómönnum bátana í
hendur. Þá munu þeir verða gerðir út og verða þeim og bæjar-
félaeinu til blessunar.
Vonsvikinn frambjóðandi.
Frambjóðandi Alþýðuflokks-
ins i Norður-Isaf j arðaa’sýslu er
maður herskár, eins og nafni
hans Kartagó hersföfðingi
fyrr á öldum, en hann er ekki
að sama skapi sigursæll í orust-
um sínum. Hann stjórnaði
varnarstríði isfirzkra krata
1946 og tapaði því. Þessi víg-
reifi herforingi, hefur aldrei
átt til skapstillingu. Þegar beita
þurfti skynsamlegum rökum
við andstæðing sinn, þá sló
hann til hans höggi.
Dagskipunin kom að
litlu haldi.
I nýafstöðnum Alþingiskosn-
ingum ætlaði þessi mikli her-
foringi að vinna sigur á þess-
um andstæðingi sínum er hann
sló 1946. Sem fyrr hafði hann
tröllatrú á hæfileikum sinum.
Hálfsíðu mynd var birt af hon-
um i blaðinu Skutli ásamt
dagskipan til allra vopnfærra
manna í kjördæminu um að
búast nú til úrslitaorustu við
frambjóðanda Sjálfstæðis-
flokksins og fella liann. Dag-
skipan herforingjans var jafnt
til krata, kommúnista, fram-
sóknarmanna að duga sér vel,
því að með öfuguggahætti sín-
um í íslenzkum stjórnmálum á
liðnum árum, gat hann í senn
verið lýðræðisj afnaðarmaður,
skósveinn hins mikla rauða
marskálks í Kreml, dyggur
samvinnumaður og þar af leið-
andi trúverðugur foringi
bænda. Þrátt fyrir þetta leiddu
úrslit kosninganna í Norður-
Isaf j arðarsýslu í ljós, að fram-
bjóðandi . Sjálfstæðisflokksins,
Sigurður Bjarnason, sigraði
glæsilega og hafði 37 atkv. yfir
samanlögð atkv. allra þriggja
andstæðinga sinna.
Reiði og sorg.
Orslit kosninganna voru
blandin sorg og reiði fyrir þenn
an ósigursæla frambjóðanda.
Reiðin bitnaíii ekki eingöngu á
sigurvegaranum, heldur einnig
á þeim kjósendum i þeim
hreppum sýslunnar, sem nær
einróma höfnujðu þessum Gol-
iat sjálfhælninnar.
I reiðikasti birti hann í sam-
talsformi í blaðinu Skutli, læ-
víslega aðdróttun til fólks, sem
ekki á annað en gott skilið.
Samfara þessum aðdróttunum
gortar hann yfir afrekum sín-
um á sviði verklegra framfara
í sýslunni á liðnu kjörtímabili,
sem hann þó mjög lítið hefur
kornið nálægt. I Jiessari sam-
talsmynd tekur þó út yfir allt
annað, fúlmannlegar árásir á
fólk í sveitahreppum sýslunn-
ar.
Fjandskapurinn við
Djúpmenn.
Þessu fólki nýr hann um nas-
ir, að það búi við „frumbýlings
leg lífsskilyrði forfeðra sinna“.
Þetta fólk á að hans dómi ekki
að hafa fylgt tímanna rás. Það
á að lifa við sömu lifsskilyrði
og á landnámsöld. Getur nokk-
ur maður svívirt Djúpmenn
meir en þessi maður með þess-
um ummælum sínum?
Djúpmenn hafa búið og búa
enn rausnar og myndarbúi.
Höfðingskapur, greind og dugn
aður þeirra hafa ávallt sett
svip á Djúpið. Húsfreyjur
Djúpsins eiga sinn stóra þátt í
að héraðið er alls staðar rómað
fyrir gestrisni og höfðingsskap.
Eitt öruggasta vígi
S j álf stæðismanna.
Verzt telur Hannibal ástand-
ið í þeim hreppum sýslunnar,
sem fylgi lians er minnst. Þrátt
fyrir mjög öflugt meirihluta-
fylgi Sjálfstæðisflokksins í
mörgum hreppum, mun þó
Reykj af j arðarhreppur skara
fram úr. Sveitastjórnarmálum
þessa hrepps er stjórnað með
ágætum. Fyrirmenn þessa
hrepps, eins og Páll i Þúfum
og séra Þorsteinn í Vatnsfirði
eru með mest virtu mönnum
alls byggðarlagsins. Býlin í
þessum lireppi eru, eins og í
öllu Djúpinu, fyrirmyndarbýli.
Þau eru markvisst að taka
miklum framförum og eru
mörg til fyrirmyndar. — Eða
hvað finnst mönnum um bú-
skap Ólafs í Skálavík, svo að-
eins eitt dæmi sé nefnt.
Hann byggði 1922 steinsteypt
gripahús yfir 240 fjár, 6 kýr og
7 hesta, ásamt hlöðu, votheys-
gryfjum, áburðarhúsi og
geymslulnisi. Vatnsrafvirkj un
byggir hann 1928. Ibúðarhús
byggir hann 1934. Allar fram-
kvæmdir hans eru gerðar af
hagsýni framfaramannsins.
Snyrtimennska þessa ágæta
heimilis er jöfn utan húss sem
innan.
H. V. segir, að þetta fólk búi
við „frumbýlingsleg lífsskilyrði
forfeðranna“. Það á að lifa við
sama heygarðshornið og á land
námsöld. Menn eins og H. V.,
sem í tíma og ótíma er með
munninn fullan af gífuryrðum
og glamri, en aldrei hafa kom-
ið nálægt búskap ferst illa að
ráðast á þetta duglega. sjálf-
stæða fólk, því að það er ein-
mitt hið sívinnandi og vel hugs
andi fólk, sem skapar hina
traustu hornsteina sjálfstæðs
þjóðfélags.
M. Bj.