Tíðindablaðið - 07.02.1975, Blaðsíða 8

Tíðindablaðið - 07.02.1975, Blaðsíða 8
Síða 8 TÍÐINDABLAÐID fríggjadagin 7. februar 197b Bløðingar Kunnu tygum gera so væl at geva mær greitt svar uppá hetta: Eg eri 48 ár og havi havt míni ting normalt til nú fyri kortum, men so blivu tað 5 vikur ímillum og so 3 vikur og 14 dagar og 10 dagar. Tað er so upp og niður, og eg havi hesa ferð bløtt eitt lítið sindur viðhvørt og so einki viðhvørt og aftur meira viðhvørt í næstan 14 dagar. Er tað normalt? Eru tað yvirgangsárini? Kann man bløða so leingi minni og meira í 14 dagar? Eg havi ikki ilt, men føli meg ússaliga. Hvat ráð hava tygum til min? Halda tygum, at tað heldur uppat nú av sær sjálvum? Er nakað medisin fyri tað? Skal eg taka jarntablettir? Halda tygum, at tað er nakað óndartað? Eg eri so bangin, og tað vísir seg, sum at eg bløði meira tá, men eg kann ikki siga, at tað er nógv. Eg haldi sjálv, at eg eri fyri fleiri árum síð- ani komin í yvirgangs- aldurin. A.K. Sovorðnar óregluligar bløðingar, sum tygum hava, eru vanlig fyri- brigdi í tygara aldri, og hevur hetta samband við yvirgangsaldurin. Tá tygum eru so bangin fyri, at tað kann vera okkurt galið, so vil eg ráða tygum til at fara til lceknan, tí møg- uliga skal hetta verða kannað nærri, fyri at tygum ikki skulu halda fram at vera bangin. Um alt er í lagi, so kunnu tygum fáa við- gerð fyri yvirgangsald- urin, men í øllum førum skulu tygum taka jarn — og tað skulu allar kvinnur gera, serstak- liga tá tcer bløða nógv. At tygum føla tygum ússaligan er sjálvsagt, tá tygum bløða so ofta og nógv, og stendst tað helst av, at tygum vantar jarn í blóðinum. MS Magapína í meira enn eitt ár havi eg havt pínu í magan- um, men ongatíð so ringa, at eg havi av- gjørt at fara til læknan. Pinan situr í vinstru síðu, nakað niðan fyri rivjabeinini. Kann hett- a vera álvarsligt? Eg eri 42 ára gamal. K.J. Fyri at kunna svara hesum spurningi er tað av alstórum týdningi at fáa at vita, hvussu opn- ingurin er. Um hann hevur broytt seg hetta seinasta árið, eigur tjúkktarmurin at verða røntgenkannaður. 0- vanligt er tað ikki, at pína undir vinstru síðu stendst av hørðum og trekum opningi. MS Annað bróstið er størri Eg eri 16 ára gomul og føli meg ofta illa av, at annað bróstið er størri enn hitt. Eg havi ansað eftir, at lítil ella ongin munur er á bróstunum hjá vinkonum minum. Verða bæði lika stór, tá eg verði eldri, ella kann nakað gerast fyri at fáa tey iíka stór? Skúlagenta Tað er vanligt fyri- brigdi, at bróstini ikki eru líka stór. Munurin broytist ikki, sjálvt um tú eldist. Tað er sjáld- an, at munurin er so stórur, at onnur síggja tað, men er hann óvan- liga stórur, kann skurð- viðgerð fáast, sum javnar munin. MS * * * * Frumhald frá bls. 2 næmingurin sostatt næst- an gera av, hvat hann skal verða, og áðrenn hann byrjar á studentaskúlan- um, skal hann velja, um hann vil verða málsligur ella matematiskur stud- entur. Fyri at koma inn á málsliga deild krevst prógv í latíni, og hetta skal hann helst hava fingið sær, áðrenn hann byrjar. Hetta er ein trongur vegur og hevði stóra sosiala slag- síðu. Fyrr máttu tey tíð- liga heimanífrá at ganga í realskúla og so niður á studentaskúla. Tað var frægari, tá ið studenta- skúlin varð settur á stovn í Føroyum og eftir at real- skúlar eru komnir um alt landið. Men kortini er tað so enn í Føroyum, at næst- an øll, sum koma á stud- entaskúla, hava gingið í 3. real. Tey brúka sostatt eitt ár longri enn neyðugt, og hetta er dýrt bæði fyri tey og samfelagið. Tó er hetta ofta betri fyri tey sjálvi. Stuđentaskúlin er heldur ikki ætlaður til fólk, ið er farið út úr skúlanum og seinni ætlar sær at byrja aftur, av tí at aldurin á einum næmingi ikki má vera meira enn 2 ár yvir miðalaldurin í flokkinum. HF er ein nógv meira opin skúlaformur viðvikj- anđi upptøkutreytunum. Har krevst eisini ávísur forkunnleiki í ymiskum lærugreinum, tí at tað er ein hægri skúli; men hvussu fólk hevur fingið hesar kunnleikar er lika- mikið, og tey noyðast ikki at hava prógv í hesum forkunnleika. Um ein um- søkjari sigur seg duga nóg væl enskt til dømis, ti hann hevur verið í Ong- landi ella tí mamma hans- ara er ensk, ella tílíkt, kann hetta verða góðtikið. HF er ein próvtøka, og tað vil siga, at tað ikki er ein treyt at fylgja undir- vísjngini á skeiðinum. Ein og hvør hevur rætt til at melda seg til próvtøkuna, um hann bert er fyltur 18 ár, og fara upp sum sjálv- lesandi, men skal tá upp í øllum tí lisna. Eisini er møguligt innan fyri HF-skipanina at fáa einkultfaksskeið sett á stovn, og vónandi verður hetta innan ov nógv ár. Á hesum kunna fólk um kvøldið lesa til prógv í einkultum lærugreinum og á henda hátt samanseta eitt fult HF-prógv. Hetta hevði opnað møguleikar fyri nógvum fólki, t.d. kvinnum við smábørnum og fólki, sum bert hevur brúk fyri nøkrum fáum lærugreinum. Atfinningar hava verið móti, at næmingar úr 10. flokki eisini kunna sleppa inn á HF-skeið, um tey hava forkunnleika í ávís- um lærugreinum. Tað verður framført, at tað trýstir næmingarnar til at velja tær kravdu læru- greinirnar fyri at koma inn á HF og at valfrælsið verður burturi í 10. flokki. Á hin bógvin kann sigast, at hetta heldur lættir um tað trýstið, sum er, tá ið næmingarnir skulu inn á realdeildina, tí nú eru tey ikki longur avskorin frá at fara víðari í skúlaskipan- ini, um tey fara í 8. flokk í staðin og seinni skuldu fingið hug at hildið fram. HF er ein valskúli. 011 skulu hava ávísar felags lærugreinir, men aftan á 1. og serstakliga aftaná 2. lestrarhálvár skulu næm- ingamir velja nakrar val- lærugreinir. Her er møgu- leiki fyri at benda HF móti tørvinum í ti føroyska samfelagnum, tí loyvt er at hava aðrar vallæru- greinir enn í Danmark, og aftan á summarfrítíðina í ár er ætlanin at hava fiskivinnu sum vallæru- grein, og eisini ber til at leggja føroyskt innihald inn í tær lærugreinir, ið eru. T.d. kann «viðgerð av fiski» koyrast undir kemi og kunnleiki um tól sum radar, ekkolodd, decca, astic o.s.fr. og streymlæra koyrast undir fysikk. Teir ymisku læru- og yrkis- stovnar og skúlar kunnu so seta uppskot fram um, hvat teir halda vera hósk- iligt at velja, um ein næm- ingur skuldi lært ella ar- beitt hjá teimum. HF er sostatt ein liðilig skúlaskipan, men tað kemst ikki burtur frá, at hon er donsk. Samanset- ingin av felagslærugrein- um og tímatalsbýti eru gjørd út frá donskum við- urskiftum, og hetta er varðveitt í Føroyum uttan tað, at «føroyskt» er komið afturat. Hetta gevur viss- ar trupulleikar, og bert ein skal nevnast her. Tað er, at týskt er felagslæru- grein, og at ávísur for- kunnleiki krevst í hesi lærugrein fyri at sleppa inn. Teir umsøkjarar, sum ikki hava realprógv, tørva ofta henda forkunnleika. av tí at týskt ikki hevur sama týdning í Føroyum sum í Danmark, har tað av søguligum og mentunar- ligum orsøkum er natúr- ligt, at týskt gongur fram um t.d. franskt, spanskt ella russiskt. Uppskot hava verið um at gera týskt til vallærugrein á sama hátt sum franskt. Men ber hetta til? Vil eitt tílíkt HF-prógv, sum ann- ars er danskt, men uttan týskt, ikki verða minni vert enn eitt regluligt danskt prógv, um næm- ingur søkir uttanlands? Eg vil enda hesar við- merkingar við einum spurningi: Hevði ikki verið betri at gjørt eina føroyska HF- skipan á sama stigi sum hin danska, har lærugrein- a- og tímabýtið og inni- haldið var gjørt eftir før- oyskum viðurskiftum, og fingið hesa skipan viður- kenda í útlondunum, so sum íslendingar hava gjørt við teirra skúlaskipan, ja, soleiðis sum allar aðrar tjóðir gera? Gunvør Hoydal Datsun 1200 2 3/4 ára gamal í góðum standi til sølu fyri 11.000 krónur. Lagaligar treytir. P/F Auto-service tlf. 1.1502 Havaldan til sølu M/Tr. Havaldan, umbygt til fyrsta floks hekku- trolara og við nýggjum motori, er til sølu, um hóskandi boð fæst. P/F Højgaards handilsvirki Saltangará . tlf. 4. 7415 R Æ N D U R Ebenezer, sum ikki visti, at vitnir vóru til steðar, viðgekk fyri Alan, at hann hevði givið Hoseason skiparanum tjúgu pund fyri at hava dreingin um- borð hjá sær og selja hann sum træl í Suðuramerika. Men í somu løtu, sum hann hetta segði, kom sakførarin fram og bað gott kvøld. Síðani kom eisini David. Uttan at siga nakað fall tann gamli maðurin sum lam- sligin niður á gáttini. Tey ráðini, sum teir høvdu lagt upp, eydnaðust betri enn væntað. Nú var tað ikki so tor- ført at fáa Ebenezer at undir- skrivað skjalið, sum teir høvdu við sær, og sum tryggjaði Dav- idi rættin til harragarðin. Til hesi viðurskifti vóru fingin í lag, skuldi hann fáa tveir triðingar av teimum inntøkum, sum ognin gav. Dagin eftir fylgdi David sín- um trúfasta vini avstað. Hann gav honum nøkur gullstykkir við á ferðini, so hann í hvussu er ikki skuldi hava nakra neyð ta fyrstu tíðina. Og her endar søgan um, hvussu David Balfour gjørdist eigari av tí gamla harragarðin- um Shaws, sum hann var tann rætti arvingurin til. 0 0 1» *

x

Tíðindablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíðindablaðið
https://timarit.is/publication/643

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.