Sameiningin - 01.12.1890, Síða 7

—151—
okkr ekki betr en þetta ? Hví hélduS þi5 okkr ekki betr
við ? Hví settuð þið. ekki ofna í okkr, og létuð svo leggja
í þá ofna, svo að í okkr væri æfinlega lifandi ?“ — „Enn
fremr er örðugleikinn á því, að halda uppi viðunanlegum
söng í kirkjunum. þótt margt fólk só við kirkju, er, ef
til vill, ekki hœgt að f'á neinn mann til að byrja, og
treysti prestr sér ekki til að byrja sjálfr, má verða messu-
fall.“ Að einn prestr skuli geta fengið af sér, að setja þetta
á prent, að einn héraðsfundr skuli gjöra að'ra eins yfirlýs-
ing og þetta um leið og hann þó er vaknaðr til meðvit-
undar um, að nýtt lif þurfi að verða í kirkjunni, talar það
nú ekki fremr fyrir því, að það sé þó eitthvað meira en
tómar öfgar eða Ósannindi, sem vér höfum sagt um íslenzk-
an nihilismus ? Ekki unnt í fjölmennum söfnuði
að fá neinn til að byrja, prestrinn alveg
ráðalaus, og svo að sjálfsögðu „messufall"!
Ekki kemr presti til hugar, að neitt sé unnt að gjöra, ef
enginn fæst til að „byrja“, ekki til hugar, að vinna megi
að því, að einhverjir verði fœrir til að „byrja“, ekki til
hugar, að lesa mætti nú í viðlögum upp sálmana, sem
syngja á, þar sem í einstökum tilfellum enginn getr sung-
ið. þvílíkt ráðaleysi! þvílíkr makalaus pokaháttr! Skyidi
íslenzku prestarnir nú hafa heyrt umkvörtun um það frá
nokkurri kirkju í öðrum löndum á þessum tíma, að guðs-
þjónustum verði þar cinatt ekki komið á fyrir þá sök, að
enginn fæst til þess að „byrja“ ? Hann er sterkari þessi
vitnisburðr frá héraðsfundi Húnvetninga um eymdarslcap
íslenzku kirkjunnar, heldr en flest, ef ekki allt, sem vér
höfuin til tínt í fyrirlestrum vorum, og sem nú á að vera
tóin ósannindi eða marklaus fjarstœða. Engin ráö finnr
fundrinn til þess, að fá í framtíðinni einhvern til að „hyrj.-i“;
en þar á móti kemr hann sér niör á þeirri ályktan, að
reynt verði út af ofnleysinu í kirkjunum að ritast á við
hávfirvöld kirkjunnar, líklega gangandi út frá því, að ekki
mætti að þeirn óaðspurðum láta guðsþjónustuhúsin vera upp-
hituð, þegar fólk kemr þangað til „messu“ á vetrardag.
Einu, sem hér.iðsfundrinn tilfœrir sem orsök þess, að
kirkjurœknin á íslandi sé svo dauf, má eklci gleyma. það