Sameiningin - 01.12.1893, Side 10

—154-
nokkru gjört fólki voru liér skjalið og máliS kunnugt, og í ann-
an stað hefir fjáihagr íslenzkrar alþýðu hérí landinu einmitt nú
upp á síðkastið veriö með langérviðasta möti.svoaS meðmæli frá
vorri hálfu með áskoran þessari hefði vafalaust ekki haft meiri
árangr, þött þau hefði komið einum eða tveimr mánuðum fyr
heldr en þau geta haf't nú. því miðr höt'um vér enga von uin
að það mál, sem hér er um að rœða, eða hinn nýmyndaði h i-
skólasjóðr, fai í bráð nokkurn styrk liéðan að vestan, sem um
munar. Peningalegt harðæri gengr yfirallt þetta land á þessum
tíma, og íslendingar bæði syðra og nyrðra eiga eins og aðrir á-
kaflega örðugt með að fleyta sínutn eigin félagsmáluin áfrara,
svo örðugt, að aldrei hefir verra verið. Svo að eigi má búast við
neinutn fjársamskotum. setn teljandi sé, frá Islendingum hérsjóði
þes>um til handa meðan fjárhagur þeirra ekki kemst ur hinum
núverandi kröggum. En vér þurfuin varla að taka það fram,
að vér erum af öliu hjarta hþynntir þes»u íslenzka háskólamáli.
Oss finnst, að hver einasti íslendingr, sem á annað borð ekki
óskar eftir þvf, að hin fámenna þjóð vor sé sem fyrst þuirkuð út
úr t<ilu þjóðanna, heldr vill, að hún lifi sælla og sjalfstœðara lífi
en hún lifír nú, sérstaklega í andlegu tiliiti, hljifti að vilja, að
það mál, sem hér ei uin að ræða, hafi fijótan og góðan fram-
gang. íslendingar hafa langt um of lengi „dependtrað“ af
Dönum eða háskólanum danska með alla sina œöri menntan og
allt sitt andlega líf. Kaupmannahafnar-menntan íslendinga
hefir iniklu meira illt en gott haft i f<ir með sér fyrir land þeirra
og lýð. það er að vorri ætlan ekkert meira ólán til fyrir ís-
land en jiessar Hafaargöngur íslenzkra stúdenta, setn allt af eru
nú að fara í vöxt. Vér höfum marg-minnzt á það þjóöarböl,
meir og oftar en nokkur annar. Svo auðvitað var, að oss myndi
þykja vænt um að heyra málið um stofnan hískóla á íslandi
sett eins greinilega á dagskrá og nú hefir gjörfc verið. því með
því reis upp von í huga vorurn um það, að hið áminnzta þj<Sðar-
böl myndi þó einhvern tíma hætta, og von einnig um það, að
sjilfstœtt íslenzkt inenntalif, miklu frjilslegra og margbreyti-
legra en veriö hefir ineðan menntalýðrinn hetír eing.'mgu verið
undir dönskum áhrifum, myndi framkoma í landinu. Geti
nokkurn tíma komizt inn í þj<íð vora s intir. frelsisandi og Ijiís
meðvitund uua að hún sjálf verðr að hafa alla ábyrgðina á því,