Íslendingur - 17.07.1925, Blaðsíða 3

ÍSLENDINGUR
3
&
9/91991 aíl'an þann vinaríjug, er rnér á svo marg-
an f)áti var sýndur viS guSsþjónustuna í CÆCureyrar-
QirCtju 5. þ. m., er eg fjafði veriá sóCnarprestur fjér í
25 ár, fœri eg CÆCureyrarsöfnuði mínar 6eztu þaCftir.
Geir Sæmundsson.
Frá Kaupmannahöfn er símað, að
tilraunir til landhelgisgæzlu í flugvél
gefist vel. Er búist við flugvéla-
gæzlu framvegis í Danmörku.
Frá París er símað, að Painleve
hafi lýst því yfir í þinginu, að það
sé ekki tilgangur Frakka að bjóða
Abdel Kim frið, heldur tilkynna, að
Frakkar séu aðeins tilleiðanlegir til
friðar. Stórkostlegur undirbúningur
er af Frakka hálfu til að Iáta til skarar
s.kríða í Marokkó, nota sennilega
svertingjahersveitirnar frá Ruhr.
Frá London: Kolanámudeilurnar
harðna stöðugt; ekkert útlit um
samkomulag. Búist við, að miljónir
brezkra verkamanna styðji námu-
mennina. Stjórnin hefir skipað rann-
sóknarnefnd í deilumálunum.
Innlend:
Rigningarlaust hér í gær og dag,
en altaf súld, ef ekki er helliregn.
Haraldur og Dóra Sigurðsson ný-
komin til landsins og haida hér
hljómleika.
Margt ferðamanna hér. Læra
margir íslenzku.
Frá ísafirði er símað, að síldveiði
sé byrjuð og að vel aflist í reknet.
Arni Johnsen úr Vestmannaeyjum
og Grímur Sigurðsson, Jökulsá, hafa
hlotið verðlaun úr Carnegie-sjóði
fyrir vasklega björgun. Hinn fyr-
nefndi 400 kr., en sá síðarnefndi
600 krónur.
Á dansk-íslenzku verzlunarmála-
ráðstefnunni voru rædd ýms merk
mál, t. d. skrásetning íslenzkrar
krónu erlendis.
cc
Uppog niður.
Sinnaskifti?
Tíðindi mega það kallast, að Vm.
kallar nú blöð Alþýðuflokksins hér
á landi »blöð hœgfara jafnaðar-
manna«. Pað eru ekki margar vik-
urnar síðan, að bæði Vm. og hin
önnur blöð Alþýðuflokksins úthúð-
uðu hinum hægfarari jafnaðarmönn-
um og töldu þá handbendi auð-
valdsins, en lofsungu kommúnista
sem bjargvætt mannkynsins. Hví
þá þessi sinnaskifti? Hefir Vm.
fengið ótrú á kommúnistum og
stefnu þeirra, eða er hann að reyna
að sigla undir fölsku flaggi, í þeirri
von, að það reynist sigurvænlegra
við alþýðuna en rauði fáninn. Undir
merkjum hans hafa verið framin
hin svívirðilegustu glæpaverk, sem
saga seinni tíma þekkir, og mun því
seint ganga, að safna ísl. alþýðu
undir hann. Pað verða höfð gát
á því í framtíðinni, hvernig Vm.
hagar sér í þessum efnum.
Afneitun.
Vm. segir, að Björn Líndal hafi
afneitað ísl. á leiðarþinginu um dag-
inn, er J. J. var að tala um blaða-
kost íhaldsins. Vitanlega eru þetta
ósannindi. Pað sem Líndal sagði
var á þá Ieið, að íhaldsflokkurinn,
þ. e. a. s. miðstjórn hans, gæfi að-
eins út eitt blað — Vörð, hin blöð-
in sem fylgdu íhaldinu að málum
væru gefin út af einstaklingum eða
félögum, og hefði miðstjórn flokks-
ins því ekkert yfir þeim að segja,
en væri vitanlega þakklát fyrir þann
stuðning, sem þau veittu flokknum.
Og sjálfur kvaðst’ B. L. ekki eiga
einn eyri í nokkru blaði, jafnvel ekki
ísl. en þakklátur væri hann yfir
þeim stuðningi, sem blaðið hefði
veitt sér. Á þessa leið féllu orð
þingmannsins. Blaðskúmur Verkam.
hefir líklega gieymt að þvo innan á
sér hlustirnar áður hann fór á fund-
inn, ef hann þykist hafa heyrt jDað>
sem hann hermir þaðan.
Sannanlr.
Vm. segir, að meirihluti íhalds-
blaðanna »sé að miklu leyti útlend
eign< og — »að þau séu vopn út-
lendinga gegn íslenzku þjóðinni.«
ísl. skorar hér með á ritstj. Verkam-
að færa sönnur á þessar fullyrðing-
ar, eða að heita að öðrum kosti op-
inber Iygari.
oo
Torskilið.
Ekkert skil eg í því, Iivað almenn
ingur þessa lands er grænn, að hafa
það álit á Jóni Porlákssyni, að hann
sé skörungur, gáfaður, atorkusamur,
framsækinn, prúðmenni og mælskur.
Pað er ótrúlegt, hvað menn geta verið
blindir, að sjá það ekki, að Jón er
engum þessum eiginleika gæddur— á
mælikvarða Verkamannsins, en það er
sá hæstiréltur, sem allir eiga að beygja
sig fyrir. Eg skil ekkert í því, að
nokkur skuli leyfa sér, að hafa aðrar
skoðanir á þessu, heldur en þeir Hall-
dór og Erlingur, þeir, sem sjálfir eru
skörungar og prúðmenni, bæði í ræðu
og riti. Að vísu eru fáeinir fleiri dánd-
ismenn á þessu landi, sein setja
mætti á bekk nreð þeim bræðrutn,
svo sem: Jónas frá Hriflu, Hallbjörn
sjölandafara, Héðinn o. fl., en það rýrir
þá ekkert, þver! á móti. — Verkamað-
urinn hefir kveðið upp sinn dóm yfir
Jóni Þorlákssyni, og er því engum
vorkunn að meta hann rétt hér á eftir.
Og hvað skyldi það svo sem vera,
sem liggur eftir J. P. í samanburði
við öll þau þrekvirki sem eftir þessa
herra liggur? Verkin sýna merkin.
Ekkert skil eg heldur í því, hvað
»Gróueðlið« er ríkt í mönnum, að
geta látið sér detta í hug, að »blamera*
svona engilblíða »hœgfara jafnaðar-
menn«, eins og Erling, Halldór, Hall-
björn og Einar Olgeirsson o. fl. þjóð-
þrifaposfula, með því að bendla þá
við kommúnista eða bolsa; getur rógs-
eðlið komist á hærra stig? Pað er
von, að Verkam. taki sér þetta nærri
og að tárin leki niður eftir vöngunum
á Erlingi prúða. Eg lái þeim það ekki.
Pá skil eg loks ekki hvað íslending-
ur er þrálátur, að vilja ekki hætta við
hinn óheflaða og klúra rithátt sitin og
reyna heidur að semja sig að rithætti
Verkamannsins, þar sent drenglyndi og
puíðmenska Halldórs og Erlings spegl-
ar sig í hverri línu.
já, það er margt skrítið í Harmoniu.
Skilningssljór malarbúi.
Niður hjarnið.
Svo heitir skáldsaga eftir séra Gunn-
ar Benediklsson í Saurbæ, nýprentuð,
stór bók og læsileg. Okkur Norð-
lendinguin má vænt um þykja, að
bækur fæðist í okkar fjórðungi; það
er, eða ætti að vera metnaðarmál,
þeim sem vilja halda í horfinu.
Pessi saga segir fyrst frá sveitastúlku
og æskuástum hennar, gagnvart ungl-
ingi, sem er á skólavegi. Hún fer á
eftir honum til Reykjavíkur og þar
gerist meginhluti sögunnar. Gunna —
svo er stúlkan kölluð — kemst smám-
saman inn í höfuðstaðarlífið, og eru
þau æfintýri eölileg. Atburðirnir eru
lifandi og frásögnin fremur l/ðleg.
Henni er boðið í samkvæmi, þar sem
reykt er og drukkið og hún lærir þær
listir. Smámsaman lendir hún á »hjarn-
inu«, þ. a. s. á hálku nautnalífsins
og að lokum verður hún ólétt af völd-
um kvongaðs tnanns, þar sem hún
var búslýra í fjarveru frúarinnar.
Að því búnu biðlar til hennar skóla-
piltur, sem alla tíðina hefir rent til
hennar hýru auga, en haldið sér þó
hlutlausum. Og honum tekur Gunna
í sögulok.
Úrslitin þykja mér hæpin, jafnvel ó-
eðlileg. Reyndar er það orðið al.títt
í sögum að »alt fari vel« að lokum,
þeir fyrirgefi meinsemdir, sem hlut
eiga að máli. En þegar þessháttar
silkislæða er breidd ofan á brestina,
verður að vera í manneðlinu líkindaleg
átylla til þess, sein gerist.
Nú er því svo háttað í lífinu og
hefir verið, að karlmenn ganga ekki
með grasið í skónum eftir þeim stúlk-
um, sem mist hafa sitt dýrasta og eina.
Og þegar svo fellur í skáldsögu,
det'ur lesendunum í hug, að slíkar
persóritir séu tilbúnar.
Sumir nýmóðins sagnasmiðir temja
sér þá list, að búa til fyrirmyndir.
Peir um það. En mér finst ekki til
um þá menn, sem gerðir eru úr pappír.
Eg vil hafa blóðrás í fólkinu. Fram-
koma skólapiltsms við Gunnu aðj lok-
um og ræður hans, sem hann flytur
henni í biðilsbuxunum, nálgast ólíkindi
— frá mínu sjónarmiði skoðað —.
En eitthvað má að öllu finna. Eng-
in skáldsaga er gallalaus. Og þrátt
fyrir þessa misfellu er sagan allvel
sögð og margir kaflar náttúrlegir.
Pessi höfundur gaf út smásögu í
æsku og sýndist mér þá efniviður í
drengnum. Honum hefir farið mikið
fram frá þeim tíma, enda löng þögnin.
Og enn mun honum vaxa fiskur um
hrygg. v G. F.
m
Or heiinahögum.
richsen en formaðurfararinnar Abrahamsen.
Stúdentafélagið hér býður gestina vel-
komna við komu skipsins og hefir söng-
flokkur verið æfður að tilhlutun þess undir
stjórn séra Geirs Sæmundssonar til að
heilsa gestunum nieð söng. í kvöld kl.
8*/a syngja dönsku stúdentarnirí Samkomu-
húsinu og er ekki að efa, að húsið verð-
ur fult.
„Fylla“ kom í gær. í foringjahóp henn-
ar er Knútur Danaprins, á hann að mæta
fyrir konungshönd við söng dönsku stúd-
entanna í kvöld.
Sildveiðin er naumast byrjuð ennþá, þó
allur flotinn sé lagður út. Hafa ógæftir
verið undanfarna daga.
Heilsuhœlið. Landlæknir, húsagerðar-
meistari ríkisins ásamt stjórnarnefnd Heilsu-
hælisfélagsins hófu í dag rannsóknarferðir
lil þeirra staða, er til greina hefir komið,
að hælið yrði bygt á. Mun að þeirri
rannsókn lokinni ákvörðun verða tekin um
livar hælið skuli standa.
Sr. Hcrmann Hjartarson að Laufási hefir
fyrir nokkru verið kosinn prestur til Skútu-
staða og er fluttur þangað. Var hann
piestur þar áður hannfékk Laufás og hefir
fýst þangað að nýju. Laufási þjónaði hann
eitt ár.
„Dcnford" heitir 75 brúttosmálesta gufu-
skip, sem þeir Pórsbræður o. fl. hafa ný-
lega keypt í Englandi og ætla að gera út
á síldveiði. Skipið kom hingað í gærkvöldi.
Dánarfregn. í nótt andaðist hér í bæn-
um öldungurinn Hjörtur Guðmundsson
eftir langvarandi veikindi. Hjörtur heitinn
var langt yfir meðalmenn að gáfum og
fróðleik, þó að óblíð lífskjör gerðu hon-
um-ókleift að njóta sín. En vinsældir og
aðdáun þeirra manna ávann hann sér, er
hann umgekst og nokkur veruleg kynni
höfðu af honum.
HREINAR FL0SKUR kaupir
Áfengisverzlun Rfkisins.
......IIIII.......Illlli"-'llllli"-""lllll..
l„Kasketter“ j
Drengja frá kr. 3,50 \
Karlm. — — 5,50
f Brauns Verzlun. f
ö "'lllll..........Illll.............................."Illll......................
S a m t a 1.
Kristján: Sæll og blessaður, kunn-
ingi. Ætlar þú í skemti-
ferð á næstunni?
Árni: Sæll, eg veit ekki, ef....
Kristján: Ójá, ef. En veiztu hvar
bezt er að kaupa nesti?
Árni: Ónei. —
Kristján: Reynslan hefir kent mér,
að fjölbreyttasta og bezta
úrval á sælgæti er hjá
Jóni Guðmann.
Kirkjan.
Messað kl. II f. h. á sunnudaginn.
Sig. Skagfeldt söngvarinn góðkunni söng
á þriðjudagskvöldið í Nýja-Bíó fyrir fullu
húsi áheyrenda og þótti takast frámuna vel.
Sérstaklega voru tilheyrendurnir stórhrifnir
af meðferð hans á eftirtöldum lögum:
Betlikerlingin (Kaldalóns), Alfaðir ræður
(Kaldalóns), Afsked (Wennerberg) og Aria
af Toska (Puccini). Hefir Skagfeldt tekið
stórmiklum framförum setn söngvari síð-
ustu tvö árin og má nú vafalaust telja
hann bezta söngvarann, sem við nú eig-
uni. Röddin er bæði mikil og fögur og
liefir náð þeim þrótt og þeirri leikni, að
hin erfiöustu viðfangsefni verða henni auð-
veld. Væntir ísl. þess, að vegurinn til
frægðar og frama Iiggi Skagfeldt opinn úr
þessu.
Dönsku stúdentasöngvararnir, 38 manna
kór, koma hingað í dag með Goðafoss að
sunnan. Heitir söngstjórinn Roger Hen-
Eg er að fara þangað.
Viltu vera með?-------
Siiðuspíritiis
fæst í
Verzlun Sn. Jónssonar.
Myndavél
— fyrir »pakka-filmur« 9x12 —
fæst keypt með tækifærisverði.
R. v. á.
H úsnæði.
2 herbergi og eldhús óskast til
leigu frá 1. sept. n. k.
R. v. á.