Íslendingur - 04.09.1925, Blaðsíða 2

2
ÍSLF-NDINOUR
ÉD) MHfHM s Olsem
11'®
Rúgmjöi
Fyrirliggjandi;
Hveiti
Hafragrjón
K.affi
Sykur
Súkkulaði.
Hvoihreppi í Rangárvaila ýilu: Lækn-
isfrúin, er þar hafði verið, en þá var
nýflutt fil Reykjavíkur, hafi, þá hún
kvacldi vinkonur sínar, stundutn orðið
að taka rneð sér kaffi, sykur og kafíi-
brauð, til þess að gefa þeim, svo ad
þœr gœtu gefið henni kaffi og með
þvi. Slíkur liefði vcsaldómurinn verið
í þessum kaupfélagslausa hreppi.
Jónas mun hafa sagt þessa sögu í
fyrsfa skiftið á fundi að Lýtingsstöð-
um í Skagafirði, en síðan endurtekið
hana á flestum þeim fundum, er harm
hélt eftir það. Svo fanst honum nún
smellin og fögur.
Að hér var ein af Gróusögum hans
á ferðinni, mun þó fiesta hafa grunað,
og nú er komið á daginn að svo er.
Læknisfrúin, sem sagan á við, vissu
menn að hlaut að vera Margrét Lárus-
dóttir, kona Guðmundar lælcnis Guð-
finnssonar, fyrv. Fiamsóknarflokksþing-
manns, og systir séra Jakobs í Hotti,
eins helzta fylgismanns Hrifluhetrans
í Rangárvallasýslu.
Frúin hefir nú lýst sögu þessa ósann-
indi frá rótum og látið blöðin flytja
yfirlýsingu þar að lútandi, er þar sagt
meðal annars:
»Eg mun vera einasta lækniskonan,
sem nýlega hefir flutt úr Rangárvalla-
sýslu ttl Reykjavikur. Ef þessi saga er
rétt höíð eftir Jónasi Jónssyni í Verði,
getur ekki annað verið, en að hann
hafi hana eftir roér, og að eg sé lækn-
iskonan, sem varð að taka með rr.ér
kaffi, sykur og kaffibrauð og gefa vin-
konum mínum, til þess að þær gætu
aftur gefið mér »kaffi og með því«.
Rar sem ekki verður um það vilst, að
mér er lögð þessi saga í munn, þá
lýsi eg því yfir, að hún er ranglega
höfð eftir mér, og þar af leiðandi
rakalaus ósannindi, því að mér hefir
aldrei komið til hugar að ségja nokkr-
um manni nokkuð þessu líkt.
Eg þykist að vísu vita, að enginn
muni tiúa þessari sögu, en þó þykir
mér réttara að láta þessa getið, svo að
öll tvímæli séu af tekin.
Eg þykist líka vita, að enginn Hvol-
hreppingur hafi trúað því, að eg væri
upphafsmaður sögu þessarar, enda sæti
það illa á mér, eftir 12 ára gott há-
býli við þá, að fara að gera lítið úr
menningarástandi þeirra. Eftir rainni
þekkingu er það sízt verra þar en í
öðrum hreppum sýslunnar, og það
jafnvel þeiro, sem fyrir mestum áhrifum
hafa orðið frá menningarstraumum
kaupfélagsskaparins.
í framtíðinni vonast eg svo til þess,
að Jónas Jónsson noti mig aldrei sem
agn á þá pólitísku öngla, sem hann
reynir að renna ofan í landsmenri.*
Gróusögu höfundurinn, Jónas frá
Hriflu, stendur nú afhjúpaður frammi
fyrir þjóðinni.
II.
Nafnaíölsunin,
Rað hefir fyrir löngu verið vitanlegt,
að Tíma-fjölskyldán og ýmsir nákomnir
Hreinarflöskur kaupir
Áfengisútsalan, Akureyri.
henni hafa gert sitt ýtrasta til þess, að
hefta útbreiðslu íhaldsblaðanna, en að
gengið yrði svo langt í þeim efrium,
að gripið yrði til nafnaíölsunar, munu
fæstir hafa búist við, en nú er það
lcomið á daginn.
Á síðasta hausti barst afgreiðslu
Varðar skjal nokkurt, undirritað af 17
rnönnum úr tveimur hreppum í Vest-
ur-Skaftafe!Issýs.lu, og var innihald þess
að inenn þessir lýstu því yfir, að þeir
vildu ekki kaupa Vörð og neituðu að
veita honum viðtöku.
Afgreiðshinni þólti skjalið grunsam-
legt og sendi því sýilumanni Skaft-
fellinga það, og bað hann að rann-
saka með réttarprófum, hvort hér væri
alt nieð feldu. Á manntalsþingum í
sumar hélt svo sýslumaður próf í mál-
inu, og kom það þá í Ijós, að aðeins
einn þeirra manna, er á skjalinu standa,
játaði undirskrift sína. Allir hinir
neituðu að hafa und rskrifað skjalið
eða gefið nokkium manni umboð til
þess. Var því hér um beina skjala-
fölsun að ræða,
Að pólitískir ar.dstæðingar blaðsins
hafi hér verið að verlci er gefið, en
hverjir þeir eru, er enn ekki uppvíst,
ea nrálið er nú í tiöndum réUvisinnar.
»það er ekki svo vel« — segir
Vörður — »að liægt sé að hugsa sér
ao eimi maðúr hafi frannð glæpinn,
þeir virðast vera fleiii — enginn getur
sagt hve margir. -Pdfa er það sárasta
og voðalegasta í roálinu. Hér er ekki
um að ræða áhrif Timans á einhvern
e nn manngarm, heldur dálítinn flokk
lesenda.«
Hið pólitíska uppeldi, er Timinn
hefir veitt lesendum sínum, hefir þá
borið þennan þokkalega ávöxt: —
nafnafö/sun.
III.
Kauptúnin og sveitirnar.
Á leiðarþiugi, er þinginenn Áines-
inga héldu ,við Ölfusárbrú 2. ág. sl.
hélt Magnús Kristjánsson Landsverzl-
unarforstjóri m. a. ræðu. Var aðalefni
hennar að fræða menn um, hvað bar-
ist væri nú um í landinu. Væru það
hagsmunir sveita og kauplúna, og stæði
bardaginn þeirra í millum. Framsókn-
arflokkurinn berðist fyrir sveitarinnar
og íhaldsflokkurinn fyrir kauptúnin.
Gerði hann þvínæst samanburð á
kaupstaðarlífinu og sveitaiífinu; kvað
menn í kaupstöðum lifa í velllysting-
um praktuglega, en hefðu við kvalar-
líf að búa í sveitunum. í kaupstöð-
um, sérstaklega í Reykjavík, drykkju
menn eins og svín, spiluðu fjárhættu-
spil og byggju í höllum, sem kost-
uðu eins mikið og allar húseignir í
helum bygðarlögum til sveita. Sveita-
menn ættu því að kjósa þá eina á þing,
sein stæðu — eins og hartn — sveita-
megin í baráttunni. — Petta segja
sunnanblöðin hafi verið kjarni ræð-
unnar.
Að maður, sem alið hefir aldur sinn
í kaupstað og setið á þingi fleiri ár
fyrir kmpstaðarkjördæmi, skuli tala
þannig gegnir furðu. Raunar mun
það afráðið, að Landsverzlunarforstjór-
inn verði efsti maður á lista Framsókn-
arílokksins við næsta landskjör, og vit-
anlegt, að úr sveitunum er helzt íylg's
að vænta fyrir listann, en að ætla sér
að gera stéltaríg að gruiidvelli póli-
tískrar flokkaskiftingar er sú óhæfa, að
naumast mun ö.inur verri hugsanleg.
Og hann stendur í baráttunni sveita-
megin gegn kauptúnunum. Ætli að
hann hefði gei t þá yfirlýsingu, ef hann
hefði haldið áfram að vera þingmað-
ur Akureyrarkaupsfaðar?
OO
Símskeyti.
(Frá Fréttastofu Islands.)
Rvík 3. sept.
Utlend:
Frá Osló er símað, að almennar
áhyggjur séu í Noregi út af hækk-
un krónunnar. Sérstaklega halda
menn að hækkunin valdi framleið-
endurn útflutningsvara og skipafé-
lögunum erfiðleikum. Noregsbanki-
ætlar í samvinnu við hina bankana
að stöðva hækkun krónunnar.
Frá Flórens er símað, að gullæð-
ar hafi fundist í fjalli nálægt borg-
inni.
Frá Jerúsalem er símað, að Drúss-
ar (á Sýrlandi) hafi unnið stórsigur
á Frökkum, en þeir telji enga hættu
á ferðum þar eystra. Búist við að
yfirhershöfðángi þeirra, Sarail, láti
af herstjórn.
Frá Genf er símað: Alþjóða-
bandalagsfundur hófst í gær. Rætt
verður um fjárhag Austurríkis og
umráðin yfir Mosul, auk fleiri mála,
er rninni þýðingu liafa.
Frá Farís er símað, að stórárásin
í Marokkó hefjist mjög bráðlega,
og taka þátt í henni 150 þúsundir
franskra hermanna og 50 þúsundir
spánverskra. Allur undirbúningur
gerður með mestu nákvæmni og er
öllum augljóst, að nú skal til skar-
ar skríða.
Frá Berlín er símað, að margir
séu reiðir Hindenburg forseta fyrir
að liafa numið úr gildi fyrirskipun,
er fyrirrennari hans, Ebert, gaf út
um að banna gamla herbúninginn.
Frá Leipzig er símað, að vöru-
sýningin þar hafi orðið »fiasko«.
Fátt gesta og verðið geysihátt.
Frá London er símað, að bresk-
franska orðsendingin útaf öryggis-
málunum fái góðar undirtektir í Ber-
lín. Meðal skilyrða, er, að Þjóð-
verjar gangi í Alþjóðabandalagið.
Frá Washington er símað, að
Bandaríkin ráðgeri að byggja örugt
vígi á Kyrrahafsströnd gegn liugs-
anlegri árás Japana.
Frá Khöfn er símað: Evrópu-
menn óttast að kommúnistar hrifsi
undir sig völd víða í Kína.
Innlend:
Samkvæmt fregnum frá lögjafn-
aðarnefndinni er talið víst að sam-
komulag náist um endurheimtur ís-
lenzkra skjala úr dönskum söfnum
gegn því, að Danir fái dönsk skjöl,
sem kunna að vera í íslenzkum
söfnum. Aðeins smávægileg atriði
óútkljáð.
Mikið skrifað hér um gengismál-
ið og nú rætt manna á meðal vegna
hækkunarinnar.
Fjórði þurk- og svalviðrisdagur-
inn hér.
Frá Seyðisfirði er símað, að tog-
arinn »Glaður« hafi bjargað fær-
eyskri skútu, er var á reki 30jnílur
suðaustur af Langanesi. Skipshöfn-
in hafði yfirgefið skipið og var
komin í aðra skútu.
Góður afli á Austíjörðum.
Q")
Úr heimahögum.
Sildara/Iinn. Síðustu viku komu á land
rúmlega 25 þús. tunnur af síld á öllum
veiðistöðvunum, voru þar af 16215 saltað-
ar og 9355 kryddaðar. Voru þá komnar
á land alls 206,326 tn. saltsíld og 31,540
tn. kryddsíld, en á sama tíma í fyrra
91,380 tn. saltsíld og 12,282 kryddsíld.
Hvað inikið af síld hefir veiðst í bræðslu
hefir ísl. ekki getað fengið ábyggilegar
upplýsingar um. Um síðustu helgi og
byrjun þessarar viku var hið versta veður
útifyrir og urðu allmörg skip, er voru við
veiðar, fyrir áföllum, mistu báta, rifu næt-
ur eða urðu sjálf fyrir skemdum, voru sum
jafnvel hætt komin. Um enga nrannskaða
hefir frést. Nokkur skip eru þegar hætt
veiðum.
Simskeylagjöld lcekka. Laudsíminn til-
kynnir, að frá 1. þ. m. séu símskeytagjöld
til útlanda Iækkuð um ca. 25°/o.
Mannaldt. Þann 2. þ. m. andaðist hér
á sjúkrahúsinu frú Ouðríður Vilhjálmsdóttir
kona Pálma Loftssonar 1. stýrimanns á
Ooðafoss. Var banamein hennar tæring.
Frú Ouðríður var kona á bezta aldri, fríð
og gjörfileg og hugljúfi þeirra, er nokkur
kynni höfðu af henni. Er þunguj harmur
kveðinn að manni hennar að sjá að baki
hennar í blóma lífsins og frá tveimur korn-
ungum börnum. — Pann 30. f. m. lézt
hér í bænum Halldór Á. Jóhannesson stýri-
maður, 24 ára gamall. Banamein hans
var heilamænubólga. Halldór héitinn var
hinn mesti dugnaðar- og efnismaður og
stoð og stytta aldurhniginna foreldra. Er
sárt að þurfa að sjá á bak slíkum mönn-
um í broddi lífsins. Jarðarförin er ákveð-
in næsta miðvikudag.
Leiðrcíting. Fresturinn í málaferlum
þeirra ritstjóra dags og Sauðkræklinga er
til 14. október en ékki til 14. þ. m., eins
og stóð í síðasta blaði.
Kvikmyndir. Á laugardags- og sunnu-
dagskvöldið sýnir Bíó nrynd, sem segir
sex. Það er »Drotningin af Saba« og
munu allir kannast við söguna af henni
og Salómon konungi úr biblíunni. Mynd-
in er slórfengleg og hrífandi fögur. Á
miðvikudags- og fiintudagskvöldið verður
sýnd mynd, er heitir »Vald kærleikans«,
gerist hún aðallega á Spání og þykir til-
komumikil.
„Veðrdttan", mánaðaryfirlit yfir veðrátt-
una hefir Veðurstofan nýlega gefið út og
koslar 1 krónu. Veðurstofan er nú farin
að gefa út mánaðaryfirlit yfir veðráttuþ.á.
og er yfirlitið yfir tvo fyrstu mánuðina
komið út. Áskriftagjaldið að »Veðráttunni«
1925 er kr. 1,50.
50 úra minning Bólu-Hjúlmars. Andrés
Johnson hefir gefið út eftir sjálfan sig
Ijóðakver, sem hann helgar 50 ára íninn-
ingu Bólu-Hjálmars. Eru ljóðin kölluð
»Forspjallsorðahryða« og »Bólu-Hjálmars-
kviða«. Frágangurinn á Ijóðunum er hinn
bezti.
Sig. Eggerz bankastjóri og frú hans
komu til bæjarins í gærkvöldi. Ferðuðust
landveg frá Seyðisfirði.
Tlðin gerist nú umhleypingasöm. Hefir
snjóað síðustu næturnar og kalsaveður
verið á daginn.
Druknun. Vélstjórinn af norska skipinu
»Roald« féll útbyrðis hér á firðinum og
■ druknaði.
Scra Hclgi Árnason fyrv. prestur í Ol-
afsfirði sækir um Stað í Súgandafirði. Er
hann eini umsækjandinn.
»Ftugdrotningin « verður sýnd á Bíó í
kvöld kl. 9.
T O B L E R
átsúkkulaði
er viðurkent bezt. — Fæst í
Verzl. Geysir.