Íslendingur - 14.01.1927, Blaðsíða 3

ÍSLENDINOUR
3
C-listinn.
Kosningaskrifstofa borgaraflokksins er opin í Samkomuhúsi bæjar-
ins alla virka daga frá kl. 8 —11 síðdegis, nema þriðjudaginn og miðviku-
daginn, þá er hún opin frá kl. 4 síðdegis.
Stjórnarvöldin hafa gert þær fyrir-
skipanir í varnarráðstöfunum gegn
inflúenzunni, að ef inflúenzan er í
skipi, þegar það kemur við land,
skuli beita þeim aðferðum við af-
greiðslu skipsins, sem beitt var á
Norður- og Austurlandi. 1918 og
1919.
Afli togaranna selst betur í'Eng-
landi.
Útflutningur varð í deseniber
4.174.280 seðlakrónur.
Árið 1926 varð allur útflutningur
um 39.095.130 gullkróna virði, en
árið 1925 50.500.000.
Fiskbirðir í landinu voru 1. jan.
ca. 69.000 skpd.
■■
Kíghóstinn.
Af því að búast má við, -að kíg-
hóstafaraldur sá, sem nú gengur í
Reykjavík, Húnavatns- og Skagafjarðar-
sýslu, kunni þá og þegar að berast
hingað, vil eg hérmeð biðja héraðs-
búa, að gjalda varhuga við aðkomu-
gestum frá þessum svæðum. Enn-
fremur vil eg skora á heimilisfeður,
að gera lækni strax aðvart, ef grunur
leikur á, að einhver sé haldin af veik-
inni. Því þótt það að vísu megi
teljast ógerlegt, að varna hóstanum
inngöngu í héraðið, þá má með góð-
um vilja takast, nú eins og áður, að
tefja fyrir útbreiðslu veikinnar og
mörg héimili geta áreiðanlega haldið
henni frá sínum dyrum.
Kíghósti er ætíð illur gestur, þar
sem ungbörn eru fyrir, einkum þau,
sem eru veil fyrir. Erlendis hefir
reynslan orðið sú, að alt að 25°/o
barna á fyrsta ári degi úr sumum
kíghóstafarsóttum; mest vegna lungna-
bólgu, sem bætist ofan á. En fjöldi
kirtlaveikra barna veiklast oft af lang-
vinnum kíghósta og verður berklaveik-
inni að bráð.
Síðan eg varð héraðslæknir hér á
Akureyri (1907), hefir kíghósti gengið
þrisvard: 1909-1910, 1914-1915 og
1920 — 1921, 9 —10 mánuði hefir hann
verið að ganga í hvert skifti. Börn
innan 7 ára eru því flestöll undir kfg-
hóstanum og einnig all-mikill fjöldi
barna innan 13 ára aldurs, þvi að
mörg heimili sluppu í síðustu farsótt.
Eins og áður er sagt, eru það
ungbörnin á 1. ári, sem eiga mest á
hættu við að mæta kíghóstanum, en
þar naest veikluð börn innan 5 ára
aldurs. Úr því, að þeim aldri er
náð, getur veikin ekki kallast varhuga-
verð nema að sérstök veiki önnur sé
fyrir.
Farsóttin 1914 — 1915 var sú þyngsta
af þeim þremur, er eg áður nefndi.
Þá dóu 17 börn úr kíghóstanum, flest
innan 1. árs eða þar um. Sýnir það
eitt, hve kíghóstinn getur verið alvar-
•eg veiki. Hinar farsóttirnar voru tais-
vert vægari, enda er titt um þessa
veiki, að hún reynist misjafnlega hættu-
leg- Sem betur fer, segja læknar
faraldur þann, sem nú gengur, heldur
vægan. Eigi að síður er full ástæða
til fyrir þá, sem eiga kost á því, að
reyna að verja börn á 1. ári og önn-
ur, sem eru sérlega veikluð. En gald-
urinn er sá,1 að varna börnunum að
komast í návist við alla, sem ekki
vita sig hafa fengið kíghóstann áður.
Um kíghóstameðferð yfirleitt vil eg
bæta því við, að ekkert er eins þýð-
ingarmikið eins og það, að gott loft
sé í herbergi sjúklingsins. Ef kostur
er, á að hafa opna gluggagátt dag og
nótt, en þó jafnframt notalega hlýtt í
herberginu, þá er það öllum lyfjum
betra.
Héraðslæknirinn í Akureyrarhéraði
11. jan. 1927.
Steingr. Matthiasson.
QO
Qf fúsum irilja.
Verkamaðurinn flutti þá staðhæfingu
nýlega, að Kristbjörg Jónatansdóttir
kenslukona hefði verið nauðug sett á
C listann, og síðan hafa ýmsir orðið
til að haida þeirri sögu á lofti. Fór
umboðsmaður C listans þess vegna á
fund ungfrú Kristbjargar, og fékk hjá
henni yfirlýsingu, er tekur af öll tví-
mæli í þessum efnum. Er yfirlýs-
ingin á þessa leið:
* Samfcvœmt beiðni skal því lýst
yfir, að eg, sem kvenréttindakona,
leyfði að eg vœri sett á lista borgara-
flokksins við bœjarstjórnarkosningar
þær, sem fram eiga að fara 20 þ.m.
Akureyri 10. jan. 1927.
Kristbjörg Jónatansdóttir.*
Verkamaðurinn flytur þessa yfirlýs-
ingu á þriðjudaginn, en hnýtir því
aftan við hana, að hann hafi það engu
að síður eftir góðum heimildum, að
ungfrú Kristbjörgu hafi alls ekki verið
Ijúft, að vera sett á listann. Hvoru
er nú betur trúandi í þessum efnum,
Kristbjörgu sjálfri eða Verkamanninum?
Af skiljanlegum ástæðum, er Vm. og
andstöðumönnum ,C-listans hugarhald-
ið, að breiða það út, að Kristbjörg sé
nauðug á listanum; með því spilla
þeir fyrra fylgi hans, sé sagan tekin
trúanleg, því að ekki munu konur yfir-
leitt vilja kjósa Kristbjörgu nauðuga.
En eins og yfirlýsing hennar ber með
sér, er hún á listanum í fullu sam-
þykki sínu og hún væntir þess, að
kvenréttindakonur þessa bæjar kjósi
C-listann og stuðli að því, að hún
komist í bæjarstjórnina.
Og kvenþjóðin getur ekki fengið
öllu álitlegri "fulltrúa í bæjarstjórnina,
heldur en ungfrú Kristbjörgu og hún
á þangað greiðan gang, ef að kvenþjóð-
in lætur atkvæði sín falla á C-Iistann.
OO
Úr heimahögum.
Kirkjan. Messað i Lögmannshlið á
sunnudaginn.
Stórhrið gerði laust eftir hádegi á mið-
vikudaginn og hélst hún fram á nótt. í
gær var hörkuveður og heiðskírt loft.
Flöabáiurinn. Gufubáturinn „Unnur“
hefir verið ráðinn til að halda uppi póst-
ferðum um fjörðinn og nærliggjandi hafnir
á þessu ári. En í stað jiess, að póstbát-
urinn hefir áður farið lengst vestur á
Hofsós og lengst austur á Húsavík, er
nú ákveðið, að hann fari alla leið vestur
á Selvík á Skaga og austur á Pórshöfn.
Er jiví hér um eigi all-litla samgöngubót
að ræða. Flóabáturinn fer 35 ferðir á
árinu og byrjar fyrstu ferð sína þriðju-
daginn 18. |i. m. Fer jiá vestur um til
Sauðárkróks. Afgreiðsla „Unnar“ er hjá
Kaupfél. Eyf.
'Oddeyrarkaupin. Á siðasta bæjarstjórn-
arfundi var þvi hreyft, hvort bærinti ætti
að falast eftir kaupum á Oddeyrarlóðuu-
um hjá hinum nýju eigengum Oddeyrar-
innar. Sýndist sitt hverjum. Var málinu
siðan visað til fjárhagsnefndar til at-
hugunar.
Æfintýri úr heimi fiskanna nefnir Stgr.
Matthíasson erindi, ^r hann flytur í sam-
komuhúsinu á sunnudaginn kemur kl. 4.
Karlakórið „Geysir“ syngur í fyrsta
sinn á vetrinum i Samkomuhúsinu á
sunnudagskvöldið. Kórið er eins og áður
undir stjórn Ingimundar Árnasonar frá
Grenivik og eru í þvi um 30 manns að
þessu sinni. Eru þar helztu söngkraftar
bæjarins, úr hópi karlmannanna, saman-
komnir, og má því búast við ánægjulegri
kvöldstund við að hlýða á sönginn. —
Söngskráin kvað vera fjölbreytt. — Ekki
þarf að efa, að húsfyllir verður.
Sóknargjöld. Féhirðir safnaðarins á-
minnir þá, sem eiga ógoldin sóknargjöld,
að greiða þau hið allra fyrsta.
Kighóstinn er nú kominn til Hofsós.
Taugaveikin i Skagafirði er i rénunt og
hafa engin ný sjúkdónistilfelli komið fyrir
síðustu 10 dagana.
Akureyrar-bió sýnir „Frænku Charley’s"
á laugardagskvöldið og sunnudaginn kl.
5 siðd. En um kvöldið sýnir það danska
kvikmynd, „Mikael“, sent þykirfrábærlega
j^góð. Er hún tekin eftir samnefndri sögu
eftir danska skáldið Hermann Bang.
Sorphreinsun. Á síðasta bæjarstjórn-
arfundi var ákveðið, að bærinn sæi hér
eftir uin ahnenna sorphreinsun i bænum.
Var bæjarstjóra falið, að senija frumvarp
til laga um rétt bæjarins til þess að leggja
sorphreinsunarskatt á bæjarbúa og fá
lögin staðfest á næsta Alþingi. — Búist
er við, að sorphreinsunin komist i fram-
kvæmd i þessum mánuði.
Minningarorð.
Síðastliðinn aðfangadag andaðist að
heimili sínu, Karlsminni á Skagaströnd,
húsfreyja Guðrún Guðmundsdóttir frá
Tjörn í Nesjum, kona Péturs Björnssonar
fyrrum bónda þar.
Pessi látna kona var hvorki þjóðfræg né
víðförul. Hún ferðaðist aldrei út fyrir
takmörk sinnar sveitar. Æfikjörin mörk-
uðu henni bás, innan þröngra heitnilis-
veggja, þar sem lágt var til Iofts og skort-
ur á flestum lífsþægindum, þar sem líf
hennar alt varð stöðug, vakandi unthyggja
og hvíldarlaust starf.
Um heimili þeirra hjóna og fleiri íslenzk
einyrkjabýli eiga þessi vísuorð vel við:
»Þar vitnar alt um vinnuhjú,
sem voru sinni ættjörð trú
og gáfu henni syni sjö
og sína krafta bæði tvö.t
Þótt Guðrún sál. væri eigi þjóðkunn,
býst eg við að flestir, er gistu heimili
þeirra hjóna, muni enn hávöxtnu, tígulegu
húsfreyjuna, méð stóra barnahópinn í kring
um sig. Það sópaði að henni heima
fyrir. Altaf var hún jafn frjálsmannleg,
einbeitt og hress í huga, þótt annir og
áhyggjur kölluðu að hvaðnæfa.
Guðrún sál var fædd26. september 1863
að Harrastöðum á Skagaströnd. Foreldrar
hennar voru hjónin Guðmundur Jónas-
son og Anna Gísladóttir. Faðir Guðrún-
ar druknaði skömmu áður en hún fæddist,
ólst hún síðan upp með móður sinni, hjá
afa sínum, Gísla Jónassyni á Harrastöðum.
24 ára gekk hún að eiga efiirlifandi mann
sinn, Pétur Björnsson. Byrjuðn þau bú-
skap á Tjörn í Nesjum í Húnavatssýslu
og bjuggu þar 1 ár, fluttu þá á næsta bæ,
Ós, bjuggu þar í 5 ár, fluttu síðan aftur
að Tjörn og bjuggu þar í 15 ár. Brugðu
þau þá búi og fluttu að Karlsminni á
Skagaströnd, sem síðan hefir verið heim-
ili þeirra. Þau hjón eignuðust 13 börn.
Fyrsta barnið dó ungt, hin 12 Iifa og
komin til fullorðinsára, 8 dætur og 4 synir.
Dæturnar eru: Álfheiður, sem nú liggur á
sjúkrahúsinu á Blönduósi, Anna, Kristín
og Soffía, allar t Reykjavík, Guðrún, bú-
sett í Borgarfirði, Sigurlaug ogjóninnatil
heimilis á Akureyri og Halldóra heima.
Synirnir eru: Sigurður og Pétur, báðir
heima og Páll og Guðmundur til heimilis
í Húnavatnssýslu.
Það, fer ekki hátt um æfisögur, líkar
þeirri, sm hér er til lykta Ieidd. Þó eru
þar merkilegri þættir, en margt það, sem
skráð er með þjóð vorri. Guðrún Sál.
var gædd miklum gáfum og þreki til lík-
ama og sálar. Útþrá sinni og fróðleiks-
fýsn fékk hún aldrei fullnægt, en þrekið
Leikfimiskensla.
í þessum mánuði byrjar nýtt leik-
fimisnámskeið fyrir börn og full-
orðna.
Þær stúlkur, sem ætla að taka
þátt í því, geri svo vel að láta mig
vita það sem fyrst.
Bryndís Ásgeirsdóttir.
Hafnarstræti 100.
íbúð.
Til leigu frá 14. mai íbúð í inn-
bænum: 2 stofur, lítið herbergi, eld-
hús og geymslupláss. R. v. á.
Lítil íbúð,
2 stofur og eldhús, óskast til leigu
frá 14. maí n. k. R. v. á
fékk sig fullreynt í skóla lífsins. Húnvar
dugnagarkona með afbrigðum og ágæt
móðir sinna mörgu barna. Síðustu árin
var eins og kraftar hennar væru á þrotum.
Hún var yfir sig þreytt og þráði hvíld.
Við kistu hennar mætast nú hugir allra,
sem þektu hana, sveitunga og ættingja,
manns hennar og barna fjær og nær, —
mætast þar 1 hljóðri bæn og þökk,
»Mörg látlaus æfi lífsglaum fjær
sér leynir einatt góð og fögur,
en Guði er hún alt eins kjær,
þó engar af henni farFsögur*.
/. B.
■■
Utanúrheimi.
Norski fiskiútvegurinn í hættu.
Útvegsmenn í Lófót telja mjög mikla
tvísýnu á, að þeir muni halda úti vél-
bátum til fiskiveiða í vetur, ef fiskverðið
breytist ekki til batnaðar frá því sem
nú er. Með núverandi verðlagi geti
útgerðin ekki borið sig, hvernig sem
veiðist. Forstjóri fiskimáladeildar verzl-
unarráðuneytisins norska, Walnum.hefir
skýrt frá áliti sínu á málinu, og er það
á þessa leið: Fískurinn h^fir stórfallið
síðustu ár, án þess að útvegskosnað-
urinn hafi lækkað að sama skapi. Síð-
ustu tvö árin hefir því talsvert borið
á því, að menn hafa horfið að róðrar-
bátum og handfærafiski. Ef verðið á
veiðarfærum og bátakostnaðurinn lækkar
ekki stórlega frá því sem nú er, geta
fiskimenn ekki gert út, þeir hafa ekki
peninga til þess. Stóru vélbátárnir í
Lófót hverfa úr sögunui. Eitt lán er
það þó í þessu óláni, að þá má búast
við að fiskurinn batní; það hefir verið
jlt að koma fiskverkunarreglunum í
framkvæmd hjá vjelbátaeígendunum.
Lófótafiskurinn var einu sinni talinn
bezti fiskurinn, sem Norðmenn fluttu
út, en nú er öðru nær. Næsta ár
virðist munu verða slæmt fyrir útveg-
inn. Og eigi er breyt ngar til batnað-
ar að vænta fyrr en verðlag á vöru
og vintiu hér í Noregi, kemst á svip
að stig og erlendis. Ef til vill gæti
það bætt nokkuð úr skák, éf fiskselj-
endurnir reyndu hömlur á þeirri gengd-
arlausu samkepni, sem nú er í fisk-
verzluninni innanlands.
Prentsmiðja Björns Jónssonar.