Íslendingur - 29.05.1931, Blaðsíða 2

ÍSLENDINGU*
2
í landssímasljóraembættið. Hann
var settur í embættið fyrir stjórnar-
skiptin og hafði þá í 20 ár verið
stöðvarstjóri við símann, lengst af
í Reykjavík. Á móti honum sótti
maður, sem starfað hafði við sím-
ann í 4 eða 5 ár, en hafði flutt sig
stjórnmálalega yfir í Framsókn
samhliða stjórnarskiptunum. Að
veita honum embættið fyrir þennan
skoðanaflutning einan treysti at-
vinnumálaráðherrann sér ekki til,
þó að Jónas legði hart að honum
að gera það, og er þetta í það eina
sinn, sem menn vita til þess að
Tryggi Þórhallsson hafi ekki látið
í minni pokann fyrir Jónasi — en
að Jónasi fjarverandi var þó veit-
ingin gerð. Að Jón Ólafsson var
gerður einn af þremur bankastjór-
um Útvegsbankans, stafar af því að
samkomulag varð um, að banka-
stjórarnir skyldu vera einn af
hverjum flokki. Þótti sú ráðstöfun
tryggust fyrir bankann. Að Bogi
Ólafsson var skipaður fastur kenn-
ari við Menntaskólann, eftir að hafa
verið settur kennari þar í 10 ár,
var ekki nema sjálfsögð skylda er
staða losnaði, og hefði skólinn
mist einhvern bezta kennara sinn
ef Bogi hefði verið beittur því
ranglæti að fá ekki siöðuna. Um
Jóhann skipherra á Óðni og veit-
ingu hans er það að segja, að hann
hefur verið skipherra á varðskipum
ríkisins frá upphafi vega þeirra og
leyst þenn starfa ágætlega af hetidi,
og hefði það mátt kallast hið arg-
asta gerræði af stjórninni, þótt hún
fengi ný varðskipalög til fram-
kvæmda — hefði notað þau til að
svifta hann stöðunni.
Það gleður sýnilega hina hrelldu
sál Dagsrilstjórans að geta bent
á það, að Jón Þorláksson var feng-
inn til þess af stjórninni að rann-
saka stofnun og starfseini síldar-
bræðsluverksmiðju og Magnús
Guðrnundsson til að taka að sér
nokkrar innheimtur fyrir landsverzl-
unina. Fyrir þessi verk sín munu
þeir Jón og Magnús hafa fengið
nokkur hundruð krónur. Það er
afskaplega átakanlegt veglyndi hjá
Framsóknarstjórninni, sem hér kem-
ur í Ijós, og verður henni vonandi
til sáluhjálpar á efsta degi — því
hún gat látið sína menn inna þessi
verk einhvern veginn af hendi og
mokað í þá þúsundum króna fyrir
störfin. Vitanlega hefði það verið
óréttlæti og hlutdrægni, en líka í
fullkomnu samræmi við flest ann-
að, er hún hefur gert í líkum efn-
um. —
Af öllum þeim aragrúa af
embættum og stöðum, sem Fram-
sóknarstjórnin hefur veitt, hafa
Sjálfstæðimenn fertgið aðeins 5 eða
6 af þeim, sem nokkuð skiphr, og
aðeins fyrir þær sakir að stjórnin
átti ekki annars úrkosta. í öllum
öðruin tilfellum hafa flokksmenn
stjórnarinnar og bandamenn henn-
ar orðið fyrir valinu. Stjórnin hef-
ur ekki litið á verðleikana, heldur
á pólitíska litinn, og í sumum til-
fellum hefur ranglætið og hlut-
drægnin gengið svo langt að stór-
hneyksli hefur verið að, nægir þar
að benda á veitingu rektorsembætt-
isins við Menntaskólann syðra, út-
varpsstjórastöðuna og ráðningu
nýja læknisins að Kieppi.
Engin stjórn á íslandi hefur
nokkru sinni sýnt jafn róttækt ger-
ræði í veitingum embætta og sýsl-
ana sem Framsóknarstjórnin hefur
gert, — um það munu ailir sam-
mála, sem með sanngirni líta á
málin og satt vilja segja — ög af
þessu framferði leiðir hina örgustu
spillingu út í þjóðlífið, ef kjósend-
urnir taka ekki fyrir kverkar henni
áður en hún eitrar út frá sér meira
en hún hefur þegar gert.
Framboðsfundir
Frambjóðendur sýslunnar hófu
fundarhöld sín í þinghúsinu á
Hrafnagili ;i þriðjudaginn. Byrjaði
fundurinn kl. 1 og stóð til kl. 7 um
kvöldið. Allir írambjóðendurnir —
8 talsins — voru mættir, og sátu
fundinn um 60 tilheyrendur. Fund-
arstjóri var Davíð Jónsson hrepp-
stjóri á Kroppi.
Bernharð Stefánsson hóf um-
ræður. Kvað hann enga stjórn hér
á landi til þessa hafa getað staðist
dóm kjósendanna, og var auðséð
að hann átti heldur ekki von á því
að Framsóknarstjórninni tækist það.
Þingrofið kvað hann liafa verið rétt-
mætt og væri hvorki um stjórnar-
skrárbrot eða þingræðisbrot að ræða
í sambandi við það. Var að skilja
á honum að aðalástæðan til þing-
rofsins hefði verið sú, að jafnaðar-
menn hefðu snúist á móti stjórninni,
en til þess hefðu þeir ekki haft
neina heimild, — en því mótmæltu
frambjóðendur Alþ)?ðuflokksins harð-
lega. Andvígur kvaðst Bernharð
breytingum á kjördæmaskipulaginu,
sem rýrði vald sveitanna, en taldi
þó kjördæmabreytingu sanngjarna.
Vildi að landinu yrði skipt í ein-
menningskjördæmi, og svo yrði
nokkrum uppbótaþingmönnum bætt
við til að jafna misrétti, sem fram
kværai í kosningunum. Því fyrir-
komuiagi var Einar /ónasson,
annar frambjóðandi Sjálístæðisflokks-
ins einnig fylgjandi — eða þá að
gera landið alt að einu kjördæmi og
viðhafa hlutfallskosningar, Þá vítti
Einar Framsóknarstjórnina fyrir fjár-
bruðl hennar, og kvað það óliygg-
inn búskap að nota afkomu góðær-
anna þannig, að eyða öllu, sem í
ríkissjóðinn kæmi og safna skuldum
í ofanálag; ólíkt ráðlegra að saína
einhverju í góðærinu í ríkissjóðinn
til þess að mæta erfiðu árunum. —
Kvað hann nauðsyn á því aö gera
atvinnuvegina fjölþættari, því með
því móti væri frekast hægt að
tryggja atvinnulíiið í landinu. Land-
búnaðinum kvað hann bezi henta
hægfara framþróun, miðaða við getu
bænda, en ekki stór stökk, er reiddu
þeim hurðaiás um öxl. Mæltist Ein-
ari vel og er hann hið álitlegasta
þingmannsefni. Guðm. Skarp-
héðinsson kvað aldrei verri stjórn
hafa setið að völdum í landinu en
Framsóknarstjórnina, og kvað fjár-
málastjórn hennar óskaplega. Sér-
staklega kvað hann óverjandi,
hversu gífurlegn hún hefði farið út
fyrir fjárlagaheimildir, slíkt mætti
engri stjórn liðast. Halldór Frið
Jónsson talaði aðallega úm kjör-
dæmaskipunina og óréltlæti hennar
og frambjóðendur kommúnista lof-
sungu stefnu flokks síns og lofuðu
bændum uppgjöf allra skulda og
fría læknishjálp og greftrunarkostn-
að — en gleymdu að skýra frá því
hvaðan peningarnir til alls þessa
ættu að koma.
Einar Arnason fyrv. fjármála-
ráðherra játaði að skuldir ríkissjóðs
Framboðsfundur.
Framboðsfundur fyrir Akureyrarkjördæmi verður haldinn 31.
þ. m. (næstkomandi sunnudag) í Samkomuhúsi bæjarins og
hefst kl. 4 e. h.
Kjósendur í Akureyrarkjördæmi sitja fyrir húsrúmi.
Akureyri 28. Maí 1931.
Erl. Friðjónsson. Einar Olgeirsson. Guðbr. Isberg. Kristinn Guðmundsson
hefðu aukist að mun í stjórnartíð
Framsóknar, og að stjórnin hefði
verið mun örari á fé en fyrirrenn-
ari hennar, enda væri ekki hægt að
komast af með sarna íé og fyrir 10
árum síðan — (þegar dýrtíðin var
mest). Stjórnin heíði h'ka gert íjarska
mikið, enda hefði líka kaft 15 milj.
kr. meira á milli handanna en
stjórn J. Þorl. eða 48 milj. kr, rnóti
33 milj. kr, — 15]/o milj. kr. lán
tökunnni slept. — Játaði að stjórn
j. Þorl. heíði lækkað ríkisskuldirn-
ar til rnuna — en svo hefði hún
líka fellt undan að telja 4 milj. kr.
lán, sem hún hafði tekið (veðdeild-
arlánin, sem ríkissjóði eru óviðkom-
andi, og sem Landsbankinn stendur
að öllu lej'ti straum af), Játaði enn-
fremur að erlendir fjármálamenn
heíðu varað stjórnina við að láta
ríkið taka á sig ábyrgðir, en kvað
ósatt að Hambros-banki hefði skip-
að svo fyrir, Garðar Porsteins-
SOn hæstaréttarlögmaður svaraði
þingrofs-hjali Bernharðs. Kvað þing-
rolið vera bæði stjórnarskrár- og
þingræðisbrot, og færði Ijós og skýr
rök fyrir hvort tveggju. Tilvitnan
ir þær, sem gerðar hefðu verið í
þingrof hjá bðrum þjóðum, væru
ekki sambærilegar, og einsdæmi
mundi það, að nokkur stjórn færði
fram sem ástæðu fyrir þingroíi,
frumvarp, sem hún sjálf hefði borið
írarn — en stjórnarskrárbreytinga-
frumvarp hennar væri af henni tal-
in helzta ástæðan til þingrofsins, en
túlkað svo, að inn í það hefði verið
smelt víðtækri breytingu á kjör-
dæmaskipuninni. Þetta væri með
öllu ósatt, það eina sem gert hafi
verið, væri, að samþykkt heíði ver-
ið við 2. umr. Ed. (frumvarpið
komst aðeins til 3. umr.), að setja
aftur inn i stjórnarskrána heimildina
urn að breyta mætti kjördæmaskip-
uninni með sérstökum lögum, og
heíði sú heimild verið í stjórnar-
skránni frá því 1874 fram til þess
tíma, að landskjörið hefði verið
lögleittt. Nú, er ætti að afnema
það, væri sjálfsagt að taka þá heim-
ildiaftur upp í stjórnarskrána. —
Ekkert hefði getað legið fyrir þing-
inu um breylt fyrirkomulag á kjör-
dæmaskipuninni, og það mál gæti
heldur ekki lcgið fyrir næsta þingi.
Þá vítti Garðar harðlega fjármála-
stjórn Framsóknar, og gat þar næst
um hin fögru kosningaloforð frá 1927,
er öll heíðu verið svikin. Vildi
Einar Árnason ekki fallast á það,
en er Garðar spurði hann hverjar
hefðu orðlð efndirnar á loforðunum
um lækkun útlánsvaxta, urn íækkun
embætta og sparnað á þjóðarbúinu,
varð fyrv. ráðherra fár við. Fótti
Garöar bera af öðrurn ræðumönn-
um hvað mælsku og rökfestu
snerti. —
Nokkrir hreinræktaðir Framsókn-
arbændur urðu til þess að falla fram
og votta Framsóknarstjórninni ó-
rúfandi traust sitt og hollustu, m. a.
fyrir ágæta stjórn fjármálanna (I!) —
Slíkir menn hittast nú í Eyjafirði,
þótt ótrúlegt sé.
Á miðvikudaginn var fundur hald-
inn í þinghúsi Glæsibæjarhrepps. —
Var aðsókn mun meiri en að
Iirafnagilsfundinum, Ræður hnigu
í líka átt og fyrri daginn, en Fram-
sóknarþingmannaefnin höfðu þar
ekki meðbyr sem á Hrafnagilsfund
inum, Var fundurinn Sjálfstæðis-
mönnutn í vil, og var gerður hinn
bezti rótnur að ræðum þeirra.
Næsti fundur verður á Siglufirði
á morgun.
Símskeyti.
(Frá Fréttastofu Islands).
Rvík 28. maí 1931.
Utlend:
Frá Róin: Páfaríkið hefir sent
spánversku lýðveldisstjórninni orð-
sendingu til að mótmæla boðskap
lýðveldisstjórnarinnar um trúar-
bragðafrelsi á Spáni. Heldur páfinn
því frain að trúarbrágðafrelsi sé brot
á kirkjulegum sáttmála, sem segi,
að kaþólsk trú skuli vera hin eina
og æðsta trú manna.
Frá París: Briand hefir hætt við
að segja af sér utanríkisráðherra-
embættinu.
Frá Genf: Fundum Fjóðabanda-
lagsins heíir verið írestað til 3. sept.
í haust.
Frá Oslo: VerkíaÚsmenn þeir, sem
skotnir voru til bana í Norður-Sví-
þjóð, voru jarðsettir 21. þ. m. At-
höínin óvanalega hátíðleg og þátt-
takan í jarðarförinni fjölmenn. í
Stokkhólmi og öðrum borgum fór
fram 5 mínútna vinnustöðvun, samkv.
áskorun landssambands sænskra
verkamanna.
Frá Khöfn: Deilur milli Norð-
manna og Dana út af Austur-Græn-
landi hafa blossað upp að nýju
vegna þess að danska stjórnin hefir
í hyggju að taka sér lögreglurétt
yfir Norðmönnum á Austur-Græn-
landi.
íslenzkt gulrófufræ
fæst í
Verzl. „ESJA“.