Íslendingur - 15.03.1935, Blaðsíða 4

4
ÍSLENDINGUR
Ljóðfregn.
Guðm. Guðmundsson: Ljóða-
safn, Utgefandi: Isafoldar-
prentsmiðja h.f. Rvík 1934,
INiðurlag].
II.
»Mjúkt er og stillt um
strengi dregið.*
Guðm. Guðmundsson skáld kemur
til lesandans, blæmjúkur, fagur og
fágaður. Hann kemur ekki erindis-
leysi. Hann flytur háleitan, göíugan
boðskap, sem stafar ljóma: Boðskap
kærleika, fegurðarhugsjónar og' —
ef til vill — um fram allt íriðarboð-
skap. — Hér er eigi um að ræða
hversdagslegan flutning. Hér eru
snillingshugur og meistaratök.
Grétar Fells getur þess í formáls-
orðum sínum, að Guðmundur hafi
— — »oröið að taka að sér mörg
og margvísleg störf á sinni stuttu
ív;fi, til þess að fleyta fram lífinu«,
Er þetta marg-endurtekin saga flestra
listamanna vorra. I?að eru aðeins
tómstundir, oft af skornum skammti,
sem listinni eru helgaðar. Oft verð-
ur nauðsynlegum hvíldartíma fórnað.
Þessa sjást víða merki í kvæðum Guð-
mundar. Legar dýrlegúr dagur hné
að skauti hóglátrar nætur, greip hann
gtgju sína og fór um gullna strengi
hennar mjúkum snillings-mundum.
Sál hans leitaði styrks í ljúíri til-
beiðslu:
„Ljóðhöfgu kvöld, ég leita á náðir yðarl
Lyftið mér hátt frá dægurstritsins þröng!
Baðið mig lífdögg Ijóssins, vonar, friðar, —
laugið minn hug i skærum aftansöng!
Hvildin í veldi himíns ljóðakliðar
hreimglaðri sál er þægust dægur löng“.
í kvöldkyrrð og lágnættislogni
skynjaði hann óma, fjarlæga, dul-
ræna, unaðsþýða og töfrandi. Hann
hlýddi hugfanginn á hljómbrögð þau
öll og þráði að samstillast þeim.
Lau lyítu hug hans til hæða og gáfu
þrám hans lausan taum og byr
undir vængi:
„Mig Iangar eitthvað svo eilifhátt
út, út I Ijósvakans strauma“.
Og andi hans leið á svifléttum
vængjum til yndisfagurra drauma-
landa, hátt ofar dægurþrasi og þok-
um mannlegs lífs. Hér var dvölin
unaðsleg: .
„Setið hef ég í söluin Huldu
sumarnótt, þegar dauðaþögn
bjóða frá himni beilög rögn, —
fundið þar leika laus hin duidu
ljóðheims míns vakin töframögn".
Hugur skáldsins sveif hærra og
hærra:
„----lengra og hærra en augað sér
af hálsi mér hrökkva klafar,
I himinsins ljósöldum sál min kafar“.
Hér sá andi þess glampa á fyll-
ingu vona sinna og trúar:
„----að allt verði ljóst fyrir æðri mátt
og alheimur bjartari sýnum“.
Hér skapaðist hinn dýrlegasti óð-
ur, er sunginn hefir verið friðarliug-
sjóninni á móðurmáli voru. Sá óður
myndi einn endast skáldinu til ódauð-
legrar frægðar. Héðan bar gígja
skáldsins órrfa mörgu jólakvæðanna,
dásamlegu og trúarríkd. Pví að nú
var létt uin strengjaleikinn. Hljóm-
brigðín urðu rík og unaðsfögur.
Mörgum oss verður að undrast þá
fegurð og töfra. En skýringin er
nálæg: Hér lék á hörpu sína ljóð-
rænn snillingur, sem leitað hafði
styrks hins æðsta dýrðarveldis og
hrifist á yfirnáttúrlegan hátt. Sú
hrifning var »runnin frá ómlindupi
guðdómsvakans*. En hjarta hrifins
manns er hæft til að veita viðtöku
öllu því bezta og dýrlegasta, sem
almættið býður. Finnst mér hér
sannast hið spaklega erindi Matt-
híasar Jochumssonar:
„öll helgisvör
heilags anda,
öll tilbeiðsla
I tónum lifir.
Hrifið hjarta
hæstri bifan
væri hæst harpa,
ef heyrasi inætti".
Hver fagur draumur á sér endi.
— Pað næddi um skáldið, er það
varð að leggja frá sér gígjuna og
hverfa frá friðsælum draumlönd-
um sínum til háværra hversdags-
anna:
„----Eg kvíðahroll finn,
er eg kem inn —
í hversdags álagahaminn mitm“.
Guðm. Guðmundsson var einna
ljóðrænastur og mestur formsnilling-
ur allia íslenzkra skálda. Hann var
söngvarinn meðal þeirra. Pessa hafa
þeir báðir réttilega minnzt í íormál-
um sínúm, Grétar Fells og dr'.
Alexander Jóhannesson. — Ljóð
Guðmundar eru frábærlega vel söng-
hæf. Pau biðja um tóna. Hefir þetta
eðlilega eigi íarið fram hjá ísl. tón-
skáldum. Fjöldi laga hefir þegar
verið felldur við ljóð hans. Sumir
tónsmiðir hafa augsæjar mætur á
honum. — Pó er enn mikið land
ónumið. — En mörg. fegurstu og
ljóðrænustu kvæöi skáldsins berast
oss sjálf að eyrum í titrandi tónuin,
Ijúfum, þrungnum unaði og löfrum,
sem eiga sér hljómgrunn úti í óra-
víðum heiðbláma ljósvakans, — Þeir
tónar verða þó torleystir úr læðingi,
svo að ljómi þeirra fölni ekki á
leiðinni til nótnablaðsins.
III.
Einhverjar fyrstu og um Ieið
fegurstu bernskuminningar mínar
eru tengdar skáldinu Guðm. Guð-
mundssyni. — Ég haíði, sem smá-
drengur, lært nokkur ljóð hans
undir sönglögum, — Skal ég fús-
lega viðurkenna, að lögin muni hafa
átt allverulegan þátt í eítirlæti því,
er ég hafði þá þegar á skáldinu.
Pó man ég glöggt, að ljóðin höföu
gripið barnssál mína íöstum, inni-
legum tökum. — Eg minnist, hve
hugur minn var heiður og léttur,
er ég söng hið leikandi lipra og
ljúfa ljóð, »Vorgyðjan kemur*! Pá
man ég, hve kvæðið, »Kivkjuhvoll«,
seiddi hug minn með dulmætti sínu
og brá upp skýrri, ógleymanlegri
mynd. Og þótt mér væri eigi sorg
í hug á þeim tímum, olli kvæðið,
»Taktu sorg mina«, djúptækum á-
hrifum í sál minni. Vænst þótti mér
þó alltaf um erindið »Taktu sorg
mína, vinfast vor«. Ef til vill haía
þó »Sólsetursljóð« heillað hug minn
mest. Par birtast glöggt einkenni
skáldsins: Óvenjurík fegurðarlilfinn-
ing, látlaus innileiki Og friður. —
Ég finn enn, hve birti, ef mér varð
hugsað til Guðmundar skálds, og
hve um mig fóru hlýir straumar, er
ég heyrði nafn hans nefnt. Ég var
snortinn, gagntekinn, — barnslega
lirifinn! Sú hrifning þvarr eigi. Hún
óx og efldist, jafnt þroska mínum,
og krefst sífellt fyllra og óskoraðra
rúmS í sál minni. Par á Guðmundur
Verzl. LIVERPOOL
er vel byrg af allskonar matvörum, hreinlætisvörum, sælgætisr
vörum, tóbaksvörum, öli- og gosdrykkjum, og mörgu fleira, sem
hér yrði oflangt upp aö telja. — Vörur sendar heim til kl. 5
e, 'n. hvern dag. — Hringið í síma 219, (— Mutliö; SÍmi 219.
Virðingarfyllst.
Ragnheiður Söebech.
ATHUGIÐ:
Verðlag á matvöru, gegn staðgreiðslu, er sem hér segir:
Hvar erhetra að verzla?
Allt sent hcioa.
Hringiö í síina 197.
Fljót afgreiðsla.
p.p. Verzl. „RÚMA“.
Páll A, Pálsson.
Molasykur pr. ‘/2 kg. 0,24
Strausykur 0,20
Hveiti — - - Ojlð'/o
Hafragrjón — 0,16
Baunir 0,32‘/2
Hrísgrjón — - — 0,16
Sagó 0,28V„
Hrísgrjón — 0,287»
Sjðvátryggingarfélag /
íslands h.f. / @
• AMslenzkt / Sjovátrysginsar.
félag. > ' Brunatryggingar.
• / Hvergi lægri iðgjöld.
/m Umboö á Akureyri: Axel Kristjánsson.
Hflseignin
nr. 2 við Hamarstíg
(tvær íbúðir) er til leigu frá 14. ■
maí n.k. — Allar nauðsynlegar upp-
lýsingar gefur undirritaður.
Bjarni HalUdrsson.
Sími 267 og 134.
Guðmundsson ómgrunn, traustari
og innilega fegurri en orð min fái
greint. — Vegna þess uni ég því
ekki, að blettur eða hrukka finníst
á útgáfum ritverka hans. — Og er
mér mjög hugleikið, að svo muni
fleirum farið.
Skal hér svo staðar nema. — En
þö að lokum: — Meðan hjörtu ljóð-
elskra íslendinga geta hrifist og
hraðað æðaslögum, mun hvergi bera
skugga á heiðbjarta, anganríka
minningu ljóðhörpuleikarans inn-
dæla, — boðbera kærleika, feg-
urðarþrár og friðarhugsjónar, —
sem bað svo dýrlega — og hlaut
bænheyrslu:
„Friöarins guð, in hæsta hugsjón rafn,
böndunutn lyfti ég I bæn til þín!
Kraftarins faðir, kraftaverkið gjörðu:
Gefðu mér dýrðar þinnar sólarsýn,
sigrandi mætti gæddu ljóðin rnín, —
sendu mér kraft að syngja frið á jörðu" 1
n J. Ó. H.
i<
Segldúkurinn,
sem margir hafa beðið
eftir, er kominn í
Verzl. París.
Vefnaðarvörudeildin.
Til sölu
er ný »sjekta«
(léttbátur). — Fylgt
getur ný uppsett fyrirdráttarnót. —
— — Upplýsingar hjá Ha.llgrími
Stefánssyni, Gránufélagsgötu 5,
Nýkomið;
Kartöflur, prima danskar.
Hænsnafóður, altar mögulegar
tegundir, þar á meðal þetta
ágæta varpfóður, sem aðeins
fæst í »ESJU«.
Allar nauðsynjavörur lyrirliggjandi.
Vestfirzkur harðfiskur b a r i n n . —
Egg oítast nær til.
Verið ekki að hlaupa eða
hringja um allan bæinn, þegar
þið vitið að þið getiö íengið
það, sem ykkur vantar, í
Verzl. „ESJA”.
Sími 238.
Herbergí til Ieigu
frá 14. maí.
Jón Sigurðsson, Brekkugötu 3.